ebook Geny i edukacja Kathryn Asbury, Richard Plomin

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2015

Czy geny warunkują nasze szkolne sukcesy i niepowodzenia? Czy źródło talentu tkwi w genach? Czy geniusz można odziedziczyć? Czy i jak geny wpływajà na nasze zachowania i osiągnięcia szkolne? Czy można tak kształtować system edukacji, by odpowiadał predyspozycjom genetycznym uczniów? Geny i edukacja to książka o tym, skąd pochodzi wiedza na temat genetyki behawioralnej i jak zmieniać system edukacji, by odpowiadał różnicom indywidualnym, jakie występują wśród dzieci. Jako dzieci dowiadujemy się, że pętelki, zawijasy i wirki na opuszkach naszych palców czynią nas niepowtarzalnymi. Dla większości dzieci wiedza ta jest śródłem zdziwienia i uciechy. Wyjątkowość jest wspaniała i zachwycająca. A mimo to obecny system kształcenia nazbyt często próbuje tę niepowtarzalność stłumić i wyprodukować młodych ludzi, którzy będą tacy, jak cała reszta, na siłę dopasowani do sztywnych schematów. Rozumienie genetyki nawet na najbardziej podstawowym poziomie pokazuje, że szkoły służyłyby uczniom – i społeczeƒstwu – lepiej, gdyby rozwijały wyjątkowe uzdolnienia i zainteresowania, znajdując sposoby nauczania pozwalające, by Tomek był Tomkiem, a Kasia Kasią, i pomagające im obojgu stać się sprawnymi obywatelami światów, w których zdecydują się zamieszkać. Głębsze zrozumienie interakcji genów i środowiska sugeruje, że kluczem jest zakres możliwych wyborów – wyjaśnimy to w tej publikacji.

Z tekstu

Spis treści ebooka Geny i edukacja

Podziękowania 11

Część 1. Teoria 13

1. Genetyka, szkoły i uczenie się 15

Cele i założenia edukacji 16
Różnorodne możliwości wydobycia indywidualnego potencjału 21
DNA w sali lekcyjnej 23
Podsumowanie 24

2. Skąd wiemy to, co wiemy 28

Bliźnięta: eksperyment naturalny 29
Sekwencjonowanie DNA 32

3. Wielka trójka: czytanie, pisanie... 37

Od DNA do ABC 39
Wpływ środowiska na czytanie 46
Kłopoty z czytaniem 51
Genetyczne podstawy pisania 55

4. ... i liczenie 59

A zatem, dlaczego jedni są lepsi w matematyce od innych? 60
Czy zdolności matematyczne podlegają dziedziczeniu? 62
Czy genetyczny i środowiskowy wpływ na słabe zdolności matematyczne jest tożsamy z wpływem tych czynników na zdolności przeciętne i duże? 64
Czy różne zdolności matematyczne podlegają tym samym wpływom genetycznym i środowiskowym? 68
W genach... 69
Jak wychowanie oddziałuje na zdolności matematyczne? 71

5. Wychowanie fizyczne: kto, co, dlaczego, gdzie i jak? 76

Geny, sport i palenie 81
Otyłość, geny i środowisko 84
Odziedziczalność sprawności fizycznej 88
Herosi z sali gimnastycznej 90
Podsumowanie 96

6. Nauki przyrodnicze i ścisłe: inny sposób myślenia? 100

Różnice między płciami 108
Podsumowanie 111

7. Gdzie jest miejsce dla ilorazu inteligencji i motywacji? 113

Iloraz inteligencji + genetyka = kontrowersje 120
Pewność siebie i motywacja 123
Podnoszenie pewności siebie i poprawianie funkcjonowania poznawczego w szkole 126

8. Specjalne potrzeby edukacyjne: pomysły i inspiracje 132

Rozszerzanie specjalnych potrzeb edukacyjnych 137
Spersonalizowane nauczanie w praktyce 141
Podsumowanie 142

9. Klony w klasie 143

Pozytywne nastawienie a osiągnięcia 151
Klony w klasie 152

10. Uwaga na przepaść: status społeczny i jakość szkoły 155

Niski SES: jak to wygląda? 158
Co oznacza odziedziczalność SES? 163
Jakość szkół 167

11. Genetyka i uczenie się: przełomowe koncepcje 173

Przełomowa koncepcja #1: Osiągnięcia i zdolności są zróżnicowane, częściowo za sprawą genów 173
Przełomowa koncepcja #2: Nienormalność jest normą 174
Przełomowa koncepcja #3: Ciągłość jest genetyczna, zmiana jest środowiskowa 175
Przełomowa koncepcja #4: Geny są generalistami, specjalistami środowiska 176
Przełomowa koncepcja #5: Środowiska podlegają wpływom genów 177
Przełomowa koncepcja #6: Najważniejsze środowiska to środowiska wyjątkowe dla każdej jednostki 178
Przełomowa koncepcja #7: Równość szans wymaga różnorodności szans 179

Część 2. Praktyka 181

12. Personalizacja w praktyce 183

A zatem, jak można spersonalizować nauczanie i uczenie się? 184
„Nastawienie” sprzyjające uczeniu się 188
Inne sposoby personalizacji nauczania 193
Podsumowanie 194

13. Jedenaście pomysłów dla polityki edukacyjnej 196

1. Zminimalizowanie podstawowego programu nauczania i sprawdzanie podstawowych umiejętności 196
2. Zwiększenie wyboru 199
3. Odrzucenie etykiet 201
4. Nauczanie „indywidualne” i „klasowe” 203
5. Uczenie dzieci, jak odnosić sukces 205
6. Promowanie równych szans od najmłodszych lat – fundament przyszłego awansu społecznego 207
7. Wyrównywanie możliwości wykraczających poza program nauczania 209
8. Stworzenie dwuetapowego programu nauczania WF 210
9. Zmiana punktu docelowego 211
10. Kształcenie nowych nauczycieli w zakresie genetyki i wyposażenie ich w narzędzia pozwalające przełożyć tę wiedzę na praktykę 213
11. Duże jest piękne 215
14. Przez jeden dzień być ministrem edukacji 217

Indeks nazwisk 228
Indeks rzeczowy 230