ebook Etyka lekarska Tadeusz Brzeziński

Spis treści ebooka Etyka lekarska

Rozdział 1. Wprowadzenie do etyki 1
1.1. Podstawowe pojęcia etyki ogólnej, niezbędne do zrozumienia zasad etyki lekarskiej i bioetyki 1
1.2. Pojęcia dobra i zła i ich zastosowanie w praktyce lekarskiej 7
1.3. Bioetyka 16
Rozdział 2. Zarys dziejów etyki lekarskiej 21
2.1. Dwa modele kształtowania postaw lekarzy w starożytności 21
2.2. Etyka lekarska w średniowiecznej Europie 25
2.3. Początki etyki lekarskiej w Polsce 28
2.4. Izby lekarskie i pierwsze kodeksy deontologiczne 31
2.5. Rozwój myśli deontologicznej w Polsce na przełomie XIX/XX wieku 32
2.6. Etyka lekarska jako problem międzynarodowy po II wojnie światowej 35
2.7. Problemy etyki lekarskiej w Polsce po II wojnie światowej 37
Rozdział 3. Prawa pacjenta 45
3.1. Paternalizm czy partnerstwo. Stosunek lekarz–pacjent w przeszłości i w dobie współczesnej 45
3.2. Karta Praw Pacjenta 47
3.3. Europejska Konwencja Bioetyczna 51
3.4. Dokumenty wzorcowe dotyczące praw pacjenta 52
3.5. Stosunek lekarz–pacjent w świetle podstawowych praw pacjenta 54
3.6. Nadzór nad przestrzeganiem praw pacjenta 59
3.7. Godność lekarza i jego prawa 60
3.8. Dodatkowe informacje o regulacjach prawnych i związanych z tym zagrożeniach 63
Rozdział 4. Tajemnica zawodowa lekarza 67
4.1. Tajemnica lekarska w tradycjach historycznych 67
4.2. Zakres tajemnicy lekarskiej 70
4.3. Zwolnienie od obowiązku zachowania tajemnicy 71
4.3.1. Ustawowe zwolnienia z zachowania tajemnicy 72
4.3.2. Postępowanie w przypadku badania na żądanie uprawnionych ustawami organów i instytucji 76
4.3.3. Postępowanie dotyczące nieujawnienia tajemnicy stanowiącej niebezpieczeństwo dla zdrowia lub życia pacjenta lub innych osób 78
4.3.4. Ujawnienie tajemnicy za zezwoleniem pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego 79
4.3.5. Udzielanie informacji innemu lekarzowi lub personelowi medycznemu 81
4.3.6. Tajemnica zawodowa a praktyczna nauka zawodów medycznych 83
4.3.7. Wykorzystanie wiadomości objętych tajemnicą do celów naukowych 84
4.4. Tajemnica dotycząca dokumentacji lekarskiej 85
4.5. Tajemnica wobec pacjenta, którego informacje dotyczą 87
4.6. Odpowiedzialność za naruszenie zasad zachowania tajemnicy lekarskiej 88
Rozdział 5. Obowiązek i prawo udzielania pomocy 92
5.1. Lekarz jako przymusowy samarytanin 92
5.2. Lekarz a samobójstwo 96
5.3. Zgoda na zabieg diagnostyczny i leczniczy 102
5.3.1. Przesłanki ważności zgody 104
5.3.2. Zakres zgody 109
5.3.3. Postępowanie w przypadku braku zgody na określony rodzaj leczenia 111
5.4. Działanie lekarza bez zgody osoby poddanej zabiegom medycznym 114
5.4.1. Działanie lekarza przy braku porozumienia się z chorym lub przy braku zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego osoby nieletniej lub ubezwłasnowolnionej 114
5.4.2. Działanie bez zgody ze względu na dobro społeczne 115
5.5. Lekarz w kontaktach z wymiarem sprawiedliwości 118
5.6. Postępowanie lekarza wobec chorych psychicznie 121
5.7. Działanie lekarza w warunkach wojny 123
Rozdział 6. Ryzyko diagnostyczne i terapeutyczne 131
6.1. Pojęcie ryzyka i zakres jego dopuszczalności 131
6.1.1. Ryzyko w diagnostyce 132
6.1.2. Ryzyko w terapii farmakologicznej 134
6.1.3. Ryzyko w terapii chirurgicznej 137
6.2. Lekarz a metody medycyny niekonwencjonalnej 140
6.3. Ryzyko w postępowaniu profilaktycznym 142
6.4. Słowo lekarza jako czynnik ryzyka 144
Rozdział 7. Problemy etyczne prokreacji 147
7.1. Przemiany obyczajowe w odniesieniu do życia seksualnego 147
7.2. Zapobieganie ciąży 148
7.3. Sterylizacja 153
7.4. Dziecko niechciane i jego losy 155
7.5. Przerywanie ciąży 159
7.6. Sztuczna inseminacja 169
7.7. Zapłodnienie pozaustrojowe 173
7.8. Instytucja matki zastępczej 177
7.9. Diagnostyka prenatalna 178
7.10. Odchylenia od normy współżycia seksualnego a etyka lekarska 179
Rozdział 8. Problemy etyczne transplantologii 183
