ebook Cyberprzemoc wśród młodzieży ze szkół wiejskich Anna Waligóra-Huk

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2015

Problematyka pracy koncentruje się wokół szeroko pojętego zagadnienia cyberprzemocy występującej wśród młodzieży – uczniów wiejskich szkół gimnazjalnych. W książce scharakteryzowano problem cyberprzemocy z perspektywy teoretycznej, ale dokonano również szczegółowej analizy zjawiska na podstawie zebranego materiału empirycznego. Poza aspektem naukowych interpretacji zjawiska, sformułowano także konkretne wnioski przydatne praktyce pedagogicznej i profilaktycznej. Monografia adresowana jest do szerokiego grona odbiorców interesujących się problematyką cyberprzemocy zarówno od strony teoretycznej, jak i praktycznej. Książka stanowi przydatne kompendium wiedzy dla wykładowców oraz studentów w szczególności kierunków pokrewnych pedagogice i psychologii. Zakres tematyczny, jak również wnioski praktyczne zredagowane są w taki sposób, by publikacja stanowiła źródło wskazówek i informacji niezbędnych w pracy nauczycieli-praktyków, podejmujących wyzwania wychowawczo-profilaktyczne, zwłaszcza na III etapie edukacyjnym. Adresatami pracy są także rodzice uczniów, w szczególności dorastającej młodzieży, której niestety na coraz większą skalę problem cyberprzemocy dotyczy. Liczę, że przedstawione w monografii rozważania i wnioski przysłużą się studentom, nauczycielom oraz pracownikom nauki, jako źródło inspiracji do dalszych dociekań i pogłębionych studiów nad zagadnieniem cyberprzemocy.

Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Forum Akademickie” nr 5/2016, s. 70 (Aleksandra Urbańczyk: Dziecko w sieci).

Spis treści ebooka Cyberprzemoc wśród młodzieży ze szkół wiejskich

Spis treści

Wstęp / 9

1. Wybrane teorie i koncepcje wyjaśniające agresję i przemoc uczniowską / 15
1.1. Wprowadzenie w problematykę agresji i przemocy. Wyjaśnienia terminologiczne / 19
1.2. Wybrane teorie psychologiczne wyjaśniające agresję i przemoc / 28
1.2.1. Teoria instynktów Zygmunta Freuda / 28
1.2.2. Teoria frustracji – agresji Johna Dollarda i Neala E. Millera / 30
1.2.3. Teorie uczenia się na przykładzie teorii wyuczonej agresji Arnolda H. Bussa / 33
1.3. Wybrane teorie socjologiczne wyjaśniające agresję i przemoc / 37
1.3.1. Teoria anomii Emila Durkheima oraz koncepcja szkolnej anomii / 38
1.3.2. Teoria uczenia się społecznego Alberta Bandury / 41
1.3.3. Teoria etykietowania Edwina Lemerta i Howarda Beckera / 44
1.4. Wybrane koncepcje integrujące wyjaśniające agresję i przemoc / 46
1.4.1. Teoria zachowań problemowych Richarda i Shirley Jessorów / 46
1.4.2. Koncepcja socjoekologiczna / 51
1.4.3. Koncepcje dotyczące wpływu mediów na zachowania agresywne / 54

2. Nowe media w komunikacji interpersonalnej dzieci i młodzieży / 59
2.1. Charakterystyka nowych mediów / 60
2.2. Wprowadzenie w problematykę oddziaływania mediów / 61
2.3. Oddziaływanie mediów na przykładzie teorii uczenia się społecznego Alberta Bandury / 62
2.4. Teorie i modele komunikacji interpersonalnej / 64
2.4.1. Pojęcie komunikacji / 66
2.4.2. Teoria komunikacji Harolda Lasswella / 69
2.4.3. Teoria systemowa w komunikowaniu / 70
2.4.4. Teorie konstruktywistyczne / 71
2.4.5. Teorie kognitywistyczne / 72
2.4.6. Teorie konektywistyczne / 74

