ebook Orzekanie o właściwości sądu arbitrażowego Maciej Durbas

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2024

Właściwość sądu polubownego jest zagadnieniem, które coraz częściej budzi wątpliwości praktyków i stanowi przedmiot badania na różnych etapach postępowania, zarówno przez sąd polubowny, jak i sąd powszechny.

W niniejszej publikacji autor szeroko omawia tę problematykę, proponuje zmiany prawa lub praktyki jego stosowania, a także odpowiada na następujące pytania: • w jakich przypadkach o właściwości sądu polubownego orzeka on sam, a w jakich decyduje sąd powszechny, • czy rozstrzygnięcie o właściwości sądu polubownego jest ostateczne, • kto może być stroną postępowania arbitrażowego, • komu przysługuje prawo do zaskarżenia postanowienia o właściwości.

W monografii uwzględniono najnowsze orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych dotyczące m.in. zakresu zapisu na sąd polubowny, zawierania umów o arbitraż, a także wyboru arbitra.

Książka przeznaczona jest dla pełnomocników – adwokatów i radców prawnych, a także arbitrów i sędziów sądów powszechnych.

Spis treści ebooka Orzekanie o właściwości sądu arbitrażowego

Wykaz skrótów , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
Rozdział 1
Właściwość sądu polubownego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
1.1. Definicja właściwości sądu polubownego , , . . . . . . . . . . . . ,
1.2. Zapis na sąd polubowny (umowa o ,arbitraż) , . . . . . . . . . , ,
1.2.1. Wprowadzenie , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
1.2.2. Istnienie umowy o ,arbitraż , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
1.2.3. Nieważność umowy o ,arbitraż , , . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
1.2.3.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
1.2.3.2. , Nieważność umowy o ,arbitraż ze względu na ,treść , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
1.2.3.3. , Nieważność (wadliwość) umowy o ,arbitraż ze ,względu na formę , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
1.2.4. Bezskuteczność umowy o ,arbitraż , , . . . . . . . . . . . . . . , ,
1.2.5. Utrata mocy umowy o ,arbitraż , . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
1.2.5.1. , Odmowa lub niemożność pełnienia funkcji przez arbitra/sąd polubowny , , . . . . . . . . . . . . . . . ,
1.2.5.2. , Brak zgodności arbitrów przy wydawaniu wyroku , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
1.2.5.3. , Zawarcie umowy o ,arbitraż pod warunkiem lub ,z ,określeniem terminu , , . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
1.2.5.4. Wady oświadczeń woli , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
1.2.5.5. Rozwiązanie umowy o ,arbitraż , . . . . . . . . . . . . . , ,
1.2.5.6. Upadłość strony umowy o ,arbitraż . . . . . . . . . . , ,
1.2.5.7. Wygaśnięcie umowy o ,arbitraż , , . . . . . . . . . . . . . , ,
1.2.6. Niewykonalność umowy o ,arbitraż , , . . . . . . . . . . . . . , ,
1.3. Zdatność arbitrażowa , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
1.4. Zdolność arbitrażowa sporu , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
1.4.1. Zakres przedmiotowy umowy o ,arbitraż . . . . . . . . . , ,
1.4.2. Zakres podmiotowy umowy o ,arbitraż , . . . . . . . . . . , ,
Rozdział 2
Orzekanie przez sąd polubowny o ,swojej właściwości , , . . . . . , ,
2.1. Zasada Kompetenz-Kompetenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.1.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.1.2. Definicja zasady właściwości , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.1.3. Charakter zasady , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.1.4. , Zastosowanie zasady właściwości w ,przypadku wadliwości zapisu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.1.5. Orzekanie o ,właściwości z ,urzędu i ,na ,wniosek , , . . , ,
2.1.6. Wyjątki od zasady , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.2. Zasada autonomiczności zapisu na ,sąd ,polubowny , , . . . , ,
2.2.1. Wprowadzenie , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.2.2. Istota zasady , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.2.3. Zastosowanie zasady , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.2.4. Charakter zasady , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.2.5. , Zastosowanie zasady do przypadków innych niż nieważność albo wygaśnięcie zapisu ,na ,sąd ,polubowny , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.3. Zarzuty dotyczące właściwości sądu polubownego . . . . , ,
2.3.1. Wprowadzenie , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.3.2. Zakres zarzutów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.3.3. Podmioty uprawnione do zgłoszenia zarzutu . . . . . , ,
2.3.4. Termin na podniesienie zarzutów . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.3.5. , Wymogi formalne konieczne do zgłoszenia zarzutów , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.3.6. Treść zarzutów , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.3.7. Skutek niewniesienia zarzutów , , . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.4. Rozstrzygnięcie sądu polubownego o ,właściwości , , . . . . , ,
