ebook Filozofia hermeneutyczna Włodzimierz Lorenc

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2019

Książka jest pierwszą polską monografią poświęconą filozofii hermeneutycznej – jednemu z najważniejszych nurtów filozoficznych ostatnich dziesięcioleci. Istniejące dotąd opracowania – Hermeneutyczny zwrot filozofii Andrzeja Przyłębskiego (2005) i Filozofia jako hermeneutyka Marka Szulakiewicza (2004) – poświęcone były twórczości tylko niektórych spośród jej reprezentantów i kilku problemom z tego zakresu.

Autor rozważa pojęcie filozofii hermeneutycznej oraz przedstawia główne cechy hermeneutycznego filozofowania i specyfikę tej filozofii. Prezentuje dokonania filozofów, którzy przyczynili się do powstania filozofii hermeneutycznej – Nietzschego, Diltheya i Heideggera, i wskazuje powody, dla których żaden z nich nie może być uznany za twórcę filozofii hermeneutycznej. Omawia dokonania Gadamera i Ricoeura – nazwanych klasykami filozofii hermeneutycznej – oraz próby radykalizowania stanowiska Gadamera zaproponowane przez Vattima i Caputa, sięgających do inspiracji płynących od Heideggera (dla Vattima istotne są też poglądy Nietzschego, dla Caputa zaś – Kierkegaarda). Stara się odpowiedzieć na pytanie, czy radykalizacje te rzeczywiście otwierają przed filozofią hermeneutyczną szanse jej rozwoju, czy też okazują się ślepą uliczką. Omawia miejsce filozofii hermeneutycznej w ramach całej filozofii nowożytnej oraz proponuje korekty umożliwiające jej funkcjonowanie jako w pełni aktualnego sposobu filozofowania.

Książka jest podręcznikiem przeznaczonym dla studentów i doktorantów filozofii oraz innych wydziałów humanistycznych. Zainteresuje także pracowników naukowych zajmujących się filozofią współczesną.

******

Hermeneutic philosophy: Inspirations, classics, radicalizations

The first Polish monograph devoted to hermeneutic philosophy. It considers the main sources of inspiration of this philosophy, the works of its classic authors, that is, Gadamer and Ricoeur, as well as its modern radicalizations proposed by Vattimo and Caputo. The author discusses the place of hermeneutics within the framework of the whole of modern philosophy and proposes some corrections which enable its functioning as a fully valid way of pursuing philosophy.

Spis treści ebooka Filozofia hermeneutyczna

Wstęp 9

Wprowadzenie. Filozofia hermeneutyczna 15
Czym jest filozofia hermeneutyczna? 15
Miejsce filozofii hermeneutycznej pośród wiodących
tendencji współczesnego filozofowania 17
Specyfika filozofii hermeneutycznej 23

Część I. Inspiracje
Znaczenie poglądów Nietzschego dla powstania filozofii
hermeneutycznej 33
Genealogia jako nowa strategia interpretacyjna 34
Genealogiczna wizja filozofii 40
Ku czemu prowadzi absolutyzacja interpretowania? 44
Dlaczego Nietzsche nie jest filozofem hermeneutycznym?
49

Czy hermeneutyczna filozofia życia Wilhelma Diltheya jest pierwszą postacią filozofii hermeneutycznej? 58
Punkt wyjścia filozofii Diltheya i jej przedmiot
zainteresowań 60
Krytyka zastanej filozofii 65
Nowy sposób rozumienia filozofii 68
Poglądy filozoficzne Diltheya 74
Czy Dilthey jest twórcą filozofii hermeneutycznej? 81

Czy Heidegger jest filozofem hermeneutycznym? 85
Pojawienie się hermeneutyki w myśli Heideggera 86
Problematyka hermeneutyczna w Byciu i czasie 96
Hermeneutyka w późnych poglądach Heideggera 106

Część II. Klasycy
Hans-Georg Gadamer jako twórca filozofii hermeneutycznej 121
Gadamerowska korekta poglądów Heideggera 122
Gadamerowskie ujęcie rozumienia 128
Na czym polega filozoficzność hermeneutyki
filozoficznej? 138
Gadamer jako filozof hermeneutyczny 154
Podsumowanie 165

Paul Ricoeur jako reprezentant filozofii hermeneutycznej 169
Droga Ricoeura do hermeneutyki 169
Refleksja konkretna jako hermeneutyka. Pierwsze
nawiązania do myśli hermeneutycznej 176
Od symbolu do tekstu. Filozoficzne zamiary Ricoeura w
latach siedemdziesiątych 184
Późny etap myśli Ricoeura 186
Próba porównania filozoficznych poglądów Ricoeura i
Gadamera 193
Wnioski końcowe 201

Część III. Radykalizacje
Filozofia hermeneutyczna Gianniego Vattima 205
Ku pierwotnemu sensowi hermeneutyki 205
Heidegger jako filozof hermeneutyczny myślący
niemetafizycznie 212
Sens hermeneutyki w myśli Vattima 213
Nihilistyczne powołanie hermeneutyki 217
Kwestia uprawomocnienia hermeneutyki 221
Zbliżenie do religii jako jedna z konsekwencji ujęcia
hermeneutyki przez Vattima 226
Zradykalizowana hermeneutyka jako projekt polityczny
229
Dyskusyjność projektu zradykalizowania hermeneutyki
231

Hermeneutyka radykalna Johna D. Caputa 239
Idea hermeneutyki radykalnej, czyli hermeneutyki poza
„hermeneutyką” 240
Jakie konsekwencje płyną ze zradykalizowania
hermeneutyki? 246
Czy radykalna hermeneutyka jest koncepcją
filozoficzną? 250
Dalsza radykalizacja hermeneutyki 253
Stosunek bardziej zradykalizowanej hermeneutyki do
filozofii 259

Zakończenie 269
Świadectwa ograniczoności dotychczasowych wersji
filozofii hermeneutycznej 269
Czy radykalizacja filozofii hermeneutycznej jest dla
niej szansą czy też ślepą uliczką? 279
Czy możliwy jest powrót do inspiracji myślą Gadamera?
282

Spis literatury cytowanej 284
Indeks nazwisk 292
Indeks rzeczowy 296