ebook Biblia w literaturze polskiej

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Rok wydania: 2015

Mimo wielu dotychczasowych publikacji poświęconych obecności Biblii w literaturze polskiej XIX i początków XX wieku – w postaci haseł słownikowo- -historycznych, pojedynczych artykułów, tomów pokonferencyjnych, studiów i monograﬁi – zakres i tematykę całościowego korpusu tekstów literaturoznawczych dedykowanych wzmiankowanej problematyce z wielu powodów trudno wciąż uznać za kompletne. Wraz z wcześniejszą publikacją z 2013 roku (Biblia w literaturze polskiej: Romantyzm – Pozytywizm – Młoda Polska), niniejsza książka ma ambicję dostarczyć dalszych, nowych i uszczegółowionych studiów nad przedmiotowym zagadnieniem.

Korpus tekstowy podzielono zasadniczo na dwie części. W pierwszej zamieszczono studia historycznoliterackie, w głównej mierze poświęcone pisarzom pozytywistycznym i okresu Młodej Polski (E. Orzeszkowa, B. Prus, M. Konopnicka, W. Perzyński, L.M. Staff, J. Żuławski, J. Kasprowicz, K.H. Rostworowski, J. Marcinowska). W części drugiej zgromadzono prace stanowiące istotne nawiązania do obecności tematyki starotestamentowej – i ogólnie biblijnej – w twórczości literackiej oraz piśmiennictwie wspomnieniowym. W niniejszym tomie znalazły się również wypowiedzi stanowiące konteksty dla literackich realizacji starotestamentowych w literaturze polskiej oraz uwagi o badaniach nad Biblią, zwłaszcza nad Starym Testamentem, prowadzonych nie tylko przez dziewiętnastowieczną humanistykę.

Spis treści ebooka Biblia w literaturze polskiej

Wstęp 9

Literackie realizacje 11

Magdalena Kreft (Uniwersytet Gdański). „Jest czas pisania i czas niepisania…”. Księga Koheleta w pismach Elizy Orzeszkowej 13

Ks. Stefan Radziszewski (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach). Anioł modlitwy w noweli Silny Samson Elizy Orzeszkowej 33

Aneta Narolska (Uniwersytet Zielonogórski). „Most pomiędzy ziemią a niebem”. Motyw drabiny Jakubowej w powieściach Elizy Orzeszkowej (Sylwek Cmentarnik i Ad astra) 51

Roksana Blech (Uniwersytet Gdański). O dwóch pieśniach żydowskich (w Faraonie Bolesława Prusa) 61

Romuald Marek Jabłoński (Uniwersytet Zielonogórski). Motywy Starego Testamentu w liryku Marii Konopnickiej La Ruota 73

Maria Jolanta Olszewska (Uniwersytet Warszawski). Dzieje Józefa w komediowym ujęciu Włodzimierza Perzyńskiego 79

Ks. Grzegorz Głąb (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II). Jefte i Józef jako Kain i Abel, czyli krótka opowieść o oﬁerze prowadzącej do zbrodni – Ludwik Maria Staff, Oﬁarnicy 103

Marek Kurkiewicz (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy). Nietzscheanista z biblijnym rodowodem. Reﬂeksje o Balthazarze Jerzego Żuławskiego 117

Paweł Wojciechowski (Ateneum – Szkoła Wyższa Gdańsk). Nierozerwalna „Jednia”. Bóg i Szatan w Hymnach Jana Kasprowicza 129

Janusz Mosakowski (Uniwersytet Gdański). O „cytowaniu” Starego Testamentu w Ante Lucis Ortum Karola Huberta Rostworowskiego 141

Paulina Orczykowska (Uniwersytet Gdański). Między Starym a Nowym Testamentem – Elżbieta i Zachariasz jako postaci przełomu w świetle Vox clamantis Jadwigi Marcinowskiej 161

Piotr Polaszek (Uniwersytet Gdański). Młodopolskie poetyckie (re)interpretacje biblijnej historii pierwszych ludzi 173

Nawiązania i konteksty 191

Emilia Świderska (Uniwersytet w Białymstoku). Motywy biblijne w Balladynie Juliusza Słowackiego. Rekonesans 193

Zbigniew Kaźmierczyk (Uniwersytet Gdański). Hegel a Biblia (triada heglowska a trychotomia biblijna) w historiozoﬁi Zygmunta Krasińskiego 209

Dorota Kulczycka (Uniwersytet Zielonogórski). Cedry Salomonowe w polskiej podróży romantycznej 219

Zbigniew Chojnowski (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie). Z tekstu do tekstu. Mazurskie „wyjmowanie” ze Starego Testamentu 241

Edward Jakiel (Uniwersytet Gdański). Historie biblijne XIX wieku w piśmiennictwie religijnym polskich środowisk rzymskokatolickich. Wybrane zagadnienia starotestamentowe 263

Piotr Włodyga OSB. Przekłady ksiąg Starego Testamentu na język polski w XIX wieku 293

Ks. Marek Starowieyski (Warszawa). Badania nad związkami Biblii i kultury w Polsce 295

Indeks osobowy 301

Indeks biblijny 313