Za darmo

ebook Trwanie życia Polaków i innych mieszkańców krajów słowiańskich Witold Śmigielski

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2022

Szacuje się, iż trwanie życia ludzi żyjących w gromadach pierwotnych wynosiło przeciętnie od 15 do 30 lat. Istotny progres stwierdzono dopiero w połowie XIX wieku, ponieważ jeszcze w okresie od XVI do XVIII wieku kształtowało się ono na poziomie od 25 do 35 lat. Od połowy XIX wieku obserwowany jest niemal liniowy wzrost trwania życia ludzi i obecnie wynosi ponad 72 lata (w skali świata), przy silnym zróżnicowaniu regionalnym (w Japonii i Szwajcarii wynosi blisko 85 lat, zaś w Lesotho czy Somalii nie przekracza 60 lat). Niemniej jednak wybuch światowej pandemii COVID-19 boleśnie przypomniał światu, że obserwowany liniowy wzrost trwania życia nie jest zagwarantowany na stałe.
*
Monografia odnosi się do problematyki badawczej, w gruncie rzeczy do tej pory nieinterpretowanej. Wypełnia więc coś, co dziś jeszcze jest w demografii „terra incognita”.
Z recenzji prof. Wojciecha Bieleckiego
Oryginalność pracy wynika przede wszystkim stąd, że podejmuje ona rzadko brany pod uwagę kontekst porównywania zjawisk bądź procesów demograficznych (w tym przypadku – trwania życia) w grupie jednostek (państw, krajów, regionów) stanowiących zbliżony krąg etniczny.
Z recenzji prof. Jerzego T. Kowaleskiego

Spis treści ebooka Trwanie życia Polaków i innych mieszkańców krajów słowiańskich

Podziękowania 9

Wstęp 11

Rozdział 1. Trwanie życia ludzi w epoce prehistorycznej i starożytności 15
1.1. Co wiemy o trwaniu życia ludzi w epoce prehistorycznej 15
1.2. Trwanie życia w epoce starożytności 18

Rozdział 2. Trwanie życia ludzi w epoce średniowiecznej 23
2.1. Trwanie życia władców, czołowych przedstawicieli dworu królewskiego i stanu duchownego w wybranych krajach słowiańskich 23
2.2. Trwanie życia mieszkańców krajów słowiańskich oraz wybranych krajów świata w epoce średniowiecznej – omówienie dostępnych informacji i analiz historycznych 33

Rozdział 3. Trwanie życia w krajach słowiańskich od epoki nowożytnej do czasów współczesnych 37
3.1. Trwanie życia w krajach słowiańskich w epoce nowożytnej 37
3.1.1. Trwanie życia członków rodzin władców krajów słowiańskich w epoce nowożytnej 38
3.1.2. Trwanie życia ludności krajów słowiańskich oraz wybranych krajów europejskich w epoce nowożytnej 45
3.2. Trwanie życia w krajach słowiańskich i w innych wybranych krajach świata w XIX wieku i w pierwszej połowie XX wieku 48
3.2.1. Trwanie życia w krajach słowiańskich w dobie belle époque 50
3.2.1.1. Trwanie życia rodzin królewskich w krajach słowiańskich w dobie belle époque 50
3.2.1.2. Trwanie życia ludności w krajach słowiańskich oraz w wybranych krajach świata w dobie belle époque 52
3.2.2. Trwanie życia w krajach słowiańskich w okresie międzywojennym 57
3.2.2.1. Trwanie życia elit politycznych w krajach słowiańskich w okresie międzywojennym 57
3.2.2.2. Trwanie życia ludności w krajach słowiańskich oraz w innych wybranych krajach świata w okresie międzywojennym 60
3.2.3. Ofiary militarne i wśród ludności cywilnej na skutek obu wojen światowych, a także współczesnych konfliktów zbrojnych wśród państw słowiańskich 63

Rozdział 4. Trwanie życia w krajach słowiańskich w dobie współczesności 71
4.1. Trwanie życia elit politycznych krajów słowiańskich w drugiej połowie XX wieku 71
4.1.1. Trwanie życia elit politycznych krajów zachodniosłowiańskich od zakończenia II wojny światowej do końca XX wieku 72
4.1.2. Trwanie życia elit politycznych krajów wschodniosłowiańskich od zakończenia II wojny światowej do końca XX wieku 78
4.1.3. Trwanie życia elit politycznych krajów południowosłowiańskich od zakończenia II wojny światowej do końca XX wieku 80
4.2. Trwanie życia w krajach wschodniosłowiańskich 83
4.2.1. Zróżnicowanie terytorialne przeciętnego trwania życia w Białorusi 88
4.2.2. Zróżnicowanie terytorialne przeciętnego trwania życia w Federacji Rosyjskiej 90
4.2.3. Zróżnicowanie terytorialne przeciętnego trwania życia w Ukrainie 93
4.3. Trwanie życia w krajach południowosłowiańskich 96
4.3.1. Zróżnicowanie terytorialne przeciętnego trwania życia w Bułgarii 102
4.3.2. Zróżnicowanie terytorialne przeciętnego trwania życia w Chorwacji 105
4.3.3. Zróżnicowanie terytorialne przeciętnego trwania życia w Czarnogórze 106
4.3.4. Zróżnicowanie terytorialne przeciętnego trwania życia w Serbii 108
4.3.5. Zróżnicowanie terytorialne przeciętnego trwania życia w Słowenii 110
4.4. Trwanie życia w krajach zachodniosłowiańskich 112
4.4.1. Zróżnicowanie terytorialne przeciętnego trwania życia w Czechach 118
4.4.2. Zróżnicowanie terytorialne przeciętnego trwania życia w Słowacji 122
4.4.3. Zróżnicowanie terytorialne przeciętnego trwania życia w Polsce 124
4.5. Trwanie życia w zdrowiu w państwach słowiańskich w pierwszych dekadach XXI wieku 132
4.6. Śmiertelność spowodowana zakażeniem COVID-19 w krajach słowiańskich w latach 2020 i 2021 136

Rozdział 5. Trwanie życia ludzkiego – scenariusze i prognozy na bliższą i dalszą przyszłość 147
5.1. Analiza trafności historycznych prognoz dotyczących kształtowania się długości trwania życia 147
5.2. Współczesne prognozy długości trwania życia na świecie ze szczególnym uwzględnieniem państw słowiańskich 152

Podsumowanie 159

Bibliografia 161