-17%

ebook Afrykańskie instytucje bezpieczeństwa Wiesław Lizak

Wydawca: Scholar

Rok wydania: 2012

Świat pozimnowojenny charakteryzuje się dużą dynamiką ról i pozycji międzynarodowych poszczególnych państw oraz grup państw w ramach istniejącego ładu międzynarodowego. Procesy przemian zachodzą także na kontynencie afrykańskim, dotychczas postrzeganym przede wszystkim przez pryzmat dystansów rozwojowych, tendencji autorytarnych w ramach systemów politycznych poszczególnych państw czy też konfliktów etnicznych i międzynarodowych. Reformy przeprowadzane zarówno w wymiarze wewnątrzpaństwowym, jak i w ramach instytucji powołanych dla pogłębiania współpracy międzynarodowej, które symbolizuje ukuty przez byłego prezydenta RPA Thabo Mbekiego termin „afrykański renesans”, stwarzają szanse na stopniową zmianę sytuacji mieszkańców kontynentu.
Wiesław Lizak swą książkę poświęcił właśnie analizie działań państw afrykańskich na rzecz stworzenia skutecznych i efektywnych środków reagowania w sytuacjach kryzysowych. Autor przedstawił w niej genezę, ewolucję i funkcjonowanie najważniejszych instytucji bezpieczeństwa i współpracy – począwszy od Organizacji Jedności Afrykańskiej, po prezentację Unii Afrykańskiej jako organizacji, której zadania i kompetencje mają być odpowiedzią na wyzwania rozwojowe i modernizacyjne, przed którymi stoi współczesna Afryka.
W literaturze polskiej nie było dotychczas monografii tak wszechstronnie przedstawiającej afrykańskie instytucje bezpieczeństwa.

