ebook Bazylisa Małgorzata B. Leszka, Mirosław J. Leszka

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2017

Autorzy opowiadają o kobietach na najwyższych szczeblach władzy w dziejach Bizancjum (IV–XV w.), ich roli w polityce i dworskich knowaniach, zwłaszcza w okresach przejściowych lub czasach kryzysu państwa, kiedy okoliczności sprzyjały podejmowaniu działań przez cesarskie małżonki bądź matki. Przez pryzmat losów cesarzowych przybliżają w barwny i bardzo przystępny sposób historię Bizancjum, dzieje obfitujące w dramatyczne wydarzenia, których uczestniczkami, a nierzadko również inicjatorkami, były tytułowe bazylisy. Czytelnik ma szansę podczas lektury nie tylko spotkać się z przedstawionymi z pasją, ożywionymi postaciami cesarzowych (opowieści o 25 niezwykłych kobietach – od Heleny, matki Konstantyna Wielkiego do Marii z Trapezuntu), ale również wkroczyć w ich świat codzienny sprzed stuleci: dowiedzieć się, jak można było zostać cesarzową, jak wyglądało życie na dworze, pożycie z cesarskim małżonkiem, macierzyństwo, udział w ceremoniach, religijność, jaka była rola tych kobiet w polityce, w intrygach, a wreszcie, co działo się z bazylisami po utracie pozycji.
„O cesarzowej Teofano, żonie Romana II, a później Nicefora Fokasa, pisali nie tylko znawcy dziejów Imperium Bizantyńskiego, ale i twórcy tej miary, co Guy de Maupassant czy na gruncie polskim Tadeusz Miciński. Jej życie bowiem z pewnością doskonale nadaje się na kanwę powieści czy dramatu. Mamy w nim wszystko, co pobudza wyobraźnię badacza, pisarza lub zwykłego śmiertelnika – piękną kobietę, która zrobiła wielką karierę – z córki szynkarza stała się władczynią najpotężniejszego wówczas państwa, wielkie namiętności – miłość, nienawiść, zdradę, żądzę władzy, a wreszcie zbrodnię”.
(z rozdziału Mężobójczyni? Teofano)

Spis treści ebooka Bazylisa

Wstęp 7

Część pierwsza. Na cesarskim dworze 9
I. Bizancjum – Konstantynopol – Nicea 11
II. Cesarzowe bizantyńskie. Garść informacji na początek 37
III. Drogi do cesarskiego pałacu 49
• Pochodzenie cesarzowych 49
• Konkursy na cesarską małżonkę 58
• Koronacje cesarzowych 64
• Cesarskie śluby i wesela 67
IV. Codzienne życie cesarzowych 71
• Pożycie małżeńskie 71
• Macierzyństwo 76
– Narodziny dzieci 76
– Opieka nad dziećmi 80
– Matki a dzieci. Więzi emocjonalne 83
• Udział w ceremoniach świeckich i religijnych 88
• Działalność fundacyjna i filantropijna 91
• Religijność 95
• Patronki uczonych i literatów 101
V. Rola cesarzowych w sprawowaniu władzy w państwie 103
• Władza zza tronu 105
• Regentki 109
• Samodzielne rządy 112
VI. Cesarzowe na „emeryturze”. 115
Losy cesarzowych po utracie pozycji „pierwszej damy” 115
• Miejsca wiecznego spoczynku 121

Część druga. Żywoty cesarzowych 125
1. Wzór bizantyńskiej cesarzowej. Helena Małgorzata B. Leszka 126
2. Trzy żony Konstancjusza II. Bezimienna, siostra Gallusa, Euzebia, Faustyna Małgorzata B. Leszka 134
3. Bizantyńska Herodiada. Eudoksja Małgorzata B. Leszka 146
4. Cesarska siostra. Pulcheria Małgorzata B. Leszka 156
5. Augusta z Palestyny. Atenais-Eudocja Małgorzata B. Leszka 166
6. Ja cesarzowa. Weryna Mirosław J. Leszka 176
7. Opoka cesarstwa. Ariadna Mirosław J. Leszka 186
8. Niewierna bazylisa. Zenonis Mirosław J. Leszka 194
9. Cesarzowa bez korony. Anicja Juliana Mirosław J. Leszka 202
10. Od niewolnicy do cesarzowej. Lupicyna-Eufemia Mirosław J. Leszka 212
11. Cesarska purpura albo śmierć. Teodora Teresa Wolińska 222
12. Ambitna siostrzenica Teodory. Zofia Mirosław J. Leszka 242
13. Bizantyńska Hekabe. Konstantyna Mirosław J. Leszka 252
14. Żona tyrana. Leoncja Mirosław J. Leszka 264
15. Pierwsza żona Herakliusza. Fabia-Eudocja Małgorzata B. Leszka 276
16. Siostrzenica-żoną. Martyna Mirosław J. Leszka 284
17. Bazyleus Romajów. Irena Mirosław J. Leszka 294
18. Obrończyni ikon. Teodora Małgorzata B. Leszka 306
19. Czarnooka piękność. Zoe Mirosław J. Leszka 318
20. Mężobójczyni? Teofano Mirosław J. Leszka 334
21. Siostry u władzy. Zoe i Teodora Małgorzata B. Leszka 346
22. Ofiara Andronika. Maria z Antiochii Mirosław J. Leszka 356
23. Łacinniczka na bizantyńskim tronie. Anna Sabaudzka Małgorzata B. Leszka 364
24. Serbka na bizantyńskim tronie. Helena Dragasz Zofia A. Brzozowska 372
25. Ostatnia cesarzowa Bizancjum. Maria z Trapezuntu Mirosław J. Leszka 384

Cesarzowe bizantyńskie w telegraficznym skrócie. Notki biograficzne 391
Lista cesarzowych 401
Wskazówki bibliograficzne 405
Indeks 411