ebook Dom uczonych Adrianna Szczerba

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2019

Publikacja dotyczy dziejów kamienicy przy ul. Uniwersyteckiej 3 w Łodzi, pierwotnie przeznaczonej na dom nauczycieli Szkoły Zgromadzenia Kupców miasta Łodzi (1898-1939). Od 1945 roku do dziś to budynek uniwersytecki. Mieściły się w nim mieszkania profesorów – organizatorów Uniwersytetu Łódzkiego (m.in. prof. Tadeusza Kotarbińskiego, pierwszego rektora UŁ), a także zakłady naukowe. Do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku przestrzeń prywatna przenikała się tu z publiczną, co wytwarzało szczególną, niepowtarzalną atmosferę. Dom uczonych jest interesującym miejscem również z punktu widzenia przekształceń samej uczelni, bowiem na jego przykładzie można zaobserwować wzloty i upadki Uniwersytetu Łódzkiego w czasach PRL. W prezentowanej książce Czytelnik odnajdzie zatem opowieść o powikłanych losach mieszkańców kamienicy przy ul. Uniwersyteckiej 3 w powojennej Polsce, a także o trudnościach w tworzeniu środowiska naukowego w Łodzi – mieście robotniczym, bez tradycji akademickich.

Spis treści ebooka Dom uczonych

Wprowadzenie 9

Rozdział I. Uniwersytet robotniczego miasta 11
1. Mapa akademicka Polski po II wojnie światowej 11
2. Spór o kształt Uniwersytetu Łódzkiego 17
3. „Wóz ruszył w drogę” 20
4. Rektor Tadeusz Kotarbiński i nowa wizja Uniwersytetu Łódzkiego 22
5. „Okres dezorganizacyjny” 27

Rozdział II. Topografia Uniwersytetu Łódzkiego w pierwszych latach jego funkcjonowania 29
1. Budowa bazy lokalowej 29
2. Matecznik Uniwersytetu Łódzkiego 42

Rozdział III. Lokatorzy kamienicy przy ul. Trębackiej/Uniwersyteckiej 3 w latach czterdziestych 45
1. Parter. Dawni i nowi lokatorzy 45
2. I piętro. Członkowie Komitetu Organizacyjnego Uniwersytetu Państwowego w Łodzi 74
3. II piętro. Organizator Wydziału Humanistycznego UŁ i chemicy zaangażowani w obronność kraju 83
4. III piętro. Kierownik hotelu dla uczonych – trudna funkcja na trudny czas. Najpopularniejszy profesor Łodzi 100
5. IV piętro. Centrum socjologiczne Polski 110

Rozdział IV. Lata pięćdziesiąte na Uniwersyteckiej 3 137
1. Uniwersytet prowincjonalny 137
2. Stalinowskie „czystki” w nauce polskiej: do zmiany „nieprawomyślni” uczeni i „burżuazyjne” kierunki 142
3. Wyprowadzki 152
4. Nowi lokatorzy 154
5. „Odwilż w nauce” 190
6. „Odwilżowe” zmiany na Uniwersyteckiej 3 193
7. Powrót do praktyk „okresu minionego” 197

Rozdział V. Lata sześćdziesiąte, siedemdziesiąte i osiemdziesiąte na Uniwersyteckiej 3 203
1. Lata sześćdziesiąte. Wyprowadzki i nowi lokatorzy 203
2. Marzec ‘68 211
3. Lata siedemdziesiąte. Pedagogika przejmuje budynek 215
4. Uniwersytecka 3 w latach osiemdziesiątych 219

Rozdział VI. Piwnice 225

Zamiast zakończenia 227

Bibliografia 229
Spis rycin 249
Spis tabel i map 253
Aneksy 255
Opis planów kamienicy przy ul. Uniwersyteckiej 3 w Łodzi 255
Spis planów 256
Plany 257
Indeks osób 275
Od Redakcji 287