ebook Choroba Alzheimera i demencja. Wszystko, co warto wiedzieć Steven R. Sabat

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2025

Dzięki tej książce zrozumiesz, czym jest demencja, co ją wywołuje i co dzieje się w mózgu osoby chorej. Będziesz w stanie zobaczyć więcej niż tylko diagnozę oraz deficyty chorego i dostrzec w nim nie wyłącznie pacjenta, ale kogoś, kto posiada pewne atrybuty poznawcze i społeczno-emocjonalne, kto zasługuje na uwagę, szacunek, cierpliwość i miłość. Lepiej zrozumiesz sytuację takiej osoby i w związku z tym będziesz w stanie okazać jej sympatię i dostrzec, jak próbuje ona radzić sobie z wynikającą z choroby utratą funkcji poznawczych. Zrozumiesz, że demencja sama w sobie nie pozbawia nikogo na nią cierpiącego godności ani człowieczeństwa. Dowiesz się, jak rozpoznawać i wspierać te funkcje, które choremu zostały, jak się skutecznie z nim komunikować, jak wyłuskiwać „istotę” tego, co osoba z Alzheimerem próbuje przekazać.

I wreszcie, być może odkryjesz, że rola towarzysza–opiekuna osoby cierpiącej na Alzheimera lub inny rodzaj otępienia może dla obu stron być źródłem satysfakcji, chociaż wspólne życie z taką osobą z pewnością nie jest łatwe.

Nasz stosunek do osób z Alzheimerem i innymi chorobami otępiennymi jest wyznacznikiem naszego człowieczeństwa i tego, jak owo człowieczeństwo może się jeszcze pogłębiać.

W kontaktach ze mną osoby ze zdiagnozowaną chorobą Alzheimera i innymi rodzajami otępienia oraz ich opiekunowie wykazują niesamowitą odwagę, życzliwość, wrażliwość i szczodrość, które wzbogacają moje życie. Mam nadzieję, że ta książka i ich historie wzbogacą również ciebie.

Z tekstu

Spis treści ebooka Choroba Alzheimera i demencja. Wszystko, co warto wiedzieć

WPROWADZENIE IX

PODZIĘKOWANIA XXIII

Rozdział 1. Demencja 1
Czy demencja to choroba? 2
Czy osoba ze zdiagnozowaną demencją jest niepoczytalna? 2
Dlaczego ważne jest rozróżnienie między demencją a niepoczytalnością? 3
Jak brzmi definicja zespołu chorobowego zwanego demencją? 3
Skąd biorą się różnice między wynikami standardowych testów a zachowaniem na co dzień? 5
Czy osoba ze zdiagnozowaną demencją cały czas wykazuje ten sam poziom deficytów? 9
Co to oznacza dla osób towarzyszących/sprawujących opiekę? 10
Dlaczego osoba towarzysząca, a nie opiekun? 11
Czy diagnoza demencji oznacza „długie pożegnanie”? 17

Rozdział 2. Choroba Alzheimera. Aspekty biologiczne 19
Jak choroba Alzheimera wpływa na mózg? 20
Czy znaczenie ma genetyka? 21
Czy obecność blaszek i splątków w mózgu świadczy o chorobie Alzheimera? 23
Co właściwie powoduje powstawanie blaszek? 25
Jak diagnozuje się chorobę Alzheimera? 25
Czy istnieją swoiste biomarkery, które można zastosować do diagnozowania prawdopodobnej choroby Alzheimera? 27
Jakiego rodzaju problemy z pamięcią wywołuje choroba Alzheimera? 27
Czy u osoby z chorobą Alzheimera można pomylić problem ze znajdowaniem słów z jakąś inną poważną patologią? 31
Czy osoba z chorobą Alzheimera cierpi na „utratę” czy „dysfunkcję” pamięci? 33
Czym jest pamięć ukryta? 34
Czy osoby z prawdopodobną diagnozą Alzheimera wykazują na co dzień nienaruszoną pamięć ukrytą? 36
Czy łatwo jest traktować każde powtórzone pytanie tak, jakby się je słyszało po raz pierwszy? 40
Jak wiedza na temat pamięci ukrytej może się przydać każdemu? 41
Czy powiązane z chorobą Alzheimera uszkodzenia mózgu powodują też inne dysfunkcje? 42
Czy są jakieś leki, które mogą pomagać osobom z chorobą Alzheimera? 51
Czy leki pomagają wszystkim? 52
Co ze stosowaniem leków do zwalczania BPSD (czyli behawioralnych i psychicznych objawów demencji)? 53

Rozdział 3. Choroba Alzheimera. Subiektywne doświadczenie 55
Dlaczego ważne jest, by zrozumieć „osobę dotkniętą chorobą”, i jak to osiągnąć? 58
Jak chory odbiera proces stawiania diagnozy choroby Alzheimera? 61
Co to znaczy dla chorego mieć Alzheimera? 63
Symptomy choroby czy reakcje na stratę? 67
Jak wywołane demencją problemy z uwagą wpływają na chorego? 70
Czy osoba z chorobą Alzheimera może być szczęśliwa? 73
Czy osoby z chorobą Alzheimera i innymi typami demencji potrzebują i chcą celu w życiu? Czy czują odpowiednią dumę z siebie i szacunek do siebie? 76
Czy osoby z chorobą Alzheimera reagują na to, co tracą, i starają się unikać zawstydzenia? 83
Czy osoby z chorobą Alzheimera i innymi typami demencji mogą doświadczać dobrostanu? 86

