ebook Oczekiwania inflacyjne konsumentów Tomasz Łyziak

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2013

Prezentowana książka zawiera przegląd metod umożliwiających regularną obserwację i analizę oczekiwań inflacyjnych na podstawie konsumenckich danych ankietowych oraz dokonuje oceny użyteczności tych miar we wnioskowaniu makroekonomicznym. Potrzeba pomiaru oczekiwań inflacyjnych wynika bowiem przede wszystkim z konieczności empirycznej weryfikacji różnych modeli formułowania oczekiwań oraz testowania wpływu oczekiwań na zmiany cen w gospodarce.

"Rozważania zawarte w pracy prowadzą do sformułowania istotnych wniosków - zarówno w odniesieniu do metodologii badań, jak i samych cech oczekiwań inflacyjnych. W pierwszym wymiarze szczególnie istotne wydaje się zwrócenie uwagi na potrzebę stosowania różnych metod pomiaru oczekiwań i uwzględnienie przy interpretacji wyników ograniczeń stosowanych metod. W wymiarze drugim szczególne znaczenie ma przekonujące porównanie cech oczekiwań inflacyjnych konsumentów w Polsce i w strefie euro".

(z recenzji prof. Dariusza Filara)

Spis treści ebooka Oczekiwania inflacyjne konsumentów

Wstęp 11

1. Oczekiwania inflacyjne w teorii ekonomii oraz sposoby ich pomiaru 19

1.1. Czym są oczekiwania? 19
1.2. Oczekiwania inflacyjne w teorii ekonomii 21
1.2.1. Modele formułowania oczekiwań inflacyjnych i ich znaczenie w teorii ekonomii 22
1.2.1.1. Oczekiwania w ekonomii klasycznej i keynesowskiej 23
1.2.1.2. Rola oczekiwań inflacyjnych w szkole monetarystycznej 25
1.2.1.3. Nowa szkoła klasyczna – rewolucja racjonalnych oczekiwań 28
1.2.1.4. Dyskusja na temat oczekiwań inflacyjnych w nowej szkole keynesistowskiej 32
1.2.2. Znaczenie sposobu formułowania oczekiwań – empiryczna ilustracja wybranych związków teoretycznych 36
1.2.2.1. Mały Model Polityki Pieniężnej 36
1.2.2.2. Wpływ stopnia antycypacyjności oczekiwań inflacyjnych na koszt dezinflacji 41
1.2.2.3. Wpływ stopnia zakotwiczenia oczekiwań inflacyjnych w celu inflacyjnym banku centralnego na zmienność inflacji i luki popytowej 45

2. Pomiar oczekiwań inflacyjnych na podstawie ankiet 50

2.1. Bezpośrednie i pośrednie miary oczekiwań 50
2.2. Dane ankietowe o postrzeganych i oczekiwanych zmianach cen 53
2.3. Statystyki bilansowe pomiaru ankietowego 56
2.4. Kwantyfikacja oczekiwań inflacyjnych metodami probabilistycznymi 61
2.4.1. Kwantyfikacja oczekiwań inflacyjnych standardową metodą probabilistyczną 61
2.4.2. Kwantyfikacja oczekiwań inflacyjnych rozszerzoną metodą probabilistyczną 70
2.4.3. Pomiar percepcji inflacji bieżącej na podstawie jakościowych danych ankietowych 75
2.4.3.1. Kwantyfikacja percepcji inflacji bieżącej standardową metodą probabilistyczną 75
2.4.3.2. Kwantyfikacja percepcji inflacji bieżącej rozszerzoną metodą probabilistyczną 79
2.4.4. Inne typy rozkładów w kwantyfikacji oczekiwań inflacyjnych metodami probabilistycznymi 81
2.4.5. Kwantyfikacja oczekiwań inflacyjnych i percepcji inflacji metodą probabilistyczną w przypadku ujemnego lub zerowego czynnika skalującego 98
2.5. Kwantyfikacja oczekiwań inflacyjnych metodami regresyjnymi 108
2.5.1. Model Andersona 109
2.5.2. Model wykorzystujący statystykę bilansową 111
2.5.3. Rozszerzenia modelu Andersona 112
2.5.3.1.Modele Pesarana 112
2.5.3.2. Modele Smitha i McAleera 113
2.5.3.3. Model Thomasa 115
2.5.4. Model Cunninghama 116
2.5.5. Model Simmonsa i Weiserbsa 118
2.6. Kwantyfikacja oczekiwań inflacyjnych metodą Papadia i Basano 120
2.7. Pomiar oczekiwań inflacyjnych na podstawie ankiet ilościowych 126
2.8. Wykorzystanie bezpośrednich miar oczekiwań inflacyjnych we współczesnych bankach centralnych 130