2.4.1. Wprowadzenie , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.4.2. Termin na rozstrzygnięcie , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.4.3. Forma rozstrzygnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.4.4. Zaskarżalność rozstrzygnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.4.5. Treść rozstrzygnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.4.6. Skutki rozstrzygnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
2.4.7. , Skutki braku rozstrzygnięcia sądu ,polubownego o ,jego właściwości mimo ,wniosku , , . . . . . . . . . . . . . . , ,
Rozdział 3
Kontrola sądu powszechnego orzeczenia sądu polubownego o ,właściwości , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
3.1. Wprowadzenie , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
3.2. , Przedmiot wniosku o ,rozstrzygnięcie kwestii właściwości sądu polubownego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
3.3. Zakres wniosku , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
3.3.1. Charakter prawny wniosku , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
3.3.2. , Dopuszczalność wyłączenia przez strony możliwości wniesienia wniosku , , . . . . . . . . . . . . . . . . ,
3.3.3. Możliwość cofnięcia wniosku , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
3.4. Podmioty uprawnione do zgłoszenia wniosku . . . . . . . . , ,
3.5. Termin na złożenie wniosku , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
3.6. Wymogi formalne wniosku , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
3.7. Treść wniosku , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
3.8. Skutek niewniesienia wniosku , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
3.9. , Postępowanie i ,rozstrzygnięcie sądu w ,przedmiocie wniosku , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
3.9.1. Postępowanie w ,przedmiocie wniosku . . . . . . . . . . . , ,
3.9.2. , Wpływ wniosku na postępowanie przed ,sądem polubownym , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
3.9.3. Treść i ,forma rozstrzygnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
3.9.4. Zaskarżalność rozstrzygnięcia , . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
3.9.5. Skutki rozstrzygnięcia , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
Rozdział 4
Zarzut zapisu na ,sąd ,polubowny w ,postępowaniu przed ,sądem ,powszechnym , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
4.1. Wprowadzenie , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
4.2. Zarzut zapisu na sąd polubowny , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
4.2.1. Charakter zarzutu , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
4.2.2. , Możliwość wyłączenia przez strony podniesienia zarzutu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
4.2.3. Możliwość cofnięcia zarzutu , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
4.3. Podmioty uprawnione do podniesienia zarzutu , , . . . . . . ,
4.4. Termin na podniesienie zarzutu , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
4.5. Wymogi formalne zarzutu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
4.6. Treść zarzutu , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
4.7. Skutek niepodniesienia zarzutu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
4.8. , Postępowanie i ,rozstrzygnięcie sądu w ,przedmiocie zarzutu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
4.8.1. Postępowanie w ,przedmiocie zarzutu , , . . . . . . . . . . . , ,
4.8.2. , Kolejność rozpoznawania zarzutów i ,badania ,przesłanek , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
4.8.3. , Wpływ zarzutu na postępowanie przed sądem polubownym i ,powszechnym , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
4.8.4. Zakres badania wadliwości zapisu przez sąd , , . . . . . , ,
4.8.5. Treść i ,forma rozstrzygnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
4.8.6. Zaskarżalność rozstrzygnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
4.8.7. Skutki rozstrzygnięcia , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
Rozdział 5
Kontrola sądu powszechnego w ,zakresie właściwości sądu ,polubownego w ,postępowaniu ze skargi o ,uchylenie wyroku sądu ,polubownego , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
5.1. Wprowadzenie , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
5.2. , Skarga o ,uchylenie wyroku sądu ,polubownego &ndash, zagadnienia konstrukcyjne , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
5.2.1. Nowelizacja przepisów o ,skardze , , . . . . . . . . . . . . . . . , ,
5.2.2. Charakter skargi , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
5.2.3. , Dopuszczalność wyłączenia przez strony możliwości wniesienia skargi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
5.2.4. Możliwość cofnięcia skargi , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
5.2.5. Przedmiot kontroli w ,postępowaniu ze skargi , . . . . , ,
5.3. Podmioty uprawnione do wniesienia skargi . . . . . . . . . . , ,
5.4. Termin na wniesienie skargi i ,właściwość sądu . . . . . . . , ,
5.5. Wymogi formalne skargi , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
5.6. , Postępowanie i ,rozstrzygnięcie sądu w ,przedmiocie skargi , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
5.6.1. Postępowanie w ,przedmiocie skargi . . . . . . . . . . . . . , ,
5.6.2. , Konkurencja postępowania ze skargi i ,w ,przedmiocie uznania lub stwierdzenia wykonalności wyroku oraz wstrzymanie wykonalności lub skuteczności wyroku arbitrażowego , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