Rozdział 4. Osoby z chorobą Alzheimera w środowisku społecznym 91
Czy istnieją ogólne negatywne stereotypy na temat starości? 91
Czy negatywne stereotypy na temat choroby Alzheimera i demencji powielają też specjaliści? 93
Co nie pozwala osobom z chorobą Alzheimera i innymi rodzajami demencji czuć się bezpiecznie w sytuacjach społecznych? 96
Jak można pomóc choremu poczuć się bezpiecznie? 102
Dlaczego aktywne słuchanie i przyjmowanie intencjonalnej postawy pomaga osobie z demencją poczuć się bezpiecznie? 109
Jak przyjaźnić się z kimś, kto ma Alzheimera? 117
Czy przyjaźnie są ważne dla osób z Alzheimerem i innymi chorobami otępiennymi? 120
Czy chorzy z demencją mogą zawierać nowe przyjaźnie? 121
Czy osoby z demencją mieszkające w domach opieki potrafią wchodzić z innymi pensjonariuszami w relacje oparte na wzajemnej trosce? Jakie zagrożenia wiążą się z pobytem w placówkach opieki długoterminowej? 125
Czy to dotyczy wszystkich osób z chorobą Alzheimera lub innymi rodzajami demencji, które mieszkają w ośrodkach opieki długoterminowej? 131
Dlaczego nie wystarczy po prostu porozmawiać z pracownikami zakładów opieki długoterminowej i posłuchać, co oni mają do powiedzenia na temat chorych? 133

Rozdział 5. Rezyliencja, osobowość i kreatywność 135
Czym jest rezyliencja i jak stać się osobą rezylientną? 136
Czy są jakieś badania na temat rezyliencji osób z chorobą Alzheimera i innymi rodzajami demencji? 138
Co konkretnie mówią nam badania Harris na temat pomagania osobom chorym? 140
Czy rezyliencja może być modyfikowana przez żal i smutek? 142
Jak rodzina i przyjaciele mogą przyczynić się do wzrostu rezyliencji? 143
Czy grupy wsparcia mogą wzmocnić rezyliencję? 144
Czy osoby po diagnozie mogą nadal się rozwijać? 147
Czy u chorych z demencją następuje zanik osobowości? 149
Jak to wszystko ma się do osób z chorobą Alzheimera lub innym rodzajem demencji? 156
Dlaczego określenie „pacjent z Alzheimerem” nie służy osobie z diagnozą? 163
Dlaczego nazywanie spacerowania „błąkaniem się” może mieć negatywny wpływ na rezyliencję? 168
Czy osoby z demencją potrafią być kreatywne i doceniać kreatywność u innych? 170
Czy tego typu program może mieć pozytywny wpływ na osobowość i rezyliencję osób z diagnozą? 180
Czy są inne dowody na to, że współpraca może zmniejszyć stygmatyzację? 181‍
Jak osoby z diagnozą i ich opiekunowie zareagowali na udział w zajęciach chóru międzypokoleniowego? 183
Czy inne programy odwołujące się do działań artystycznych także mogą być korzystne dla osób z diagnozą? 185

Rozdział 6. Rodzaje opieki i rola duchowości 189
Na czym polega holistyczne rozumienie? 191
Jakie rodzaje opieki są dostępne? 194
Na czym polega opieka skoncentrowana na osobie? 195
Jak opieka skoncentrowana na osobie wygląda na co dzień? 196
Czy podejście skoncentrowane na osobie może być również stosowane w domach opieki lub placówkach pobytu długoterminowego? 203
Na czym polega opieka skoncentrowana na relacjach? 209
Co z opieką nad zdrowym towarzyszem–opiekunem? 212
Czy towarzysze–opiekunowie mogą zachować dobrą samoocenę i uniknąć poczucia porażki? 214
Czy są jakieś pozytywy towarzyszenia osobie chorej i opiekowania się nią? 216
Czy w życiu osób z demencją jest miejsce na duchowość? 220

Rozdział 7. I na koniec… 223
Jakie umiejętności mogą być zachowane u osób z chorobą Alzheimera i innymi rodzajami demencji? 224
Jak radzić sobie z tymi różnicami w sposób efektywny dla wszystkich zainteresowanych stron? 226
Jak zatem zwiększyć nasze poczucie wewnętrznego umiejscowienia kontroli? 228
Czy łatwo to zrobić? 229
Ale co tak naprawdę leży u podstaw wykonywania całej tej pracy? 230
Dlaczego nie należy rezygnować z osób z Alzheimerem i innymi typami otępienia? 230

Bibliografia 237

Źródła informacji/polecane adresy w języku polskim 251

Indeks rzeczowy 257

O Autorze 261