3. Oczekiwania inflacyjne konsumentów w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej – miary empiryczne 135

3.1. Charakterystyka danych 135
3.1.1. Dane ankietowe dotyczące percepcji inflacji i oczekiwań inflacyjnych 135
3.1.2. Statystyki bilansowe percepcji inflacji i oczekiwań inflacyjnych 142
3.1.3. Skwantyfikowane miary percepcji inflacji i oczekiwań inflacyjnych 146
3.2. Zalety i wady różnych metod kwantyfikacji postrzeganej i oczekiwanej inflacji na wybranych przykładach 157
3.2.1. Interpretacja wpływu wprowadzenia euro na inflację postrzeganą przez konsumentów europejskich z wykorzystaniem statystyk bilansowych i miar skwantyfikowanych 158
3.2.2. Użyteczność statystyk bilansowych postrzeganej inflacji w analizie determinantów percepcji inflacji i oczekiwań inflacyjnych 163
3.2.2.1. Wykorzystanie statystyk bilansowych w analizie determinantów percepcji inflacji 163
3.2.2.2. Wykorzystanie statystyk bilansowych w analizie stopnia inercyjności oczekiwań inflacyjnych 165
3.2.3. Ograniczenia oryginalnej metody Carlsona i Parkina 169
3.2.4. Porównanie użyteczności metod probabilistycznych i regresyjnych na przykładzie kwantyfikacji inflacji oczekiwanej przez konsumentów we Włoszech 172
3.3. Pomiar oczekiwań na podstawie ankiet ilościowych – pierwsze doświadczenia 177

4. Badania empiryczne cech oczekiwań inflacyjnych konsumentów europejskich 184

4.1. Sposoby testowania głównych cech oczekiwań inflacyjnych 185
4.1.1. Testowanie racjonalności oczekiwań inflacyjnych 185
4.1.2. Testowanie stopnia antycypacyjności oczekiwań inflacyjnych 188
4.1.3. Testowanie wpływu celu inflacyjnego banku centralnego na oczekiwania inflacyjne 190
4.1.4. Testowanie związków między oczekiwaniami inflacyjnymi różnych grup podmiotów 191
4.2. Co wiemy o cechach oczekiwań inflacyjnych konsumentów europejskich? 191
4.3. Oczekiwania inflacyjne konsumentów w Polsce i w strefie euro – weryfikacja spełnienia hipotezy racjonalnych oczekiwań 194
4.3.1. Błędy oczekiwań inflacyjnych i weryfikacja warunku ich nieobciążoności 194
4.3.2. Weryfikacja makroekonomicznej efektywności oczekiwań inflacyjnych 205
4.4. Ocena stopnia antycypacyjności oczekiwań inflacyjnych 211
4.4.1. Ocena stopnia antycypacyjności oczekiwań inflacyjnych na podstawie ich skwantyfikowanych miar 211
4.4.2. Ocena stopnia inercyjności oczekiwań inflacyjnych na podstawie statystyk bilansowych 226
4.5. Oczekiwania inflacyjne konsumentów a oczekiwania innych grup podmiotów w Polsce – jak bardzo heterogeniczne są oczekiwania? 230
4.5.1. Co wiemy o cechach oczekiwań inflacyjnych w Polsce? 230
4.5.2. Dane 233
4.5.3. Kształtowanie się oczekiwań inflacyjnych w Polsce w latach 2001–2011 235
4.5.4. Porównanie podstawowych cech oczekiwań inflacyjnych 240
4.5.4.1. Stopień racjonalności oczekiwań inflacyjnych 240
4.5.4.2. Stopień antycypacyjności oczekiwań inflacyjnych 245
4.5.4.3. Wpływ celu inflacyjnego NBP na oczekiwania inflacyjne 247
4.5.4.4. Związki między oczekiwaniami inflacyjnymi różnych grup podmiotów 253
4.5.4.5. Oczekiwania inflacyjne w krzywej Phillipsa 256
4.5.5. Podsumowanie wniosków na temat oczekiwań inflacyjnych w Polsce 258

Podsumowanie 261
Aneks 1A 269
Aneks 1B 279
Aneks 1C 282
Aneks 2 295
Bibliografia 299