ebook Aspekty systemowe i procesowe w projektowaniu technicznym dla osób z niepełnosprawnościami Marek Zabłocki

Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej

Rok wydania: 2013

Praca stanowi syntetyczne ujęcie przeprowadzonych badań własnych i opracowanej metody projektowania systemów wspomagania transportu i mobilności osób z niepełnosprawnością i starszych. Zagadnienia rozwoju metod projektowania oraz rozwoju badań na potrzeby projektowania technicznego środków asystującej techniki są ważne ze względu na: stale rosnący udział w społeczeństwie osób z niepełnosprawnością i starszych, brak zaspokojenia specyficznych potrzeb, brak sformułowanych szczegółowych zasad projektowania i opracowanych modeli procesu projektowania dostosowanego do specyfiki użytkowania i współuczestnictwa użytkownika w procesie projektowania. Często inicjowane są programy rozwojowe nowych produktów w ramach różnych rządowych i instytucjonalnych działań (np. w Unii Europejskiej).

W wyniku przeprowadzonych własnych prac badawczych uzyskano zbiory specyficznych informacji, wymagań projektowych potrzebnych do rozwinięcia własnej metody projektowania. Wyróżniającymi pracę elementami są: zestawienie narzędzi badawczych w środowiskach rzeczywistym i wirtualnym, zaproponowana kolejność badań i wykorzystanie uzyskanych wyników do rozwoju i opracowania metody projektowania. Zagadnienie badania i projektowania specyficznych systemów antropotechnicznych jest istotne ze względu na często występującą potrzebę indywidualizacji wymagań dla niewielkich grup użytkowników. W pracy przeprowadzono badania nad systemem i procesem użytkowania i projektowania.

Spis treści ebooka Aspekty systemowe i procesowe w projektowaniu technicznym dla osób z niepełnosprawnościami

Streszczenie 5

1. Wprowadzenie 7

1.1. Niepełnosprawności i projektowanie 7
1.2. Wiek i niepełnosprawność jako dane projektowe 10
1.3. Definiowanie obszaru zainteresowań 13

2. Analiza zagadnienia 18

2.1. Geneza 18
2.2. Obszar poszukiwań 20
2.2.1. Wstęp 20
2.2.2. Podmiot projektowania – wymagania 20
2.2.3. System antropotechniczny 22
2.2.4. Modelowanie człowieka w systemie 24
2.2.5. Ocena, wybór i dopasowanie elementów systemu 34
2.2.6. Wykorzystanie podejścia systemowego w pracy 36
2.3. Analiza systemu „osoba z niepełnosprawnością – wózek inwalidzki – samochód osobowy” 37
2.4. Przegląd procedur procesu projektowania 52
2.4.1. Proces projektowania 52
2.4.2. Zasady konstrukcji środków technicznych dla osób z niepełnosprawnością 61

3. Cel i zakres pracy 63

4. Badania systemu „osoba z niepełnosprawnością – środki asystującej techniki – samochód osobowy” 68

4.1. Wprowadzenie i opis badań 68
4.2. Badania ankietowe 69
4.2.1. Wstęp 69
4.2.2. Charakterystyka uzyskanych wyników 71
4.2.3. Analiza wyników badań 71
4.3. Modelowanie systemu „osoba z niepełnosprawnością – wózek inwalidzki – samochód osobowy” 75
4.3.1. Wstęp 75
4.3.2. Kompatybilność systemu 79
4.3.3. Budowa relacji w systemie 81
4.3.4. Podejście procesowe 90
4.4. Koncepcje i rozwiązania konstrukcyjne środków technicznych wspomagających proces transportu osób z niepełnosprawnością – analiza projektów i procesów projektowych 103
4.5. Wstępne badania systemu „osoba z niepełnosprawnością – wózek inwalidzki – samochód osobowy” 113
4.5.1. Wybór rodzaju stanowiska, jego koncepcja i wykonanie badań 113
4.5.2. Badania cech antropometrycznych i biomechanicznych użytkownika z niepełnosprawnością (metody, narzędzia pomiarowe, stanowisko badawcze, wyniki) 115
4.5.3. Ocena bezpieczeństwa wybranych czynności procesu wsiadania do samochodu 131
4.5.4. Analiza prawdopodobieństwa i skutków zagrożeń w systemie 147
4.5.5. Ocena wpływu cech i relacji geometrycznych na funkcjonalność systemu 152
4.6. Badania doświadczalne w środowisku realnym systemu „osoba z niepełnosprawnością – wózek inwalidzki – samochód osobowy” 156
4.6.1. Aparatura do rejestracji procesu kierowania samochodem 156
4.6.2. Metoda badań dyskomfortu 157
4.7. Badania i analiza w środowisku wirtualnym systemu „osoba z niepełnosprawnością – wózek inwalidzki – samochód osobowy” 164
4.7.1. Wstęp 164
4.7.2. Przetwarzanie danych pomiarowych – badanie ruchu ciała człowieka 166
4.7.3. Badanie chwytu i podporu dłoni 171
4.7.4. Analiza biomechaniczna w systemach Catia i AnyBody 176
4.7.5. Zastosowanie własnej metody analitycznej badania biomechaniki i ergonomii systemu 182
4.8. Zasady i zalecenia doboru samochodu osobowego 182
4.9. Ocena kompatybilności elementów systemu „osoba z niepełnosprawnością – wózek inwalidzki – samochód osobowy” 185
4.9.1. Opis układu wartości 185
4.9.2. Opis wariantów systemu 186
4.9.3. Sposoby oceny wariantów systemu 187
4.9.4. Ocena wariantów systemu 188
4.10. Podsumowanie 190

5. Metoda i proces projektowania środków technicznych dla osób z niepełnosprawnością 192

5.1. Zasady konstruowania w projektowaniu 192
5.2. Własny model procesu projektowania środków technicznych dla osób z niepełnosprawnością i starszych 195

6. Podsumowanie 206

6.1. Ogólna charakterystyka wyników pracy 206
6.2. Wnioski ze studiów i badań własnych 215
6.3. Kierunki dalszych prac 217

Literatura 218
System and process aspects in technical design for people with disabilities (Summary) 229