ebook Dzieje medycyny w Polsce. Od czasów najdawniejszych do roku 1914. Tom 1

Wydawca: PZWL

Rok wydania: 2015

Dzieje medycyny w Polsce to kolejne cacko edytorskie. Trzy tomy. Wybornie napisane przez znakomitych autorów, lekarzy historyków medycyny, rozdziały. Doskonałe opracowanie redakcyjne, językowe. Oryginalny projekt plastyczny, ilustracje, indeksy i atrakcyjne aneksy, wysoki poziom składu tekstu, twarda oprawa, duży format. Pierwszy tom pokazuje historię medycyny od czasów najdawniejszych do roku 1914.
Pomysłodawcą przygotowania tej 3-tomowej publikacji oraz jej redaktorem i współautorem jest z zawodu chirurg, a z zamiłowania humanista i historyk – profesor Wojciech Noszczyk. Autorzy skoncentrowali się przede wszystkim na charakterystyce rozwoju medycyny w kolejnych okresach historycznych w poszczególnych regionach kraju oraz na rozkwicie wybranych specjalizacji, uczelni i katedr.
Tom 2 Lata 1914–1944
Tom 3 Lata 1944–1989

Spis treści ebooka Dzieje medycyny w Polsce. Od czasów najdawniejszych do roku 1914. Tom 1

Wstęp XII
Wstęp do pierwszego tomu Wojciech Noszczyk XVIII
MEDYCYNA W POLSCE PRZEDROZBIOROWEJ Janusz Skalski 1

Początki lecznictwa na ziemiach polskich 3
Medycyna w średniowiecznej Polsce 8
Kościół i medycyna 8
Medycyna klasztorna 11
Szpitalnictwo 12
Leprozoria 17
Stan zdrowotny populacji Polski 19
Rozwój nauk 21
Powstanie Akademii Krakowskiej 24
Wybitni uczeni 32
Diagnostyka i terapia 40
Choroby i epidemie 43
Lekarze nadworni 53
Działalność chirurgiczna 58
Renesans 60
Filozofia i miejsce medycyny 60
Paracelsus i jego nauka 62
Uwarunkowania środowiskowe 64
Choroby i epidemie 66
Upowszechnienie wiedzy medycznej 70
Wybitni przedstawiciele medycyny renesansu 79
Szkolnictwo medyczne 90
Chirurgia 94
Schyłek renesansu 101
Podsumowanie 102
Medycyna polska w XVII i XVIII wieku 102
Lecznictwo ludowe, szarlataństwo 105
Kształcenie 107
Wybitni medycy baroku 112
Podsumowanie 120
Medycyna w zamyśle Komisji Edukacji Narodowej – Maria J. Turos 125

MEDYCYNA W OKRESIE ZABORÓW 137

Sytuacja polityczno-społeczna – Stanisław Zwolski 139
Ostatnie lata I Rzeczypospolitej 139
Od III rozbioru do powstania listopadowego 141
Powstania przeciw zaborcom – reperkusje 143
Lata 1864–1914 145

Organizacja ochrony zdrowia – Stanisław Zwolski 149
Między I rozbiorem a Kongresem Wiedeńskim 149
Ochrona zdrowia do powstania styczniowego 151
Po powstaniu styczniowym 154

Wyższe szkolnictwo medyczne – Stanisław Zwolski 157
Kraków 157
Księstwo Warszawskie (1809–1815) 160
Wolne Miasto Kraków (1815–1846) 161
Po upadku Wolnego Miasta Krakowa 162
Autonomia 163
Lwów 171
Warszawa 174
Wydział Akademicko-Lekarski (1809–1816) 175
Wydział Lekarski Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1816–1831) 176
Akademia Medyko-Chirurgiczna (1857–1862) 179
Wydział Lekarski Szkoły Głównej Warszawskiej (1862–1869) 181
Wydział Lekarski Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1869–1915) 183
Wilno 187
Cesarski Uniwersytet Wileński 189
Akademia Medyko-Chirurgiczna 191
Poznań 192
Anatomia prawidłowa – Ryszard W. Gryglewski 193

Pierwsza połowa XIX wieku 193
Kraków 193
Lwów 197
Warszawa 198
Wilno 200
Druga połowa XIX wieku 202
Kraków 203
Lwów 211
Warszawa 215
Fizjologia – Andrzej Śródka 219
Anatomia patologiczna – Ryszard W. Gryglewski 225
Kraków 226
Lwów 240
Warszawa 244

Patofizjologia – Andrzej Śródka 251
Farmakologia – Andrzej Śródka 257
Choroby wewnętrzne – Bożena Urbanek 259
Wstęp 259
Pierwsza połowa XIX wieku 260
Wolne Miasto Kraków 260
Lwów 264
Warszawa 264
Wilno 270
Poznań 273
Ogólne cechy rozwoju interny 274
Druga połowa XIX wieku. Czasy terapii racjonalnej 275
Kraków 276
Lwów 279
Warszawa 279
Wilno 288
Poznań 289
Ogólne cechy rozwoju interny 290

