ebook Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Warsztat diagnostyczny pedagoga praktyka Ewa Wysocka

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2019

Proponowana publikacja stanowi drugą, uzupełniającą część monografii, dotyczącej diagnozy pozytywnej w resocjalizacji (Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Model teoretyczny i metodologiczny, UŚ, Katowice 2015). Autorka przedstawia w niej model diagnozy w ujęciu komplementarnym, jednak akcentującym podejście pozytywne do procesu poznania jednostki niedostosowanej społecznie. Wychodząc od ogólnych koncepcji człowieka i jego wychowania, proponuje model integralny, wielowymiarowy procesu jego stawania się oraz adekwatny do przyjętych założeń teoretycznych model diagnozy jego potencjałów.

Publikacja składa się z dwóch części. Pierwsza jest rozbudowaną w stosunku do poprzedniej publikacji (2015) prezentacją założeń teoretyczno-metodologicznych diagnozy pozytywnej w resocjalizacji, zaś druga zawiera propozycje konkretnych modeli diagnozy indywidualnych właściwości i potencjałów człowieka, które należy zidentyfikować i wykorzystać w procesie wewnętrznej przemiany lub w procesie wspierania rozwoju jednostki. Druga część ma zatem wymiar bardziej praktyczny, obejmując modele diagnozy osobowości w ujęciu poznawczym i uzupełniające rozpoznanie modele diagnozy istotnych cech osobowości ważnych dla oceny niedostosowania społecznego, a także modele badania potencjału kreacyjnego jednostki wyznaczające wprost przebieg procesu rozwoju – procesu „stawania się” człowieka. Szczególny walor metodologiczny i jednocześnie metodyczno-praktyczny tej publikacji wiąże się z przedstawieniem w aneksie konkretnych i rozbudowanych diagnoz przypadków, dokonanych z wykorzystaniem wybranych narzędzi, które mogą służyć jako przykład modelowego postępowania diagnostycznego służącego bezpośrednio diagnozie projektującej.

Zaprezentowane teoretyczne podejście pozytywne do diagnozy dla potrzeb resocjalizacji wraz z jego egzemplifikacją i konkretyzacją w formie przedstawienia modelowych rozwiązań w obszarze postępowania diagnostycznego, może być przydatne w rozwijaniu świadomości metodologicznej i diagnostycznej zarówno teoretyków jak i praktyków, zajmujących się edukacją i reedukacją. Podkreślić należy, że na polskim rynku wydawniczym nie ma kompleksowego opracowania obejmującego przedmiot, założenia teoretyczne i metodologiczne, oraz propozycje rozwiązań metodologicznych (zestaw technik i narzędzi) diagnozy resocjalizacyjnej w ujęciu pozytywnym.

Ewa Wysocka, Prof. UŚ dr hab. nauk humanistycznych, pedagog i psycholog, pracownik naukowo-dydaktyczny Uniwersytetu Śląskiego i Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, profesor nadzwyczajny w Zakładzie Teorii Wychowania (UŚ) i Zakładzie Psychoprofilaktyki (AJD). Specjalizuje się w problematyce młodzieży, metodologii oraz diagnostyce psychopedagogicznej. Autorka, współautorka i redaktorka 22 opracowań zwartych i ponad 350 artykułów. Do najważniejszych książek zalicza: Młodzież a religia. Społeczny wymiar religijności młodzieży (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000), Religijność a tolerancja – obszary zależności (Wydawnictwo Nomos, Kraków 2000), Człowiek a środowisko życia – podstawy teoretyczno-metodologiczne diagnozy (Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2007), Diagnoza w resocjalizacji. Obszary problemowe i modele rozwiązań w ujęciu psychopedagogicznym (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008/2009), Doświadczanie życia w młodości – problemy, kryzysy i strategie ich rozwiązywania (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009/2010), „Kim jestem i kim mogę się stać”. Niektóre problemy okresu dorastania związane z wyborem zawodu (Ministerstwo Edukacji Narodowej, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2011), Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie (Wydawnictwo Śląsk, Katowice 2001, współautor A. Nowak), Diagnoza psychopedagogiczna (Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2006, współautor E. Jarosz), Dzieci i młodzież w niegościnnym świecie – zagrożenia rozwojowe i społeczne (redakcja, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2012), Diagnostyka pedagogiczna, Oficyna Impuls, Kraków 2013), Diagnoza pozytywna w resocjalizacji, Wyd. UŚ, Katowice 2015). Autorka wielu wystandaryzowanych narzędzi diagnostycznych do oceny różnych wymiarów funkcjonowania młodego pokolenia, m. in. wykorzystywanych w doradztwie zawodowym. Laureatka Nagrody im. Profesor Ireny Lepalczyk Łódzkiego Towarzystwa Naukowego za pracę badawczą z zakresu pedagogiki społecznej (2010) oraz Nagrody Indywidualnej II stopnia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2011). [maj 2018]

Spis treści ebooka Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Warsztat diagnostyczny pedagoga praktyka

SPIS TREŚCI

Wstęp , 9

ROZDZIAŁ 1
Podejście pozytywne i psychotransgresjonizm jako podstawa teoretyczna
diagnozy w resocjalizacji , 13

1.1. Wprowadzenie , 15
1.2. Pozytywny nurt myślenia o resocjalizacji jako podstawa podejścia
do procesu diagnostycznego , 24
1.3. Pozytywna psychologia nadziei i psychotransgresjonizm jako podstawa
diagnozy pozytywnej w resocjalizacji , 38
1.4. Podsumowanie , 55

