-18%

ebook Cuiavia Christiana. U progu chrześcijaństwa i Kościoła na Kujawach w X-XII wieku Marcin Danielewski

Wydawca: Uniwersytet im.Adama Mickiewicza w Poznaniu

Rok wydania: 2019

Książka dotyczy problematyki chrystianizacji władztwa Piastów, ale w odniesieniu do obszaru peryferyjnego, jakim były Kujawy w X-XII w. Główny więc problem badawczy, który jest rozpatrywany w tekście stanowi tempo chrystianizacji tej części domeny Piastów. W związku z powyższym podstawowymi zagadnieniami rozpatrywanymi w książce są przemiany zachodzące w obrządku pogrzebowym na przestrzeni X-XII w., geneza biskupstwa na Kujawach, problem najstarszych parafii, powstanie pierwszych kościołów i tempo rozwoju sieci kościelnej. Wiele z tych kwestii rozpatrywanych w odniesieniu do Kujawa jest także zestawianych z wynikami badań z terenu Wielkopolski – centrum władztwa Piastów. Wszystko to po to, aby porównać tempo chrystianizacji tych dwóch obszarów. W świetle prowadzonych interdyscyplinarnych badań rysuje się interesujący obraz Kujaw u progu chrześcijaństwa i Kościoła.

Spis treści ebooka Cuiavia Christiana. U progu chrześcijaństwa i Kościoła na Kujawach w X-XII wieku

WSTĘP 11
1. Cele pracy 11
2. Chronologia i geografia 13
3. Stan badań 15
4. Struktura pracy 18
Rozdział I 21
CMENTARZYSKA I OBRZĄDEK POGRZEBOWY NA KUJAWACH 21
1. Cmentarzyska w dotychczasowych badaniach naukowych 21
1.1. Wstęp 21
1.2. Historia badań nad cmentarzyskami kujawskimi 23
1.3. Konkluzje 38
2. Tempo chrystianizacji a zmiana obrządku pogrzebowego i chronologia pierwszych cmentarzysk szkieletowych 38
2.1. Wstęp 38
2.2. Cechy chrześcijańskiego obrządku pogrzebowego 40
2.2.1. Kremacja a inhumacja 43
2.2.2. Cmentarzyska przykościelne 49
2.2.3. Pogańskie obrzędy pogrzebowe (tryzny) i dary grobowe 54
2.2.4. Inne zjawiska związane z obrzędowością pogrzebową 58
2.3. Obrządek szkieletowy na terenie władztwa Piastów w drugiej połowie X i na początku XI wieku 64
2.4. Konkluzje 68
3. Cmentarzyska kujawskie w X–XII wieku w świetle najnowszych badań nad konwersją religijną władztwa Piastów 69
3.1. Wstęp 69
3.2. Najstarsze cmentarzyska szkieletowe na Kujawach 70
3.3. Nekropole/groby ciałopalne 76
3.4. Najstarsze cmentarzyska przykościelne 82
3.5. Dary grobowe 89
3.6. Tryzny 98
3.7. Wyposażenie osobiste związane ze sferą kultu chrześcijańskiego i pogańskiego 99
3.8. Wyposażenie grobowe 106
3.9. Orientacja pochówków 111
3.10. Pochówki z układem ciał na plecach i z rękami skrzyżowanymi na miednicy 119
3.11. Konkluzje 122
Rozdział II 127
ORGANIZACJA KOŚCIELNA NA KUJAWACH W X–XII WIEKU 127
1. Diecezja kujawska 127
1.1. Wstęp 127
1.2. Dotychczasowe badania nad organizacją diecezjalną na Kujawach – hipotezy i podstawa źródłowa 129
1.3. Konkluzje 166
2. W kręgu archidiakonatów, dekanatów i wczesnych parafii 168
2.1. Wstęp 168
2.2. Archidiakonaty i dekanaty 169
2.3. Wczesne parafie w świetle badań historycznych (historia, historia sztuki, archeologia) 170
2.4. Konkluzje 193
Rozdział III 195
PIERWSZE KOŚCIOŁY I NAJSTARSZE WSPÓLNOTY ZAKONNE NA KUJAWACH 195
1. Wstęp 195
2. Wiek X–XI 197
2.1. Kruszwica – kościół pw. św. Wita 197
2.2. Kruszwica – kolegiata pw. św. Piotra 200
2.3. Włocławek – kościół pw. św. Jana 201
2.4. Parchanie, Piotrków Kujawski, Radziejów 204
3. Wiek XII 208
3.1. Kruszwica – kolegiata pw. św. Piotra 208
3.2. Krusza Zamkowa 210
3.3. Stary Brześć i kościół pw. św. Piotra 211
3.4. Strzelno – rotunda pw. św. Prokopa (Krzyża) i kościół pw. Świętej Trójcy i Najświętszej Marii Panny 213
3.5. Inowrocław – kościół pw. Imienia Najświętszej Marii Panny 216
3.6. Kościelec – kościół pw. św. Małgorzaty 219
3.7. Ostrowąs – kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny 222
3.8. Włocławek – kościół pw. św. Jana 224
3.9. Włocławek – katedra pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny 227
3.10. Gniewkowo – kaplica 229
3.11. Kowal 232
3.12. Bydgoszcz, Ludzisko, Ostrowo nad Gopłem, Choceń 233
3.13. Kościelna Wieś, Lubanie, Łabiszyn 235
3.14. Chalno, Dźwierzchno, Płonkowo 239
3.15. Inne domniemane kościoły z XII wieku 242
4. Konkluzje 248
ZAKOŃCZENIE 251
MAPA: Rozmieszczenie kościołów i cmentarzysk na Kujawach w X–XII wieku 257
BIBLIOGRAFIA 259
WYKAZ SKRÓTÓW BIBLIOGRAFICZNYCH 287
INDEKS OSÓB 289
INDEKS NAZW MIEJSCOWYCH 299
SUMMARY:Cuiavia Christiana. On the threshold of Christianity and the Church in Kuyavia in the 10th-12th centuries 303