ebook Zdolność sądowa i legitymacja skargowa w postępowaniu sądowoadministracyjnym Anna Górska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2023

Zdolność sądowa i legitymacja skargowa w postępowaniu sądowoadministracyjnym stanowi kompleksowe opracowanie o charakterze monograficznym zagadnień związanych z wykładnią i stosowaniem przepisów prawa wyznaczających kształt tych konstrukcji prawnych. Publikacja powstała na bazie rozprawy doktorskiej obronionej przez Autorkę na Uniwersytecie Jagiellońskim i posiada istotne walory naukowe. Jej zakres tematyczny jest bardzo interesujący, budzący liczne kontrowersje zarówno w doktrynie, jak i w judykaturze oraz aktualny. Oprócz przedstawienia stanu dyskursu prawnego oraz orzecznictwa, Autorka formułuje propozycje szczegółowych rozwiązań normatywnych. W związku z rosnącą na przestrzeni lat potrzebą szerszej partycypacji społecznej w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym poszukuje odpowiedzi na pytanie o aktualny standard dostępu do sądu administracyjnego. W monografii przedstawia propozycję współczesnej formy ochrony grup interesów w ramach modelu legitymacji skargowej w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Zaprezentowane w publikacji spostrzeżenia stanowią wkład zarówno w rozwój nauki, jak i potencjalnie praktyki orzeczniczej.

Spis treści ebooka Zdolność sądowa i legitymacja skargowa w postępowaniu sądowoadministracyjnym

Wykaz skrótów 9

Wstęp 13
Podziękowania 15

Rozdział I. Standard prawny dostępu do sądu administracyjnego 17
1. Standard konstytucyjny 17
2. Standard unijny i międzynarodowy 22
2.1. Wstęp 22
2.2. Modele dostępu do sądu administracyjnego na przykładzie Niemiec, Austrii, Francji, Portugalii i Włoch 23
2.2.1. Uwagi wstępne 23
2.2.2. Niemcy i Austria 24
2.2.3. Francja 30
2.2.4. Portugalia 33
2.2.5. Włochy 36
2.3. Legitymacja procesowa przed Trybunałem Sprawiedliwości 37
3. Standard ustawowy 40

Rozdział II. Dostęp do sądu administracyjnego w świetle standardu konstytucyjnego 43
1. Charakter prawa do sądu 43
1.1. Konstrukcja prawa do sądu 43
1.2. Prawo dostępu do sądu 46
2. Legitymacja skargowa w świetle standardu konstytucyjnego 53
2.1. Promieniowanie Konstytucji na model dostępu do sądu administracyjnego 53
2.2. Kategorie interesów zabezpieczonych w ramach modelu legitymacji skargowej w świetle standardu konstytucyjnego dostępu do sądu administracyjnego 58
3. Zasada sądowej ochrony samodzielności jednostek samorządu terytorialnego i jej zakres podmiotowy a prawo do sądu 71

Rozdział III. Zdolność sądowoadministracyjna 87
1. Pojęcie i przesłanki zdolności sądowoadministracyjnej 87
1.1. Definicja zdolności sądowoadministracyjnej 87
1.2. Zdolność administracyjnoprawna a zdolność sądowoadministracyjna 88
1.3. Status strony i uczestnika postępowania sądowoadministracyjnego w świetle art. 25 p.p.s.a. 97
2. Zdolność sądowoadministracyjna jednostek samorządu terytorialnego i ich organów 100
2.1. Spór dotyczący zdolności sądowoadministracyjnej jednostek samorządu terytorialnego i ich organów 100
2.2. Status jednostek samorządu terytorialnego i ich organów 104
2.3. Relacja między podmiotowością prawną jednostek samorządu terytorialnego i ich organów a ich zdolnością sądowoadministracyjną 111
2.4. Zdolność sądowoadministracyjna organów jednostek samorządu terytorialnego jako strony skarżącej 119
2.5. Zdolność procesowa jednostek samorządu terytorialnego i ich organów w postępowaniu sądowoadministracyjnym 122

Rozdział IV. Legitymacja skargowa w postępowaniu sądowoadministracyjnym 125
1. Porównanie konstrukcji legitymacji procesowej w postępowaniu cywilnym i legitymacji skargowej w postępowaniu sądowoadministracyjnym 125
2. Legitymacja skargowa jako przesłanka dopuszczalności wszczęcia postępowania sądowoadministracyjnego 128
3. Interes prawny jako przedmiot ochrony w ramach modelu legitymacji skargowej 132
4. Skargi typu actio popularis jako alternatywna formuła dostępu do sądu administracyjnego 135
5. Legitymacja skargowa uregulowana w przepisach szczególnych – zarys problematyki 137
6. Art. 50 § 2 p.p.s.a. jako potencjalne źródło skargi zbiorowej 143

Rozdział V. Kategoria interesu indywidualnego w przyjętym modelu legitymacji skargowej 145
1. Interes we wniesieniu skargi 145
1.1. Wstęp 145
1.2. Weryfikacja subiektywnego elementu interesu we wniesieniu skargi przez sąd administracyjny – tendencje rozwojowe 149
1.3. Zasada domniemywania interesu prawnego a formalizm sędziowski 154
2. Naruszenie interesu prawnego zaskarżonym aktem jako podstawa legitymacji skargowej 158
2.1. Pojęcie i charakter naruszenia interesu prawnego – tendencje rozwojowe w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych 158
2.2. Gravamen jako przesłanka dopuszczalności skargi na podstawie ustaw samorządowych 161
2.3. Legitymacja skargowa uregulowana w ustawach samorządowych a actio popularis 163
3. Art. 50 p.p.s.a. – postulaty de lege ferenda 166

Rozdział VI. Nadużycie prawa do skargi 171
1. Ustalenie znaczenia pojęcia nadużycia prawa procesowego 171
2. Konflikt między koncepcją nadużycia prawa a gwarancjami prawa do sądu 172
3. Nadużycie prawa do skargi 174
4. Odrzucenie skargi abuzywnej 175

Rozdział VII. Kategorie interesów społecznego i publicznego w przyjętym modelu legitymacji skargowej 181
1. Legitymacja skargowa organizacji społecznej 181
1.1. Organizacja społeczna w postępowaniu sądowoadministracyjnym 181
1.2. Przesłanki wniesienia skargi przez organizację społeczną w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób 183
1.3. Legitymacja skargowa organizacji społecznej w sprawach własnych 191
1.4. Legitymacja skargowa organizacji społecznych w sprawach z zakresu ochrony środowiska w prawie krajowym, amerykańskim i praktyce Trybunału Sprawiedliwości 195
2. Legitymacja skargowa prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka i Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców 198

Zakończenie 205

Bibliografia 207

Judykatura 217