ebook Cyberprzestrzeń jako nowy wymiar rywalizacji i współpracy państw Miron Lakomy

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2015

Prezentowana praca stanowi próbę omówienia skuteczności środków teleinformatycznych jako instrumentów polityki zagranicznej państw. W przeprowadzonej analizie, biorącej pod uwagę zarówno aspekty rywalizacji, jak i współpracy rządów w cyberprzestrzeni, wykorzystano elementy teorii polityki zagranicznej. W rozprawie omówiono przede wszystkim istotę i etapy rewolucji cyfrowej, która doprowadziła do wykształcenia się przestrzeni teleinformatycznej. Następnie scharakteryzowano jej najważniejsze cechy, zarówno w ujęciu technicznym, jak i politologicznym. Na tej podstawie, podjęto próbę stworzenia uproszczonej typologii zagrożeń teleinformatycznych dla bezpieczeństwa państw, obejmującej takie zjawiska jak haking, haktywizm czy cyberterroryzm. Wreszcie, dokonano analizy najbardziej doniosłych przykładów rywalizacji i współpracy państw w cyberprzestrzeni. Z jednej strony, omówiono m.in. wydarzenia w Estonii w kwietniu i maju 2007 roku, w Gruzji w sierpniu 2008 roku czy w Iranie od 2010 roku (Stuxnet). Z drugiej strony, scharakteryzowano także przejawy kooperacji państw w tej dziedzinie, na przykładzie m.in. Organizacji Narodów Zjednoczonych, Unii Europejskiej, NATO czy Unii Afrykańskiej. Praca ta jest skierowana przede wszystkim do przedstawicieli nauk o polityce i nauk o bezpieczeństwie, decydentów polityki zagranicznej, przedstawicieli służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo teleinformatyczne RP, dziennikarzy, a także studentów politologii, bezpieczeństwa narodowego, stosunków międzynarodowych bądź kierunków pokrewnych.

Artykuł o książce ukazał się w czasopiśmie
„Gazeta Uniwersytecka UŚ” nr 2 (232) listopad 2015, s. 14–15 (Maria Sztuka: Dyplomacja w sieci, artykuł dostępny pod adresem: http://gazeta.us.edu.pl/node/280893).

Recenzja książki ukazała się:
• na stronach czasopisma internetowego „Sprawy Nauki” nr 1 (206) styczeń 2016 (recenzja dostępna pod adresem: http://www.sprawynauki.edu.pl/index.php?option=com_content&amp,view=article&amp,...),
• w czasopiśmie „Nowe Książki” 6/2016, s. 74–75 (Michał Baranowski: "Cyfrowa wojna i pokój").

Spis treści ebooka Cyberprzestrzeń jako nowy wymiar rywalizacji i współpracy państw

Spis treści

Wstęp / 7

Rozdział 1
Rewolucja informatyczna / 25
1.1. Źródła rewolucji informatycznej / 25
1.2. Rewolucja informatyczna na przełomie XX i XXI wieku / 44
1.3. Istota i implikacje rewolucji informatycznej / 53

Rozdział 2
Cyberprzestrzeń jako źródło nowych wyzwań i zagrożeń dla bezpieczeństwa państw / 71
2.1. Definicja cyberprzestrzeni / 71
2.2. Właściwości techniczne cyberprzestrzeni / 85
2.3. Cechy cyberprzestrzeni jako nowego wymiaru bezpieczeństwa państw / 93
2.4. Cyberprzestrzeń jako źródło nowych zagrożeń dla bezpieczeństwa państw / 103

Rozdział 3
Formy zagrożeń teleinformatycznych dla bezpieczeństwa państw / 115
3.1. Zagrożenia w cyberprzestrzeni w ujęciu podmiotowym / 115
3.2. Metody cyberataków / 121
3.3. Główne formy zagrożeń dla bezpieczeństwa teleinformatycznego państw / 133
3.3.1. Zagrożenia nieustrukturalizowane / 138
3.3.1.1. Haking / 138
3.3.1.2. Haktywizm / 142
3.3.1.3. Haktywizm patriotyczny / 146
3.3.1.4. Cyberprzestępczość / 150
3.3.2. Zagrożenia ustrukturalizowane / 155
3.3.2.1. Cyberterroryzm / 155
3.3.2.2. Cyberszpiegostwo / 161
3.3.2.3. Operacje zbrojne w cyberprzestrzeni / 164
3.4. Cyberwojna / 169
3.4.1. Cyberwojna jako przedmiot debaty naukowej / 169
3.4.2. Definicja cyberwojny / 176

Rozdział 4
Cyberprzestrzeń jako nowy wymiar rywalizacji państw / 183
4.1. „Pierwsza cyberwojna” w Estonii / 184
4.2. Cyberataki w stosunkach litewsko-rosyjskich / 202
4.3. Wojna gruzińsko-rosyjska / 211
4.4. Cyberataki w stosunkach na linii Rosja — Kirgistan / 228
4.5. Operacja Orchard / 237
4.6. Cyberterroryzm w relacjach Izrael — USA — Iran. Stuxnet, Duqu i Flame / 250
4.7. Przestrzeń teleinformatyczna jako nowa domena rywalizacji na Półwyspie Koreańskim / 275
4.8. Cyberwojna w stosunkach amerykańsko-chińskich / 297

Rozdział 5
Cyberprzestrzeń jako nowy wymiar współpracy państw / 333
5.1. Organizacja Narodów Zjednoczonych wobec wyzwań dla bezpieczeństwa teleinformatycznego / 334
5.2. Cyberzagrożenia w pracach Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego / 351
5.3. Polityka cyberbezpieczeństwa Sojuszu Północnoatlantyckiego / 365
5.4. Bezpieczeństwo teleinformatyczne w pracach Unii Europejskiej / 378
5.5. Rada Europy wobec zjawiska cyberprzestępczości / 394
5.6. Szanghajska Organizacja Współpracy jako narzędzie polityki cyberbezpieczeństwa Chin i Rosji / 400
5.7. Polityka bezpieczeństwa teleinformatycznego Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku (APEC) / 405
5.8. Inicjatywy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju w dziedzinie cyberbezpieczeństwa / 410
5.9. Unia Afrykańska wobec zagrożeń dla bezpieczeństwa teleinformatycznego / 415

Zakończenie / 419
Bibliografia / 429
Indeks / 475

Summary / 485
Résumé / 487