ebook Egipska popkrólowa Karolina Anna Kulpa

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2021

Analiza przemiany wyobrażeń o Kleopatrze VII Filopator w procesie ponaddwutysiącletniej recepcji. Autorka, łacząc pasję naukową z interdyscyplinarnym warsztatem badawczym, odkrywa kolejne warstwy mitu – od historycznej postaci po egipską POPkrólową – ukazując, że obraz tej władczyni w każdej epoce traktowano instrumentalnie, dostosowując go do panujących trendów. Kleopatra VII Filopator od wieków fascynuje kolejne pokolenia artystów i badaczy, którzy próbują odpowiedzieć na pytanie, kim była ostatnia władczyni ptolemejskiego Egiptu? Boginią, oddaną matką, królową walczącą o swoje państwo, bezwzględną uwodzicielką, potworem, starożytną femme fatale, pięknością o twarzy Elizabeth Taylor, a może kobietą taką jak inne?

Analizując jakąkolwiek postać historyczną, niezależnie od dostępnych danych, zawsze mamy do czynienia z mniej lub bardziej iluzorycznym obrazem – gdzie to, co pewne, miesza się z wyobrażonym, fakt z jego interpretacją, a domniemanie prawdy z intencją powstania tekstu źródłowego. Recenzowana praca to próba, w moim przekonaniu udana, zmierzenia się z aktualnością przeszłości, z pokornym założeniem, że badany obiekt (twór kulturowy) jest w każdej z przyjętych perspektyw niejednoznaczny/wielowymiarowy. Wskazanym tu obiektem jest postać Kleopatry VII, popularnej, ale znanej tylko pozornie, co ze znawstwem udowadnia Autorka przedłożonej pracy.
Z recenzji prof. Bogusława Dziadzi

******

The Egiptian Pop Queen. The Changes in Egyptian Queen Cleopatra’s Image from Historical Narration to Pop Culture

The analysis of the changes in perception of Cleopatra VII Philopator’s image in two- thousand-year reception. The author, discovering subsequent layers of the myth – from a historical figure to the Egyptian Pop Queen – shows that Cleopatra’s image in every historical period depended on current trends. Who was Cleopatra? Was she a godess, a devoted mother, a queen figthing for her state, a ruthless seductress, a monster, an ancien femme fatale, a beauty with the face of Elisabeth Taylor or a woman like many others?

Spis treści ebooka Egipska popkrólowa

WYKAZ SKRÓTÓW 9

WPROWADZENIE 11
Stan badań nad Kleopatrą VII 15
Propozycja warsztatu badawczego 23

ROZDZIAŁ I. WIZERUNEK KLEOPATRY W ŚWIECIE STAROŻYTNYM 31
1. Kleopatra jako postać historyczna 31
1.1. Starożytne źródła materialne 34
1.2. Starożytne źródła literackie 46
2. Biografia ostatniej Lagidki na tronie Egiptu 57
2.1. Zarys panowania dynastii Ptolemeuszy 57
2.2. Dojście Kleopatry do władzy 64
2.3. Rzym versus Kleopatra 66
2.4. Okoliczności śmierci władczyni 83

ROZDZIAŁ II. NARODZINY EGIPSKIEJ POPKRÓLOWEJ 93
1. Wizerunek władczyni od klasycyzmu do orientalizmu 96
1.1. Wpływ starożytnych źródeł na poantyczny wizerunek królowej 96
1.2. Kleopatra stworzona pędzlem i dłutem 100
1.3. Szekspirowska Kleopatra – Kleopatrą epoki? Literatura i teatr, opera i balet 129
1.4. Dlaczego femme fatale? Kleopatra w oczach poantycznych artystów 139
2. Od egipskiej władczyni po ikonę popkultury 142
2.1. Zarys historii egiptomanii 142
2.2. Rola mitu i historii Kleopatry w kulturowym fenomenie dziewiętnastowiecznej egiptomanii 152
2.3. Egiptomania a kultura popularna – kultura popularna a egiptomania 173

ROZDZIAŁ III. KLEOPATRA JAKO WSPÓŁCZESNY MIT. WIZERUNEK WŁADCZYNI W ŁAŃCUCHU POPULARNYCH WCIELEŃ 177
1. Kleopatra a X i XI Muza 181
2. Egipska POPkrólowa w cyberświecie 217
3. Kleopatra we współczesnej literaturze 234
4. Kleogadżety i Kleozabiegi. Wizerunek Kleopatry jako narzędzie marketingu 245

ZAKOŃCZENIE
KLEOPATRA VII – POSTAĆ HISTORYCZNA CZY WYTWÓR POPKULTURY? 265

ILUSTRACJE 275

SUMMARY
EGYPTIAN POPQUEEN: THE IMAGE OF CLEOPATRA VII, QUEEN OF EGYPT: HISTORICAL NARRATIVE AND POPULAR CULTURE 286

STAROŻYTNE ŹRÓDŁA LITERACKIE 288

BIBLIOGRAFIA 291

FILMOGRAFIA 309

PODZIĘKOWANIA 311

INDEKS 313