ROZDZIAŁ 2
Wybrane narzędzia do diagnozy realizowanej na potrzeby resocjalizacji
– ujęcie pozytywne , 57

2.1. Wprowadzenie – założenia przyjętego modelu diagnozy pozytywnej , 59
2.2. Jednostka niedostosowana społecznie – jej osobowość i narzędzia
jej poznawania , 69
2.2.1. Kwestionariusz Nastawień Intrapersonalnych, Interpersonalnych
i Nastawień wobec Świata (KNIIŚ) , 71
2.2.1.1. Podstawy teoretyczne narzędzia , 71
2.2.1.2. Opracowanie narzędzia , 75
2.2.1.3. Procedura badania, obliczanie, analiza i interpretacja
wyników , 78
2.2.1.4. Zastosowanie narzędzia i prowadzenie badań z jego
wykorzystaniem , 81
2.2.2. Kwestionariusz „Jak myślę” (HIT) i jego stosowanie w diagnozie
resocjalizacyjnej , 82
2.2.2.1. Podstawy teoretyczne , 82
2.2.2.2. Opracowanie narzędzia , 87
2.2.2.3. Procedura badania, obliczanie, analiza i interpretacja
wyników , 91
2.2.2.4. Zastosowanie narzędzia i prowadzenie badań z jego
wykorzystaniem , 96
2.2.3. Diagnoza wybranych cech osobowości jednostki niedostosowanej
społecznie – propozycje narzędzi , 97
2.2.4. Podsumowanie , 118
2.3. Kreatywność, twórczość, zdolności i transgresja jednostki niedostosowanej
społecznie – narzędzia ich poznawania , 120
2.3.1. Kwestionariusz Osobowości i Myślenia Twórczego (KOMT) , 123
2.3.1.1. Podstawy teoretyczne narzędzia , 123
2.3.1.2. Opracowanie narzędzia , 126
2.3.1.3. Obliczanie, analiza i interpretacja wyników , 130
2.3.1.4. Zastosowanie narzędzia i prowadzenie badań z jego
wykorzystaniem , 131
2.3.2. Skala Zdolności Specjalnych (SZS) , 134
2.3.2.1. Podstawy teoretyczne narzędzia , 134
2.3.2.2. Opracowanie narzędzia , 139
2.3.2.3. Obliczanie, analiza i interpretacja wyników , 142
2.3.2.4. Zastosowanie narzędzia i prowadzenie badań z jego
wykorzystaniem , 143
2.3.3. Warsztat diagnostyczny w procesie identyfikacji potencjałów
jednostki niedostosowanej społecznie – propozycje innych
narzędzi do wykorzystania w diagnozie resocjalizacyjnej , 147
2.3.3.1. Skala Postaw Twórczych i Odtwórczych (SPTO) , 148
2.3.3.2. Kwestionariusz Twórczego Zachowania (KANH) , 169
2.3.3.3. Lista Zachowań Alternatywnych (LiZA) do pomiaru
typów transgresji , 181
2.3.3.4. Skala Transgresji (ST) , 196
2.3.3.5. Inne możliwości diagnozowania sfery twórczej człowieka , 209
2.3.4. Podsumowanie , 229

Refleksja zamiast zakończenia – podejście pozytywne jako konieczny
warunek efektywnej resocjalizacji , 237

Aneks , 241

Załącznik 1. Kwestionariusz Nastawień Intrapersonalnych, Interpersonalnych
i Nastawień wobec Świata (KNIIŚ) – struktura
narzędzia, przykładowy profil i interpretacja. Wersje dla
uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych , 241

Załącznik 1a. Struktura KNIIŚ – wersje dla uczniów szkół
podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych ,241

Załącznik 1b. Przykładowy profil osobowości – analiza
i interpretacja (szkoła ponadgimnazjalna) , 251

Załącznik 2. Kwestionariusz Osobowości i Myślenia Twórczego (KOMT).
Struktura narzędzia, przykładowe profile i interpretacja.
Wersje dla uczniów gimnazjów i liceów , 269

Załącznik 2a. Struktura Kwestionariusza Osobowości
i Myślenia Twórczego (KOMT) – wersja
dla uczniów gimnazjów , 269

Załącznik 2b. Przykładowy profil osobowości i myślenia
twórczego – analiza i interpretacja (gimnazjum) , 271

Załącznik 2c. Struktura KOMT – wersja dla uczniów liceum , 285

Załącznik 2d. Przykładowy profil osobowości i myślenia
twórczego – analiza i interpretacja (liceum) , 288

Załącznik 3. Skala Zdolności Specjalnych (SZS) (struktura narzędzia,
przykładowe profile i interpretacja) – wersje dla uczniów
gimnazjów i liceów , 305

Załącznik 3a. Struktura SZS – wersja dla uczniów gimnazjów , 305

Załącznik 3b. Przykładowy profil zdolności specjalnych –
analiza i interpretacja (gimnazjum) , 307

Załącznik 3c. Struktura SZS – wersja dla uczniów liceów , 317

Załącznik 3d. Przykładowy profil zdolności specjalnych –
analiza i interpretacja (szkoła ponadgimnazjalna) , 319

Załącznik 3e. Przykładowy profil zdolności specjalnych –
analiza i interpretacja (konfiguracja „artystyczna”) , 333

Bibliografia , 335

Wykaz schematów i tabel , 361

Indeks nazwisk , 363

Indeks rzeczowy , 369

Summary , 379

Résumé , 381

Zusammenfassung , 383