ebook Ekonomika kultury Dorota Ilczuk

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2012

„Przesłanie książki jest jednoznaczne: nie wystarczy wdrożyć optymalnego zestawu wymiernych parametrów (prawo, technologia, finanse, kwalifikacje i in.), aby osiągnąć wysoki poziom rozwoju społecznego i cywilizacyjnego. Wcześniej czy później o swoje prawa upomni się kultura. Jeśli się pominie ów niewymierny i trudny do zbadania „parametr” rozwoju, jakim jest kultura, to system społeczny nie „zaskoczy”. Wpływ kultury ujawnia się powoli, ale jest on ewidentny, czego dowodzą doświadczenia wielu krajów, z których jednym m.in. kulturze się powiodło, a innym nie”. Z recenzji dr. hab. Kazimierza Krzysztofka Ekonomika kultury jest młodą dyscypliną badającą zjawiska i prawidłowości ekonomiczne występujące w kulturze i jej przemysłach, a także ustalającą efektywne w sferze kultury instrumenty polityki gospodarczej. Dorota Ilczuk, korzystając ze swoich ponad 20-letnich doświadczeń badawczych, napisała pierwszą polską monografię na temat ekonomiki kultury jako dziedziny naukowej. Przeprowadzona w pracy analiza została umieszczona w szerszym kontekście teorii związanych z ekonomią oraz polityką społeczną. Dodanie wyników najnowszych badań empirycznych podniosło jej znaczenie jako materiału edukacyjnego. Książka ma na celu m.in. pobudzenie konstruktywnej dyskusji na temat roli kultury we współczesnej gospodarce rynkowej. Publikacja jest kierowana do studentów, doktorantów, uczestników studiów podyplomowych i pracowników naukowych na kierunkach: kulturoznawstwo, zarządzanie i ekonomia. Powinna również zainteresować osoby związane z organizacją i finansowaniem działalności kulturalnej w obszarach trzech sektorów gospodarki: publicznego, non profit i prywatnego. Dr hab. Dorota Ilczuk jest profesorem Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej, założycielką i prezesem Fundacji Pro Cultura. W latach 2001–2007 pełniła funkcję Prezydenta CIRCLE (Cultural Information and Research Centres Liaison in Europe), europejskiej sieci instytucji zajmujących się badaniami, dokumentacją i informacją w kulturze. Jest członkinią Europejskiego Parlamentu Kulturalnego. Należy do Rady Naukowej Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy. Współpracuje z zagranicznymi organizacjami i towarzystwami naukowymi, takimi jak ERICArts, Association for Cultural Economics International (ACEI), International Society for Third-Sector Research (ISTR). Jako ekspert Rady Europy i Unii Europejskiej uczestniczy w międzynarodowych programach badawczych poświęconych problemom kultury. Jest autorką i współautorką publikacji książkowych i ponad stu ekspertyz i artykułów z dziedziny ekonomiki kultury i przemysłów kultury, polityki kulturalnej, społeczeństwa obywatelskiego, a także funkcjonowania sektora non profit.

Spis treści ebooka Ekonomika kultury

Spis tabel, rysunków i fotografii 9
Wstęp 13

Rozdział 1. Narodziny i rozwój ekonomiki kultury 19
1.1. Wprowadzenie 19
1.2. Geneza ekonomiki kultury 19
1.2.1. Relacje między ekonomią i kulturą 19
1.2.2. Definicja pojęcia „ekonomika kultury” i jej narodziny 21
1.3. Rozwój ekonomiki kultury 23
1.3.1. Obszary ekonomiki kultury 25
1.3.2. Choroba kosztów – główna teoria ekonomiki kultury 28
1.3.3. Specyfika dóbr kultury 30
1.4. Konkluzje 34