Pediatria – Barbara Kowalewska-Kantecka 293
Wstęp 293
Przełom XVIII i XIX wieku 294
Pierwsza połowa XIX wieku 296
Druga połowa XIX wieku 301
Przełom XIX i XX wieku 305
Zakończenie 308

Chirurgia – Wojciech Noszczyk 309
Kraków 309
Początki nauczania chirurgii na Uniwersytecie Jagiellońskim 309
Oddział chirurgiczny Szpitala św. Łazarza 315
Klinika Jana Mikulicza 316
Krakowska klinika Ludwika Rydygiera 318
Chirurgia krakowska na przełomie XIX i XX wieku 320
Lwów 321
Studium Medyko-Chirurgiczne 321
Chirurgia w Szpitalu Powszechnym Krajowym 321
Chirurgia w Dziecięcym Szpitalu św. Zofii 322
Poliklinika Powszechna 323
Klinika Chirurgiczna Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Lwowskiego 324
Warszawa 327
Pierwsze kliniki chirurgiczne w Warszawie 327
Chirurgia w czasie powstania listopadowego 328
Chirurgia warszawska w okresie międzypowstaniowym 329
Chirurgia w Akademii Medyko-Chirurgicznej 330
Chirurgia w czasie powstania styczniowego 332
Kliniki chirurgiczne Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego 333
Ordynatorzy i oddziały chirurgiczne w latach 1864–1899 335
Chirurgia w pierwszych latach XX wieku 337
Wilno 338
Chirurgia na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim 338
Chirurgia w Cesarskiej Akademii Medyko-Chirurgicznej 341
Chirurgia wileńska w drugiej połowie XIX wieku 342
Poznań 342
Kształcenie chirurgów 342
Chirurgia w Szpitalu Sióstr Miłosierdzia 343
Chirurdzy w Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk 346
Początki nowoczesnej chirurgii 347
Pierwsze lata XX wieku 351
Pomorze 352
Podsumowanie 356

Ginekologia i położnictwo – Edmund Waszyński 359
Wstęp 359
Kraków 359
Lwów 362
Warszawa 364
Wilno 367
Poznań 369
Postępowy nurt położnictwa polskiego 371
Postępowy nurt ginekologii polskiej 372

Otorynolaryngologia – Andrzej Kierzek 373
Kraków 373
Lwów 376
Warszawa 378
Wilno 384
Inne miasta 384
Zakończenie 386

Psychiatria – Tadeusz Nasierowski 387
Kraków 387
Lwów 390
Warszawa 391
Wilno 395
Wielkopolska 395
Życie naukowe 396

Dermatologia i wenerologia – Maria Błaszczyk-Kostanecka 397
Kraków 398
Lwów 400
Warszawa 401
Wilno 403
Łódź 404
Poznań 404
„Przegląd Chorób Skórnych i Wenerycznych” 405

Okulistyka – Hanna Celnik 407
Wyodrębnienie się okulistyki jako samodzielnej specjalności 407
Najczęstsze choroby oczu i sposoby ich leczenia 408
Kraków 409
Lwów 411
Warszawa 412
Wilno 415

Medycyna sądowa – Tomasz Konopka 417
Pierwsze katedry medycyny sądowej 417
Stan medycyny sądowej w pierwszej połowie XIX wieku 419
Medycyna sądowa w drugiej połowie XIX wieku 420

Higiena i epidemiologia – Józef P. Knap, Kazimierz R. Dragański 427

Filozofia medycyny – Ryszard W. Gryglewski 437
Pionierzy 437
Pojęcie choroby 438
Metodologia medycyny 440
„Krytyka Lekarska” 442
Logika medycyny Władysława Biegańskiego 446
Metapsychologia Juliana Ochorowicza 448
Filozofia medycyny jako część edukacji lekarskiej 449
Estetyka i medycyna 450

Etyka lekarska – Józef Borówka 451

Historia medycyny – Ryszard W. Gryglewski 465
Dorobek polskiej historiografii medycznej w pierwszej połowie XIX wieku 467
Doktoraty z historii medycyny 472
Idea powołania katedry historii medycyny 472
Kolekcje muzealne i powrót do idei utworzenia katedry historii medycyny 474
Historia medycyny w początkach XX wieku 475

Towarzystwa lekarskie – Krzysztof Brożek 479
Towarzystwa ogólne 479
Zabór rosyjski 479
Zabór austriacki 481
Zabór pruski 482
Towarzystwa specjalistyczne 482
Zjazdy towarzystw 483
Czasopisma towarzystw 484
Biblioteki towarzystw 484

Galicyjskie izby lekarskie – Zygmunt Wiśniewski 485

Lekarze w Akademii Umiejętności – Izabela Gac 487
Struktura Akademii Umiejętności 488
Działalność Akademii Umiejętności 489
Wydawnictwa medyczne Akademii Umiejętności 489
Finansowanie Akademii Umiejętności 490

POSŁOWIEZdzisław Gajda 491

SPIS ILUSTRACJI 495
SKOROWIDZ NAZWISK 505
Wykaz skrótów 520