-17%

ebook Archidiecezja gnieźnieńska w czasach komunizmu 1945-1980 Bartosz Kaliski

Wydawca: Scholar

Rok wydania: 2012

Książka Bartosza Kaliskiego reprezentuje zalety, którymi nie wszystkie prace o stosunkach pomiędzy państwem a Kościołem katolickim za czasów PRL mogą się pochwalić. Obok rozlicznych materiałów proweniencji państwowej autor wykorzystał bardzo dobre archiwum diecezjalne. Objął analizą praktycznie cały okres PRL. Szczęśliwie złamał ramy ściśle chronologiczne, idąc w kierunku analizy problemowej – przy stałym wszakże uwzględnianiu upływu czasu. Z bezpośredniego zbliżenia przyjrzał się wycinkowi rzeczywistości (jedna diecezja), by w powiększeniu i w konkretach zobaczyć fragmenty ogólniejsze. Zarysował, jak przełamywały się w terenie wielkie decyzje i konflikty polityczne. Pamiętał, iż ewolucja kraju, Kościoła, codziennego bytowania ludzi, form ich wiary, modelu kapłana, acz zawsze potężnie naznaczona w PRL przez politykę, była też warunkowana przez bieg czasu, zmiany cywilizacyjne oraz tendencje pojawiające się w Kościele katolickim jako całości.
Nawet jeśli temat sytuacji Kościoła w PRL nie jest nowy, to książka Bartosza Kaliskiego jest nowa.
Marcin Kula
Uniwersytet Warszawski
Akademia Leona Koźmińskiego

Spis treści ebooka Archidiecezja gnieźnieńska w czasach komunizmu 1945-1980

Podziękowania 9
Wstęp
Nota metodologiczna 16
Charakterystyka diecezji prymasowskiej 18
Struktura społeczna diecezji w II Rzeczypospolitej Polskiej 20
Wojna i powojnie 24
Część pierwsza
Archidiecezja gnieźnieńska
w rzeczywistości politycznej Polski Ludowej
Odbudowa ze zniszczeń wojennych 35
Kościół katolicki na arenie publicznej 39
Wyznania niekatolickie 44
U progu stalinizmu 47
Zgon prymasa Augusta Hlonda 54
Kler jako przeszkoda 55
Działalność charytatywna 58
W defensywie 65
Rządy wikariusza generalnego Stanisława Brossa 73
Seminarium duchowne w dobie stalinizmu 81
Biskup Lucjan Bernacki w latach 1953–1956 85
Powojnie i stalinizm – bilans 92
Odwilż polityczna 1956 r 96
Wyjątkowy rok 1957 i pierwsze konflikty 98
Komuniści i masoni (dygresja) 104
Wolnomyśliciele i działacze 108
Nowe płaszczyzny konfliktów 114
Reanimacja kleru „pozytywnego” 119
Ożywienie budownictwa sakralnego 127
Nowy sufragan 135
Seminaria duchowne 138
Sobór Watykański II 140
Stosunki państwo – Kościół w latach sześćdziesiątych 142
Tysiąclecie versus Milenium (1966 r.) 151
Uroczystości kruszwickie (1966 r.) 154
Między ugodą a oporem – lata siedemdziesiąte 175
Schyłek działalności bp. Lucjana Bernackiego 181
Wychowanie młodzieży szkolnej 184
Odruchy antykościelne ustroju 187
Działalność bp. Jana Michalskiego 189
Odprężenie u schyłku dekady gierkowskiej 197
Więź narodowa, więź religijna 202
Część druga
Przemiany modelu wiernego i parafii
Młode pokolenie 210
Młodzież w latach 1945–1949 213
Działalność Kół Młodzieży PCK 219
Krucjata Eucharystyczna 222
Wobec oddziaływania Kościoła na młodzież 227
Młodzi u progu stalinizmu 239
Kadry oświatowe 243
Kościół wobec zmian w szkolnictwie 245
Młodzi wierni czy małowierni? 253
Katechizacja w szkołach w latach stalinowskich 258
Młodzież w czasach odwilży 266
Młode pokolenie poza szkołą 273
Studencka Bydgoszcz 277
Model katolika dojrzałego 279
Parafia wspólnotą wspólnot 292
Początki nowego laikatu 303
Parafia w działaniu 306
Katolicy wobec współczesności 314
Peryferie wiary 316
Katolicy wobec innowierców i niewierzących 318
Przemiany modelu wiernego (dane statystyczne) 325
Część trzecia
Przemiany modelu kapłana katolickiego
Powołanie i powojenna formacja seminaryjna 331
Organizacja nauki w seminarium gnieźnieńskim 335
Kapłan wobec świeckich 340
Duchowieństwo niejednorodne 341
Kapłański savoir-vivre 345
Kapłan – autorytet dla świeckich 350
Demokratyzacja sterowana („księża patrioci”) 351
Kler diecezji po 1956 r 366
Kapłan jako społecznik i opiekun młodzieży 373
Pierwszy powojenny synod (1962 r.) 376
Arcybiskupie Seminarium Duchowne po 1956 r. 379
Ulegli, spolegliwi, obojętni? Zakończenie 386
Wykaz skrótów 390
Wykaz tabel 394
Bibliografia 396
Indeks nazwisk 412