ebook Dekodowanie ki Bartosz T. Wojciechowski

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania: 2013

Leksem ki pojawił się w japońszczyźnie wraz z falą innych zapożyczeń z języka kontynentalnego sąsiada, sytuującego siebie w centrum regionu jako Państwo Środka. Zagościł w niej jednak na dobre, a nawet w charakterystyczny sposób zawłaszczył rozległą sferę znaczeń odnoszących się do życia wewnętrznego człowieka, jego charakteru, temperamentu, gustów i upodobań, obaw oraz lęków, sposobów i motywów działania. Jego produktywność frazeologiczna i zdecydowanie potoczny charakter sensów i obrazów zawartych we wszystkich idiomach wyraźnie ukazują, że jest on wprawdzie po części dalekim echem dawnych doktryn filozoficznych przejętych z Kontynentu, ale w kręgu japońszczyzny odzwierciedla codzienną wiedzę na temat sfery duchowej i mentalnej, tłumaczy - w sposób może naiwny psychologicznie, ale poparty codziennymi obserwacjami - to, jakie siły duchowe działają w człowieku, do jakiego stopnia sprawują kontrolę nad jego zachowaniami oraz jak trudno je dostrzec i w pełni rozpoznać. Dzięki prezentowanym w niniejszej książce szczegółowym analizom semantycznym i leksykalnym współczesnego języka japońskiego, skupionym na frazeologii i semantyce leksemu ki, funkcjonującego tutaj w dodatku także jako ideogram pisma chińskiego na podłożu bogatej tradycji piśmienniczej, Czytelnik będzie miał okazję zetknięcia się z niezwykle interesującym fragmentem semiotyki i antropologii tego unikatowego pod każdym względem kręgu językowego.

Dr Bartosz T. Wojciechowski pracuje w Zakładzie Japonistyki i Sinologii UJ, gdzie prowadzi zajęcia z języka i językoznawstwa japońskiego. Jest absolwentem Japonistyki UAM i studiów doktoranckich w zakresie językoznawstwa na UW. Odbył też uzupełniające studia na Uniwersytecie w Kioto oraz staż naukowy na Uniwersytecie Tokijskim. Dodatkowo jest związany z Pracownią Leksykografii Polsko-Japońskiej Katedry Językoznawstwa Ogólnego, Wschodnio-azjatyckiego Porównawczego i Bałtystyki UW. Prowadzi również zajęcia o profilu japonistycznym i ogólnojęzykoznawczym na tej uczelni. W swoich pracach naukowych koncentruje się na zagadnieniach semantyki i antropologii współczesnego języka japońskiego, grafemiki, teorii komunikacji oraz leksykografii japońsko-polskiej i typologii języków naturalnych.

Spis treści ebooka Dekodowanie ki

Wstęp 9
Uwagi redakcyjne 19
Semantyka, lingwistyka kulturowa, językowy obraz świata 21
Status leksemu ki w japońskim systemie słowotwórczym 43
Zjawisko kango zasymilowanych 48
Przynależność ki do kango zasymilowanych 50
Syntaktyczne właściwości ki 51
Struktury niewystępujące 56
Honoryfikatywny przedrostek o-/go- 58
Praźródła: chińska filozofia przyrody i człowieka 59
Chińska kultura umysłowa w Japonii 60
Ki w filozofii japońskiej 70
Paralele i konteksty 71
Prāṇa 71
Presokratejczycy: poszukiwanie praistoty 72
Arystoteles i nierozumna część duszy 72
Posejdonios, pneuma i élan vital 73
Paralele etymologiczne: dech → duch 73
Mana 75
Qigong 75
Japońskie sztuki walki 76
Reiki 76
Punkt tanden 76
Ciemna strona Mocy 77
Leksem ki – próba definicji znaczenia 79
Portret leksykograficzny 79
Definicje leksemu ki w leksykografii japońskiej 81
1. Nihon Kokugo Daijiten (Wielki słownik języka japońskiego) 82
2. Daijisen (大辞泉) 84
3. Kōjien (広辞苑) 85
4. Daijirin (大辞林) 86
Próba dynamicznej klasyfikacji znaczeń w obrębie pola semantycznego ki 88
Ki i metafory ontologiczne 101
Dwuszczeblowość metafor z ki 104
Inne środki konceptualizacji emocji w japońszczyźnie 106
a. Abstracta 107
b. Concreta 108
c. Incyndentalia 111
Leksemy sinojapońskie 112
Leksemy ksenojapońskie 113
Wyrażenia z leksemem ki 115
I. Wyrażenia zdaniowe z ki 117
1. Wyrażenia o schemacie [TEMAT] wa ki ga [PREDYKAT – przymiotnik] 117
2. Wyrażenia o schemacie [TEMAT] wa ki ga [PREDYKAT – czasownik] 126
3. Wyrażenia o schemacie [TEMAT] wa ki ni [PREDYKAT] 161
4. Wyrażenia o schemacie [TEMAT] wa ki o [PREDYKAT] 170
II. Derywaty i composita z ki 188
5. Derywaty werbalne 188
6. Derywaty imienne 194
7. Tetrady 238
8. Wyrażenia z ke 245
III. Wyrażenia o innej strukturze składniowej, stałe konstrukcje zdaniowe 262
Japońskie ki a jego kognaty w językach Azji Wschodniej 287
Język chiński: morfem 氣 qì 288
Język koreański: morfem 기 (氣) ki 293
Język wietnamski: morfem khí 297
Etymologia i grafemika leksemu ki 301
Hipoteza ideofoniczna 306
Znaczenie i etymologia ideograficzna 307
Zakończenie 317
Bibliografia 323
Indeks wyrażeń z ki 337