Za darmo

ebook Zachowania matrymonialne i prokreacyjne w Polsce - ujęcie geograficzne Anna Janiszewska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2014

Przedmiotem opracowania są zachowania matrymonialne i prokreacyjne w Polsce i ich zmiany obserwowane od lat 90. ubiegłego wieku. Podjęty temat badawczy mieści się w nurcie badań z zakresu geografii ludności. W ramach małżeńskości poddano badaniu spadek skłonności do zawierania związków małżeńskich, opóźnienie typowego wieku zawarcia małżeństwa, upowszechnienie alternatywnych form związków kohabitacyjnych oraz postępujące nasilenie rozwodów i tendencje dotyczące separacji. Wśród zmian drugiego wzmiankowanego obszaru przemian demograficznych analizowano spadek dzietności, opóźnienie typowego wieku prokreacji, zmniejszenie średniej liczebności rodziny oraz zwiększanie się rozmiarów rodności pozamałżeńskiej. Wymienione zachowania demograficzne są niewątpliwie nowymi jakościowo zjawiskami w naszym kraju, związanymi z procesami przemian wyjaśnianymi przez teorię drugiego przejścia demograficznego. W opracowaniu poddano także analizie opinie ludzi na temat nowych zjawisk zachodzących w ramach małżeńskości i rozrodczości.

Spis treści ebooka Zachowania matrymonialne i prokreacyjne w Polsce - ujęcie geograficzne

1.1. Problematyka badawcza 9
1.2. Współczesne zachowania matrymonialne i prokreacyjne w badaniach naukowych 18
1.3. Przedmiot, cele i zakres pracy 22
1.3. Materiały źródłowe i metody badawcze 30
2. TEORIE ZMIAN LUDNOŚCIOWYCH 35
2.1. Wybrane teorie zmian demograficznych 35
2.1.1. Czasy starożytne i poglądy klasyczne 35
2.1.2. Teoria Thomasa Malthusa 38
2.1.3. Czasy współczesne – podejścia badawcze 42
2.1.4. Pierwsze przejście demograficzne 44
2.1.5. Drugie przejście demograficzne 54
2.1.6. Trzecie przejście demograficzne. Naprawdę przejście? 64
2.1.7. Wybrane mikroekonomiczne teorie zachowań prokreacyjnych 71
2.1.8. Syntezy teoretyczne badań nad rozwodami 75
2.2. Wybrane teorie rozwoju społecznego 81
2.2.1. Nowoczesność – ponowoczesność 81
2.2.2. Materializm – postmaterializm 83
2.2.3. Modernizm – postmodernizm 84
2.2.4. Teorie rozwoju cywilizacji 86
2.2.5. Globalizacja 88
3. PRZEMIANY ZACHOWAŃ MATRYMONIALNYCH W POLSCE
– OD ZŁOTEGO WIEKU MAŁŻEŃSTWA DO ŚWITU KOHABITACJI 93
3.1. Zmiany prawne zawierania i rozwiązywania związków małżeńskich w Polsce po II wojnie światowej 93
3.2. Formowanie się i rozpad małżeństw od drugiej połowy XX w. 102
3.2.1. Małżeństwa 102
3.2.2. Rozwody i separacje 109
3.2.3. Kohabitacja jako alternatywa małżeństwa? 112
3.3. Przestrzenne zróżnicowanie małżeńskości w Polsce 122
3.3.1. Zróżnicowanie przestrzenne zawieranych małżeństw według podregionów 122
3.3.2. Zróżnicowanie przestrzenne rozwodów i separacji według podregionów 139
3.3.3. Zróżnicowanie przestrzenne zjawiska kohabitacji według podregionów 146
4. PRZEMIANY ZACHOWAŃ PROKREACYJNYCH W POLSCE – OD ERY KRÓLEWSKIEGO DZIECKA Z RODZICAMI DO ERY PARY KRÓLEWSKIEJ Z DZIECKIEM 151
4.1. Regulacje prawne dotyczące urodzeń 151
4.2. Kształtowanie się rodności po II wojnie światowej 154
4.2.1. Zmiany poziomu rozrodczości 154
4.2.2. Urodzenia pozamałżeńskie 159
4.2.3. Przemiany płodności kobiet od lat 50. XX w. 162
4.3. Przestrzenne zróżnicowanie rozrodczości w Polsce 170
4.3.1. Zróżnicowanie przestrzenne rozrodczości według podregionów 170
4.3.2. Zróżnicowanie przestrzenne płodności według podregionów 180
5. UWARUNKOWANIA ZACHOWAŃ DEMOGRAFICZNYCH W POLSCE 187
5.1. Uwarunkowania demograficzne rozwoju podregionów 187
5.2. Uwarunkowania społeczno‐ekonomiczne zmian małżeńskości i rozrodczości 195
5.2.1. Uwagi wstępne 195
5.2.2. Zróżnicowanie przestrzenne wybranych zjawisk gospodarczych 198
5.2.3. Zróżnicowanie przestrzenne wybranych zjawisk społecznych 203
5.2.4. Poziom rozwoju społeczno‐gospodarczego podregionów 216
5.3. Typy zachowań demograficznych 222
6. PRZEMIANY ZACHOWAŃ DEMOGRAFICZNYCH W OPINIACH MIESZKAŃCÓW – PRZYKŁAD ŁODZI 233
6.1. Uwagi wstępne 233
6.2. Charakterystyka respondentów 234
6.3. Cele życiowe respondentów oraz ocena zachowań moralnych dotyczących wartości małżeńskich i rodzinnych 237
6.4. Opinie mieszkańców dotyczące zachowań matrymonialnych i prokreacyjnych 240
6.4.1. Najlepsza forma życia małżeńsko-rodzinnego według respondentów 240
6.4.2. Kohabitacja według respondentów 244
6.4.3. Rozwody i separacje według respondentów 248
6.4.4. Single według respondentów 251
6.4.5. Rodziny monoparentalne według respondentów 255
6.4.6. Postawy prokreacyjne według respondentów 257
7. WNIOSKI KOŃCOWE 259
LITERATURA 265
SPIS TABEL 288
SPIS RYCIN 289
ANEKS 293