Spis treści ebooka Afrykańskie instytucje bezpieczeństwa

Wykaz skrótów 9
Wstęp 17
Rozdział 1
Wyzwania i zagrożenia dla bezpieczeństwa w Afryce 32
1.1. Afrykańskie granice 33
1.2. Sprzeczności etniczno-kulturowe 42
1.3. Gospodarka a afrykańskie 69
1.4. Słabość instytucji państwa 81
1.5. Ewolucja percepcji wyzwań i zagrożeń
dla bezpieczeństwa w Afryce 99
Rozdział 2
Geneza afrykańskiego regionalizmu 103
2.1. Jedność Afryki – geneza i ewolucja idei 103
2.2. Kształtowanie się regionalnego mechanizmu współpracy w Afryce 119
2.3. Powstanie Organizacji Jedności Afrykańskiej 135
Rozdział 3
OJA a problemy bezpieczeństwa w Afryce w okresie zimnej wojny 142
3.1. OJA jako organizacja bezpieczeństwa regionalnego 142
3.1.1. Cele i zasady OJA 142
3.1.2. Organy OJA 149
3.2. Działania na rzecz dekolonizacji 157
3.3. Działania na rzecz regulowania sporów i konfliktów 165
3.3.1. Działania mediacyjne 168
3.3.2. Operacje pokojowe – misja w Czadzie 172
3.4. Kształtowanie się regionalnego mechanizmu ochrony praw człowieka 184
Rozdział 4
Ewolucja OJA jako organizacji bezpieczeństwa regionalnego
po zimnej wojnie 191
4.1. Przesłanki ewolucji koncepcji i mechanizmów współpracy regionalnej
w ramach OJA 191
4.2. Aktywizacja OJA po zakończeniu zimnej wojny – misje OJA
w Rwandzie 200
4.3. Powstanie Mechanizmu Prewencji, Opanowywania
i Rozwiązywania Konfliktów 207
4.4. OJA wobec wyzwań epoki pozimnowojennej –
poszukiwanie nowych rozwiązań 219
4.4.1. Działania na rzecz stworzenia sił pokojowych 221
4.4.2. Działania na rzecz pokoju w ramach Mechanizmu Prewencji,
Opanowywania i Rozwiązywania Konfliktów 226
4.5. Działania na rzecz utworzenia strefy bezatomowej w Afryce 236
Rozdział 5
Powstanie Unii Afrykańskiej 243
5.1. Przesłanki powstania Unii Afrykańskiej 243
5.2. Powstanie Unii Afrykańskiej 250
5.3. Formalnoprawne ramy działania Unii Afrykańskiej –
powstanie Rady Pokoju i Bezpieczeństwa 256
5.3.1. Cele Unii Afrykańskiej 256
5.3.2. Zasady Unii Afrykańskiej 262
5.3.3. Organy Unii Afrykańskiej 271
5.3.3.1. Zgromadzenie Unii 271
5.3.3.2. Rada Wykonawcza 272
5.3.3.3. Wyspecjalizowane Komitety Techniczne 273
5.3.3.4. Parlament Panafrykański 274
5.3.3.5. Trybunał Sprawiedliwości 276
5.3.3.6. Instytucje finansowe 277
5.3.3.7. Komisja 280
5.3.3.8. Komitet Stałych Przedstawicieli 281
5.3.3.9. Rada Gospodarcza, Społeczna i Kulturalna 282
5.3.4. Powstanie Rady Pokoju i Bezpieczeństwa i jej kompetencje 283
5.4. Koncepcje reformy mechanizmów współpracy
w ramach Unii Afrykańskiej 290
Rozdział 6
Aktywność Unii Afrykańskiej na rzecz stabilności,
pokoju i bezpieczeństwa 300
6.1. Rozwiązywanie sporów i konfliktów 300
6.2. Afrykańskie siły pokojowe 308
6.3. Misje pokojowe Unii Afrykańskiej 320
6.3.1. Misja pokojowa w Burundi (AMIB) 320
6.3.2. Misja Unii Afrykańskiej w Sudanie (AMIS) 325
6.3.3. Misja Unii Afrykańskiej w Somalii (AMISOM) 340
6.4. Promowanie demokracji, praworządności i zasad dobrego rządzenia 347
6.5. Prawa człowieka w działalności UA 355
6.6. Działania w sferze społeczno-gospodarczej – NEPAD 360
7
Rozdział 7
Afrykańskie organizacje subregionalne i ich rola
w kształtowaniu bezpieczeństwa 375
7.1. Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej – ECOWAS 375
7.1.1. Powstanie i ewolucja ECOWAS 375
7.1.2. Problemy bezpieczeństwa w pracach ECOWAS 379
7.1.3. Misja ECOMOG w Liberii 383
7.2. Południowoafrykańska Wspólnota Rozwoju – SADC 392
7.2.1. Geneza i ewolucja współpracy w subregionie
południowoafrykańskim 392
7.2.2. Mechanizmy współpracy SADC w sferze bezpieczeństwa 397
7.2.3. Operacja „Boleas” w Lesotho 402
7.3. Inne organizacje subregionalne 408
7.3.1. Unia Arabskiego Maghrebu – AMU 408
7.3.2. Wspólnota Państw Sahelu i Sahary – CEN-SAD 411
7.3.3. Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Środkowej –
CEEAC/ECCAS 415
7.3.4. Międzyrządowa Władza do spraw Rozwoju – IGAD 420
7.3.5. Wspólnota Wschodnioafrykańska – EAC 425
7.3.6. Wspólny Rynek Afryki Wschodniej i Południowej – COMESA 428
Rozdział 8
Zmienność i ewolucja afrykańskiego systemu bezpieczeństwa 435
8.1. Ewolucja regionalnego systemu bezpieczeństwa 435
8.2. Czynniki ewolucji afrykańskiego systemu bezpieczeństwa 451
8.3. Efektywność działań regionalnych instytucji bezpieczeństwa 463
Zakończenie 468
Bibliografia 472
Indeks osobowy 508
Mapy 518