5.6.3. , Zakres badania właściwości sądu polubownego w ,postępowaniu ze skargi (przesłanki uchylenia wyroku sądu polubownego związane z ,właściwością sądu polubownego) , . . . . . . . . . . . . . . , ,
5.6.4. Treść i ,forma rozstrzygnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
5.6.5. Zaskarżalność rozstrzygnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
5.6.6. Skutki rozstrzygnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
Rozdział 6
Kontrola sądu powszechnego w ,zakresie właściwości sądu ,polubownego w ,postępowaniu w ,przedmiocie uznania lub stwierdzenia wykonalności wyroku sądu ,polubownego , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
6.1. Wprowadzenie , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
6.2. , Postępowanie w ,przedmiocie uznania lub stwierdzenia wykonalności wyroku sądu ,polubownego &ndash, ,zagadnienia konstrukcyjne , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
6.2.1. Obecny stan prawny , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
6.2.2. Poprzedni stan prawny , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
6.2.3. Konwencja nowojorska , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
6.3. , Uznawanie i ,stwierdzanie wykonalności wyroku sądu polubownego &ndash, zagadnienia konstrukcyjne , . . . . . . . . . . , ,
6.3.1. , Nowelizacja przepisów o ,uznawaniu lub stwierdzaniu wykonalności wyroku sądu ,polubownego , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
6.3.2. , Charakter postępowania o ,uznawanie lub stwierdzenie wykonalności wyroku ,sądu ,polubownego , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
6.3.3. , Możliwość wyłączenia przez strony uznania lub stwierdzenia wykonalności wyroku sądu ,polubownego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
6.3.4. , Możliwość cofnięcia wniosku o ,uznanie lub stwierdzenie wykonalności wyroku sądu ,polubownego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
6.4. , Podmioty uprawnione do wniesienia wniosku o ,uznanie lub stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
6.5. , Termin na wniesienie wniosku o ,uznanie lub ,stwierdzenie wykonalności wyroku sądu ,polubownego , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
6.6. , Wymogi formalne wniosku o ,uznanie lub ,stwierdzenie wykonalności wyroku sądu ,polubownego ,(z ,uwzględnieniem kwestii orzekania o ,właściwości ,sądu polubownego) , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.7. , Treść wniosku o ,uznanie lub stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego . . . . . . . . . . . . , ,
6.8. , Skutek niewniesienia wniosku o ,uznanie lub ,stwierdzenie wykonalności wyroku ,sądu ,polubownego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
6.9. , Postępowanie i ,rozstrzygnięcie sądu w ,przedmiocie uznania lub stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego (przesłanki odmowy uznania lub stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego związane z ,właściwością sądu polubownego) , . . . . . . . . . ,
6.9.1. , Postępowanie w ,przedmiocie uznania lub stwierdzenia wykonalności wyroku ,sądu ,polubownego , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
6.9.2. , Zakres badania właściwości sądu ,polubownego w ,postępowaniu w ,przedmiocie uznania lub ,stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
6.9.3. , Konkurencja postępowania ze skargi i ,w ,przedmiocie uznania lub stwierdzenia wykonalności wyroku i ,inne postępowania , , . . . . . . , ,
6.9.4. Treść i ,forma rozstrzygnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
6.9.5. Zaskarżalność rozstrzygnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
6.9.6. Skutki rozstrzygnięcia , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
Rozdział 7
Inne przypadki rozstrzygania ,o ,właściwości sądu ,polubownego , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
7.1. Wprowadzenie , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
7.2. Postępowania incydentalne , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
7.3. , Postępowanie przed sądem powszechnym w ,przedmiocie zabezpieczenia roszczenia objętego ,zapisem na sąd polubowny (art. ,1166 ,k.p.c.) . . . . . . . . . . , ,
7.4. , Postępowanie w ,przedmiocie ustalenia właściwości sądu polubownego (art. ,189 k.p.c.) , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
7.5. , Zakazy prowadzenia postępowania sądowego i ,arbitrażowego (anti-suit i ,anti-arbitration injunctions) , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
7.6. Postępowanie pojednawcze , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
7.7. , Potrącenie roszczenia objętego zapisem na ,sąd polubowny , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
7.7.1. Wprowadzenie , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
7.7.2. Stanowisko doktryny międzynarodowej , , . . . . . . . . . , ,
7.7.3. Stanowisko doktryny polskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
7.7.4. , Uwagi podsumowujące i ,propozycja rozwiązania , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
7.8. Postępowania przeciwegzekucyjne , . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
Podsumowanie , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,
Bibliografia , , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ,