ebook Być gorszymi Michał Bilewicz

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2008

Książka podejmuje rzadko poruszany w polskiej literaturze temat zagrożeń pozytywnej tożsamości społecznej. Zagrożenia tożsamości grupy wywołują wszelkie informacje świadczące, że jest ona gorsza od innych, np. słabsza lub mniej kompetentna. Może je spowodować zarówno porażka reprezentacji w zawodach piłkarskich, jak i wiadomość o zbrodniach dokonywanych przez dany naród na przedstawicielach innych nacji.
Autor przedstawia bogaty przegląd literatury oraz serię eksperymentów dotyczących mechanizmów reakcji na zagrożenie pozytywnej tożsamości. Pokazuje, że - wbrew powszechnym przekonaniom - ludzie nie zawsze reagują na takie zagrożenia uprzedzeniami i niechęcią do obcych.
Autor umiejętnie wiąże kontekst teoretyczny rozważań z kontekstem wyraźnie społecznym i to nie tym "książkowym" społecznym, ale z życia wziętym.
Prof. UW dr hab. Maria Lewicka

Jestem przekonany, że wydanie opiniowanej przeze mnie książki znacząco wzbogaci polską literaturę psychologiczną dotyczącą stereotypów i uprzedzeń. Autor nie dokonuje bowiem przeglądu powszechnie znanych badań, lecz przede wszystkim pokazuje własny oryginalny model.
Prof. dr hab. Dariusz Doliński

Spis treści ebooka Być gorszymi

Wprowadzenie 9

Część 1. Pozytywność, autoweryfikacja a zagrożenie statusu 13

Potrzeba pozytywnej tożsamości społecznej 13
Pozytywny wizerunek własnej osoby jako główna potrzeba człowieka 13
Poziom tożsamości społecznej 14
Pozytywna samoocena a tożsamość społeczna 15
Inne wyjaśnienia potrzeby pozytywnej tożsamości społecznej 17
Potrzeba zbiorowej autoweryfikacji 20
Koherencja jako główna potrzeba człowieka 20
Dowody na autoweryfikację 21
Poznawcze mechanizmy autoweryfikacji 22
Autoweryfikacja a tożsamość społeczna 23
Zbiorowa autoweryfikacja według Sereny Chen 24
Zagrożenie statusu grupy jako zagrożenie pozytywnej tożsamości społecznej: potrzeba pozytywności 27
Czym jest zagrożenie pozytywnej tożsamości społecznej? 27
Przykłady zagrożeń pozytywnej tożsamości społecznej 28
Zagrożenia sprawności oraz zagrożenia moralności 32
Źródło zagrożenia tożsamości: wewnątrz i na zewnątrz 33
Moralność i sprawność: procesy kompensacyjne 34
Negatywna przeszłość własnej grupy jako zagrożenie 36
Reakcje ludzi silnie identyfikujących się z grupą 37
Reakcje ludzi słabo identyfikujących się z grupą 39
Zagrożenie statusu grupy jako autoweryfikacja: poza potrzebą pozytywności 42
Kulturowe różnice w potrzebie pozytywnej tożsamości 42
Polacy: pozytywna tożsamość, ale negatywny autostereotyp 43
Reakcje na zagrożenie pozytywnej tożsamości u Polaków 44
Wyjaśnienia faworyzacji grupy obcej 47
Autoweryfikacyjny model reakcji na zagrożenie 49

Część 2. Autoweryfikacyjny model reakcji na zagrożenie: badania własne 54

Badanie 1. Zagrożenie pozytywnego statusu w kulturze o negatywnym autostereotypie 56
Idea badania i hipotezy 56
Metoda 57
Wyniki 63
Dyskusja 69

Badanie 2. Zagrożenie pozytywnego statusu u badanych o zróżnicowanym autostereotypie 72
Idea badania i hipotezy 72
Metoda 74
Wyniki 79
Dyskusja 85

Badanie 3. Zagrożenie pozytywnego statusu w wymiarze moralności 87
Idea badania i hipotezy 87
Metoda 89
Wyniki 93
Dyskusja 97

Badanie 4. Zagrożenie pozytywnego statusu w wymiarze moralności a infrahumanizacja i faworyzacja 99
Idea badania i hipotezy 99
Metoda 100
Wyniki 104
Dyskusja 106

Badanie 5. Efekty zagrożenia pozytywnego statusu wśród grup o pozytywnym autostereotypie 109
Idea badania i hipotezy 109
Dobór próby 110
Metoda 112
Wyniki 114
Dyskusja 117

Część 3. Dyskusja ogólna i konkluzje 119
Poziom 1 121
Poziom 2 124
Konkluzje teoretyczne i praktyczne 126

Bibliografia 129
Aneks 142