8.1. Historyczne aspekty rozwoju transplantologii 183
8.2. Transplantologia a kolejne modyfikacje definicji śmierci 186
8.3. Pobieranie komórek, tkanek i narządów od żywego dawcy 189
8.4. Stosunek do transplantacji narządów ze zwłok w badaniach socjologicznych i wyrażanych opiniach 191
8.5. Domniemana zgoda czy domniemany brak zgody? 192
8.6. Problemy etyczne ksenotransplantacji 194
Rozdział 9. Problemy etyczne tanatologii 197
9.1. Ewolucja postaw wobec śmierci i człowieka umierającego 197
9.2. Wartość i jakość życia 199
9.3. Rozmowa z chorym i jego rodziną o niepomyślnym rokowaniu 201
9.4. Granice walki o życie 208
9.5. Opieka terminalna 215
9.6. Opieka paliatywna 217
9.7. Eutanazja 219
Rozdział 10. Etyka badań naukowych 231
10.1. Etos uczonego. Zagrożenia moralne w badaniach naukowych 231
10.2. Eksperyment 234
10.2.1. Rodzaje eksperymentu biomedycznego i ich definicje 235
10.2.2. Podstawowe zasady etyczne i prawne regulujące dopuszczalność dokonywania eksperymentów 236
10.2.3. Problemy etyczne badania leku 239
10.3. Problemy etyczne genetyki 241
10.4. Doświadczenia na embrionach i płodach ludzkich 245
10.4.1. Klonowanie 248
10.4.2. Komórki macierzyste 250
10.5. Badania na zwierzętach 251
10.6. Komisje bioetyczne i ich działalność 254
10.7. Zasady dobrych obyczajów w publikacjach naukowych 255
Rozdział 11. Błąd lekarski a etyka 261
11.1. O zawinionych i niezawinionych błędach lekarskich 261
11.1.1. Błąd popełniony z niedostatku wiedzy 262
11.1.2. Błąd wynikający z przekroczenia kompetencji 263
11.1.3. Błąd wynikający z niewykazania należytej staranności 265
11.2. Postępowanie lekarza w przypadku popełnienia błędu lekarskiego 266
11.3. Odpowiedzialność moralna za postępowanie innej osoby w zespole 268
Rozdział 12. Lekarz a współpracownicy i uczniowie. Koleżeństwo lekarskie 273
12.1. Solidarność zawodowa 273
12.2. Koleżeństwo a krytyka postępowania 275
12.3. Lekarz w zespole pracowników medycznych 279
12.4. Lekarz jako nauczyciel 282
12.5. Lekarz jako konsultant 284
Rozdział 13. Dobre obyczaje w praktyce lekarskiej 289
13.1. Tradycje praktyki prywatnej lekarza 289
13.2. Złe i dobre przejawy konkurencji lekarskiej 290
13.3. Informacja o praktyce a niedopuszczalne formy reklamy. Zasady etyczne ogłaszania się lekarzy 292
13.4. Honoraria lekarskie 294
13.5. Aktywa i pasywa praktyki prywatnej w dobie współczesnej 296
13.6. Praktyka prywatna a obowiązki lekarza w publicznej służbie zdrowia 297
Rozdział 14. Lekarz a społeczeństwo i instytucje ochrony zdrowia Konflikty moralne w zdrowiu publicznym 303
14.1. Lekarz wobec zorganizowanych form pomocy medycznej 303
14.1.1. Problemy etyczne dotyczące racjonowania metod leczenia i alokacji środków finansowych 304
14.1.2. Lekarz a niedomagania w zakładzie opieki zdrowotnej 307
14.2. Lekarz a zdrowie publiczne 308
14.3. Lekarz a producenci i sprzedawcy leków i aparatury medycznej 309
14.4. Lekarz w walce o swoje prawa 311
Rozdział 15. Samorządy i ich rola w przestrzeganiu przez pracowników ochrony zdrowia zasad etyki zawodowej 318
15.1. Rola rzeczników odpowiedzialności zawodowej i sądów lekarskich 318
15.2. Izby i kodeksy etyczne innych zawodów medycznych 321
Zakończenie 323
Aneksy 327
Aneks 1. Kodeks Etyki Lekarskiej 327
Aneks 2. Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta 341
Aneks 3. Konwencja o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej wobec zastosowań biologii i medycyny 363
Aneks 4. Deklaracja helsińska 374
Aneks 5. Dobre obyczaje w nauce. Zbiór zasad i wytycznych 377
Aneks 6. Ustawa o izbach lekarskich z dnia 17 maja 1989 r. (wybrane artykuły) 381
Aneks 7. Kodeks Etyki Zawodowej Polskiej Pielęgniarki i Położnej 385
Aneks 8. Kodeks Etyki Aptekarza RP 389
Aneks 9. Deklaracja hawajska 395
Aneks 10. Skala inwazyjności badań na żywych kręgowcach 398
Literatura uzupełniająca 401
Skorowidz 405