ebook Aktor i jego postać ekranowa. Aktorstwo ery kina niemego w teorii i refleksji krytycznej Piotr Skrzypczak

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe UMK

Rok wydania: 2011

Książka Piotra Skrzypczaka jest bez wątpienia najpoważniejszą pracą poświęconą aktorstwu filmowemu, jaka do tej pory powstała w Polsce, i jak na taką skalę książką jedyną. Cóż bowiem opisywać: aktora, artystę, gwiazdę, człowieka uwikłanego w przemysł kinematograficzny, role itd.? Potencjalna wielość wyborów stanowi w gruncie rzeczy kłopot metodologiczny. Przyjęcie przez autora konstruktu teoretycznego, jakim jest fundamentalna dla książki kategoria „postaci ekranowej", i konsekwentne stosowanie go we wszystkich rozdziałach pozwala zachować dyscyplinę dyskursu.
Piotr Zwierzchowski

Spis treści ebooka Aktor i jego postać ekranowa. Aktorstwo ery kina niemego w teorii i refleksji krytycznej

Wstęp /7

Rozdział 1: W sferze głównych kategorii teoretycznych. „Postać ekranowa" aktora filmowego
Wprowadzenie /15
1.1. Aktor filmowy jako instancja złożona i paradoksalna /16
1.2. Aktor a postać w strukturze tekstu filmowego /27
1.3. Postać filmowa jako struktura znaków ikonicznych i akustycznych /39
1.4. Podstawowe elementy definicji postaci ekranowej /59
Podsumowanie /67

Rozdział 2: Z teatralnej tradycji. Dziedzictwo XIX-wiecznej sztuki aktorskiej w kinie „prymitywnym"
Wprowadzenie /69
2.1. Epoka scenicznych rewolucji. Główne tendencje w teatralnym aktorstwie XIX wieku /72
2.2. Realizm. Gra emocjonalna a gra intelektualna /74
2.3. Typ - charakter a prawda psychologiczna /80
2.4. Gwiazdorzy i zespoły /87
2.5. Szekpirowskie emploi i superbus /100
2.6. Modele, performerzy i aktorzy w pierwszych rejestracjach kinematograficznych /108
2.7. Melies i prehistoria aktorstwa filmowego /117
Podsumowanie /124

Rozdział 3: Ku autonomii i nobilitacji. Pierwsze lata filmowego aktorstwa dramatycznego
Wprowadzenie / 127
3.1. Początki „prawdziwego" aktorstwa filmowego. Obrazy z życia i sceny z teatru /131
3.2. Z daleka i z bliska. Statyści i aktorzy w monumentach historycznych /148
3.3. Aktorskie konsekwencje przełomu Griffithowskiego /156
3.4. Gwiazdy. Fotogenia, typ i mit /185
Podsumowanie /198

Rozdział 4: Pod znakiem gagu. Triumfalny looping filmowego aktorstwa komediowego
Wprowadzenie /201
4.1. Na scenie, arenie i estradzie. Prehistoria aktorstwa filmowej burleski /206
4.2. Gag komediowy a postać komediowa /221
4.3. Genre i emploi komiczne /230
4.4. Chaplin i Keaton. Gest, maska i interakcje komiczne /244
Podsumowanie /267

Rozdział 5: Przez pryzmat teorii. Aktorstwo filmowe w ujęciu rosyjskich reżyserów-teoretyków
Wprowadzenie /269
5.1. Aktor akrobatyczny i myślący - według Meyerholda /275
5.2. Aktor naturalny i aktor mechaniczny - według Kuleszowa /288
5.3. Aktor antropologicznie zaprojektowany i jego postać montażowa - według Eisensteina /303
5.4. Model filmowy a aktor filmowy. Summa Pudowkinowska /322
Podsumowanie /336

Rozdział 6: Przeciw naturalizmowi. Ekranowy wymiar aktorstwa ekspresjonistycznego
Wprowadzenie /339
6.1. Somatyczność i schizoidalność. Ciało i dusza postaci z ekspresjonistycznego panoptikonu /341
6.2. Ornamentyzacja ciała i pseudometafizyczny panoptikon /353
6.3. Marionety i performerzy. Statyści w niemieckich filmach monumentalnych / 359
6.4. Krzyk głośny i „krzyk niemy". Ekspresjonistyczne techniki aktorskie w teatrze /367
6.5. Postać ekranowa aktora ekspresjonistycznego /373
Podsumowanie /390

Wybrana bibliografia /393
Indeks osób /401
Indeks filmów /415
Spis ilustracji /419
Summary /421