Za darmo

ebook Arabskie oblężenia Konstantynopola w VII-VIII wieku Błażej Cecota

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2015

Wiek siódmy dla Cesarstwa Bizantyńskiego był czasem wieloaspektowego przełomu dziejowego. Doszło wówczas do poważnego ograniczenia terytorium państwa. Kolejni cesarze dynastii, założonej przez Herakliusza, stanęli przed głębokimi problemami związanymi z konfliktem religijnym, gospodarczym regresem i załamaniem niektórych instytucji państwowych. Po śmierci Herakliusza władze konstantynopolitańskie przedefiniowały na nowo funkcje państwa, ograniczając jego obowiązki, przy jednoczesnym zapewnieniu realizacji jego podstawowych zadań. Kwestią, która musiała zostać rozwiązana przez ówczesnych cesarzy bizantyńskich, była obrona państwa przed wyniszczającymi je najazdami arabskimi, które w pewnych momentach wręcz zagrażały istnieniu cesarstwa.
Arabskie oblężenia Konstantynopola, oprócz zwycięskich wojen Herakliusza z Persją, późniejszej utraty, do niedawna najważniejszych, bizantyńskich prowincji – Syrii i Egiptu oraz reform wojskowych i gospodarczych następców wielkiego cesarza, można zaliczyć do najistotniejszych wydarzeń w VII i początkach VIII w.
Doczekało się wreszcie kompletnego, odrębnego studium w postaci niniejszej monografii.
Autor nie tylko dogłębnie je analizuje na szerokim tle historycznym, ale również zastanawia się nad procesem ich mitologizacji. Czytelnik znajdzie w książce wiele istotnych i interesujących spostrzeżeń dotyczących historii cesarstwa bizantyńskiego w okresie narodzin islamu i pierwszego wieku ekspansji muzułmańskiego kalifatu na Bliskim Wschodzie.

Spis treści ebooka Arabskie oblężenia Konstantynopola w VII-VIII wieku

Wstęp 7

Rozdział I. Cesarstwo bizantyńskie w VII i w początkach VIII w. 19
1. Straty terytorialne cesarstwa 20
2. Gospodarczo-społeczny regres cesarstwa 38
3. Próby reformy cesarstwa 45

Rozdział II. Kalifat Umajjadów w epoce ekspansji 51`
1. Administracja państwa Umajjadów 52
2. Armia Umajjadów 61
3. Arabskie ekspedycje na Azję Mniejszą 69

Rozdział III. Pierwsze oblężenie Konstantynopola przez Arabów 83
1. Mury Konstantynopola, flota, grecki ogień – kwestie militarne 84
1.1. Mury Konstantynopola 84
1.2. Ogień grecki – ogień arabski? 89
2. Sytuacja geostrategiczna przed pierwszą wyprawą na Konstantynopol 90
2.1. Flota bizantyńska – flota arabska 92
2.2. Działania floty arabskiej na Morzu Śródziemnym przed pierwszym oblężeniem Konstantynopola 98
3. Oblężenie Konstantynopola w latach 674–678 102

Rozdział IV. Oblężenie Konstantynopola w latach 717–718 111
1. Arabskie i bizantyńskie przygotowania wojenne 112
2. Kampania azjatycka Maslamy 115
3. Przebieg wydarzeń pod Konstantynopolem 123
4. Bułgarzy wobec arabskiego oblężenia Konstantynopola w latach 717–718 127
5. Stosunki kalifatu umajjadzkiego z Chazarami oraz dynastią Tang a oblężenie Kon- stantynopola w latach 717–718 135

Rozdział V. Echa oblężeń Konstantynopola w źródłach proweniencji zachodniej i wschodniej. Kształtowanie mitu 143
1. Wizerunek cesarzy jako obrońców chrześcijańskiego świata. „Interwencje Boga” w chrześcijańskich relacjach dotyczących oblężeń Miasta 144
1.1. Źródła bizantyńskie 144
1.2. Źródła armeńskie 148
1.3. Źródła zachodnie 152
1.4. Źródła syryjskie 153
1.5. Podsumowanie 153
2. Nieosiągnięty cel arabskiej ekspansji. Konstantynopol w hadisach 154
3. Niepotwierdzone oblężenia Konstantynopola 164
3.1. Oblężenie roku 654/655 165
3.2. Oblężenie 663 / 666/667 (668) r. 167

Zakończenie 171
Wykaz skrótów 177
Bibliografia 179
Summary 199
Indeks osób 203
Indeks nazw geograficznych i etnicznych 209