3. Wprowadzenie do problematyki badań dotyczących zjawiska cyberprzemocy / 77
3.1. Ujęcia definicyjne zjawiska cyberprzemocy / 80
3.2. Cechy charakterystyczne zjawiska cyberprzemocy / 86
3.3. Formy cyberprzemocy / 91
3.4. Cyberprzemoc a przemoc tradycyjna / 96
3.5. Skala zjawiska / 99
3.6. Sprawcy i ofiary cyberprzemocy / 102
3.7. Konsekwencje doświadczania cyberprzemocy / 110
3.8. Wybrane przypadki doświadczania cyberprzemocy przez młodzież / 116

4. Profilaktyka cyberprzemocy występującej wśród dzieci i młodzieży / 123
4.1. Kryteria doboru oddziaływań profilaktyczno-wychowawczych w odniesieniu do cyberprzemocy / 125
4.2. Szkolna polityka i infrastruktura w zakresie profilaktyki cyberprzemocy / 130
4.3. Rola rodziców w zakresie profilaktyki cyberprzemocy / 136
4.4. Kampanie i społeczne akcje edukacyjne podejmowane w ramach profilaktyki cyberprzemocy występującej wśród dzieci i młodzieży / 142

5. Koncepcja metodologiczna badań własnych / 149
5.1. Uzasadnienie problematyki badań własnych i ich innowacyjność / 149
5.2. Cele i przedmiot badań / 152
5.3. Problematyka badań / 153
5.4. Hipotezy badawcze / 155
5.5. Zmienne i ich wskaźniki / 156
5.6. Metody, techniki i narzędzia badawcze / 160
5.7. Charakterystyka terenu badań i badanej populacji / 165
5.7.1. Charakterystyka terenu badań / 165
5.7.2. Charakterystyka próby badawczej / 166

6. Cyberprzemoc wśród młodzieży ze szkół wiejskich – analiza wyników badań własnych / 185
6.1. Charakterystyka zjawiska cyberprzemocy występującego wśród młodzieży ze szkół wiejskich / 185
6.1.1. Skala występowania zjawiska cyberprzemocy wśród młodzieży uczęszczającej do szkół wiejskich / 185
6.1.2. Formy cyberprzemocy występujące wśród młodzieży uczęszczającej do szkół wiejskich / 193
6.1.3. Poczucie bezpieczeństwa w sieci młodzieży gimnazjalnej ze szkół wiejskich / 204
6.1.4. Wpływ poziomu agresji uczniów wiejskich szkół gimnazjalnych na popełnienie aktu cyberprzemocy / 208
6.2. Profilaktyka i interwencja w zakresie cyberprzemocy / 212
6.2.1. Znajomość zjawiska cyberprzemocy i świadomość zagrożeń w percepcji rodziców, nauczycieli i uczniów / 212
6.2.2. Profilaktyka cyberprzemocy w percepcji rodziców, nauczycieli i uczniów oraz podejmowane w tym zakresie działania / 229
6.2.3. Interwencja w zakresie cyberprzemocy w opinii rodziców, nauczycieli i uczniów / 248
6.2.4. Dokumenty szkolne zawierające treści dotyczące cyberprzemocy / 256

7. Pogłębiona charakterystyka sprawców i ofiar cyberprzemocy – studia indywidualnych przypadków / 275
7.1. Bartosz – sprawca cyberstalkingu wykorzystujący telefon komórkowy / 275
7.2. Klaudia – ofiara cyberstalkingu z wykorzystaniem telefonu komórkowego / 287
7.3. Kamila – sprawczyni cyberprzemocy wykorzystująca telefon komórkowy / 296
7.4. Monika – ofiara cyberprzemocy w filmach nagrywanych wbrew jej woli telefonem komórkowym / 305
7.5. Marcin – sprawca cyberprzemocy wykorzystujący portal społecznościowy / 314
7.6. Olga – ofiara cyberprzemocy na forum portalu społecznościowego / 325

Wnioski końcowe i uogólnienia / 335
Wnioski praktyczne / 361

Bibliografia / 371
Wykaz tabel / 393

Summary / 397
Zusammenfassung / 399