ebook Działalność gospodarcza książąt Czartoryskich w księstwie klewańskim w latach 1701-1741 Andrzej Michalski

Wydawca: Uniwersytet Pomorski w Słupsku

Rok wydania: 2012

Pierwsza połowa XVIII w. w historii Polski uważana jest powszechnie za czas upadku gospodarczego. Natomiast druga połowa tego stulecia to okres zjawisk kryzysowych w ustroju feudalnym i występowania pierwszych oznak nadchodzącej nowej epoki - kapitalizmu. Opracowania dotyczące pierwszej połowy XVIII w. stanowią niewielki odsetek całości prac poświęconych powyższym zagadnieniom. Większość z nich dotyczy drugiej połowy tego stulecia i powstała w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w. jako wynik pracy zespołów badawczych Polskiej Akademii Nauk, które zajęły się dokładną analizą ekonomicznych i społecznych przemian tego okresu oraz opracowaniem historii walki klasowej na szeroko pojętym tle gospodarczym. Przy czym główny nacisk położony został na Wielkopolskę, Polskę centralną, zaś w mniejszym stopniu na Małopolskę, Pomorze i Pogórze.
Od tamtej pory historia gospodarcza nie cieszy się zbyt wielkim zainteresowaniem współczesnych badaczy, wśród których panuje przekonanie, że w kwestii zagadnień ustroju folwarczno-pańszczyźnianego wszystko już zostało powiedziane. Konieczność przebadania znacznej ilości materiału źródłowego, pracochłonność jego opracowania, a czasem poważne w nim luki skutecznie do tego typu przedsięwzięć zniechęcają. Z tego też powodu zagadnienia ustroju folwarczno-pańszczyźnianego w pierwszej połowie XVIII w. zbadane są w sposób nierównomierny, utrudniający dokonywanie dostatecznie utrwalonych ujęć systematycznych - szczególnie na słabo dotąd zbadanym pod względem przemian agrarnych terytorium Wołynia. Dlatego
celem tej pracy jest ukazanie przez pryzmat jednego kompleksu dóbr odrębności rozwojowych, wynikających ze specyfiki własności ziemskiej tego terenu.
(Ze Wstępu)

Spis treści ebooka Działalność gospodarcza książąt Czartoryskich w księstwie klewańskim w latach 1701-1741

WSTĘP 5

ROZDZIAŁ I
CHARAKTERYSTYKA KSIĘSTWA KLEWAŃSKIEGO 11
1. Położenie dóbr – charakterystyka fizjograficzna 11
1.1. Gleby 14
1.2. Klimat 15
2. Historia księstwa i jego właścicieli 17
3. Podział administracyjny 37
4. Stan zaludnienia 40

ROZDZIAŁ II
ORGANIZACJA KSIĘSTWA KLEWAŃSKIEGO 43
1. Administracja księstwa i jej uposażenie 43
1.1. Administracja folwarczna i jej uposażenie 50
2. Organizacja pracy 54
3. Kategorie ludności poddanej i jej powinności 57
3.1. Kategorie ludności wiejskiej 58
3.2. Powinności ludności wiejskiej 67
3.3. Kategorie ludności miejskiej 70
3.4. Powinności ludności miejskiej 77

ROZDZIAŁ III
PRODUKCJA ROŚLINNA 81
1. Produkcja zbożowa 81
1.1. Przygotowanie roli pod uprawę 81
1.2. Siewy 82
1.3. Żniwa 86
1.4. Plony 87
1.5. Przechowywanie zboża 92
2. Ogrody 95
3. Sady 99
4. Łąki 101

ROZDZIAŁ IV
PRODUKCJA ZWIERZĘCA 103
1. Stan budynków inwentarskich 104
2. Poziom techniczny hodowli 107
3. Hodowla bydła 108
3.1. Struktura i wielkość hodowli 110
4. Hodowla trzody chlewnej 120
4.1. Struktura i wielkość hodowli 121
5. Hodowla owiec 129
5.1. Struktura i wielkość hodowli 129
6. Hodowla drobiu 134
6.1. Struktura i wielkość hodowli 136

ROZDZIAŁ V
GOSPODARKA LEŚNA, RYBNA I PSZCZELARSTWO 141
1. Gospodarka leśna 141
1.1. Organizacja zarządzania i służba leśna 142
1.2. Eksploatacja 146
2. Bartnictwo 151
3. Gospodarka rybna 152
3.1. Hodowla stawowa 152
3.2. Hodowane gatunki – zarybianie 154
3.3. Spust stawu 155
4. Pszczelarstwo 158
4.1. Zarząd nad pszczelarstwem 159
4.2. Liczba pasiek i uli 160
4.3. Wybieranie oraz sprzedaż miodu i wosku 163

ROZDZIAŁ VI
PRZEMYSŁ DWORSKI 169
1. Gorzelnie 170
2. Browary i sycenie miodu 175
3. Karczmy 177
4. Młyny i folusze 182
5. Cegielnie i wapielnie 186
ROZDZIAŁ VII
STOSUNKI RYNKOWE 191
1. Wymiana handlowa z Gdańskiem 191
1.1. Organizacja spławu 192
1.2. Eksport produktów do Gdańska 200
1.3. Import towarów z Gdańska 204
1.4. Koszty spławu 207
2. Kontakty handlowe różne 208
3. Handel w obrębie księstwa 210
4. Dochody i wydatki (wielkość i struktura) 211

ZAKOŃCZENIE 216
SUMMARY 234
BIBLIOGRAFIA 236