Rozdział 2. Ekonomika kultury w sektorze publicznym 37
2.1. Wprowadzenie 37
2.2. Zakres interwencjonizmu państwa w podstawowych teoriach ekonomicznych 37
2.3. Zakres interwencjonizmu państwa w kulturze 39
2.4. Pojęcia odnoszące się do sektora publicznego 42
2.4.1. Sektor publiczny 42
2.4.2. Inne terminy związane z pojęciem sektora publicznego 43
2.5. Zasady i formy finansowania kultury we współczesnej Europie 44
2.5.1. Zasady dystrybucji środków publicznych na kulturę 48
2.5.2. Mecenat i sponsorowanie – uzupełniające źródła publicznego finansowania kultury 52
2.5.3. Finansowanie kultury w wybranych krajach Europy 54
2.5.4. Wspieranie wybranych obszarów kultury w Europie 73
2.5.5. Finansowanie kultury w Polsce 82
2.6. Konkluzje 91

Rozdział 3. Ekonomika kultury w sektorze prywatnym 93
3.1. Wprowadzenie 93
3.2. Od przemysłów kultury do sektora kreatywnego 93
3.2.1. Geneza i rozwój koncepcji 93
3.2.2. Przegląd pojęć pokrewnych i powiązanych 98
3.2.3. Struktura rynku 101
3.2.4. Definicje przemysłów kultury, przemysłów kreatywnych i sektora kreatywnego 102
3.3. Znaczenie ekonomiczne przemysłów kultury, przemysłów kreatywnych i sektora kreatywnego 111
3.3.1. Wymiar światowy i ogólnoeuropejski 112
3.3.2. Przykłady krajów europejskich 115
3.3.3. Przykłady metropolii europejskich 123
3.4. Wybrane branże sektora kreatywnego 127
3.4.1. Przemysł muzyczny 127
3.4.2. Kinematografia 132
3.4.3. Reklama 135
3.4.4. Rynek sztuki 140
3.5. Konkluzje 146

Rozdział 4. Ekonomika kultury w sektorze non profit 149
4.1. Wprowadzenie 149
4.2. Istota sektora non profit i jego instytucji 150
4.2.1. Terminy i określenia 150
4.2.2. Zawodność państwa i rynku 151
4.2.3. Geneza sektora 151
4.2.4. Rozwój sektora non profit 152
4.2.5. Funkcje organizacji non profit 153
4.2.6. Typy sektora non profit 153
4.2.7. Cele i formy organizacyjne działalności instytucji non profit w kulturze 154
4.3. Współczesna skala rozwoju sektora non profit i jego znaczenie ekonomiczne na świecie 155
4.4. Fundacje kapitałowe w kulturze – studia przypadku 159
4.4.1. Fundacja Guggenheima (The Solomon R. Guggenheim Foundation) 159
4.4.2. Fundacja Gulbenkiana (Fundaçao Calouste Gulbenkian) 162
4.5. Ewolucja funkcji i celów polskiego sektora pozarządowego w kulturze 164
4.5.1. Podstawowe fakty o pozarządowym sektorze w obszarze kultury 164
4.5.2. Przykłady organizacji pozarządowych w sferze kultury 165
4.5.3. Zagadnienia strategiczne 167
4.6. Konkluzje 169

Rozdział 5. Między polityką kulturalną a ekonomiką kultury 171
5.1. Wprowadzenie 171
5.2. Interwencjonizm publiczny w zakresie przemysłów kultury i sektora kreatywnego 173
5.2.1. Prawo autorskie i własność intelektualna – interwencjonizm na szczeblu narodowym i międzynarodowym 177
5.2.2. Klastry kreatywne – interwencjonizm na szczeblu lokalnym 179
5.3. Koncepcja środków pomocowych Unii Europejskiej w kulturze – dwa strumienie 182
5.4. Finansowanie kultury ze środków loteryjnych w nowych demokracjach europejskich 191
5.5. Statystyka w kulturze 198
5.5.1. Statystyka kultury w Europie 199
5.5.2. Statystyka kultury w Polsce 203

Zakończenie 207
Bibliografia 212
Streszczenie 221
Summary 222
Od Autora 223