ebook Geomorfologiczne uwarunkowania występowania naturalnych geologicznych barier izolacyjnych na wybranych obszarach Polski Środ... Ewa Falkowska

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2009

Prezentowana książka jest monografią wskazującą na prawidłowości występowania naturalnych geologicznych barier izolacyjnych. Autorka - wykorzystując wyniki wieloletnich prac prowadzonych na wybranych obszarach Niżu Polskiego (na Równinie Bielskiej, Wysoczyźnie Nidzickiej, w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich oraz w dolinie Wisły Środkowej), wykazała istnienie związku pomiędzy zdolnościami do zatrzymywania zanieczyszczeń osadów powierzchniowych, a genezą i układem form geomorfologicznych. Przedstawiła opracowaną przez siebie klasyfikację form geomorfologicznych uwzględniającą zdolności izolacyjne budujących je osadów oraz zaproponowała metodykę poszukiwania i wyznaczania stref występowania naturalnych geologicznych barier izolacyjnych na podstawie wydzielonych typów krajobrazu.

Publikacja zawiera elementy koncepcyjne, faktograficzne i metodyczne, a liczne kolorowe rysunki, zdjęcia oraz mapy stanowią merytoryczne dopełnienie tekstu. Jest przeznaczona dla geologów oraz innych specjalistów zainteresowanych inżynierią i ochroną środowiska, a także planowaniem przestrzennym.

Spis treści ebooka Geomorfologiczne uwarunkowania występowania naturalnych geologicznych barier izolacyjnych na wybranych obszarach Polski Środ...

1. Wstęp 7

2. Cel badań 11

3. Metodyka badań 15

3.1. Badania terenowe 16
3.2. Charakterystyka litologiczna osadów 16
3.3. Pojemność wymiany kationowej osadów (CEC) 17
3.4. Sorpcja metali ciężkich Cd i Pb 17

4. Morfogeneza badanych obszarów 19

4.1. Równina Bielska w rejonie Orli 19
4.2. Wysoczyzna Nidzicka (Wyniesienie Mławskie) w rejonie Grzebska i Janowa 23
4.3. Kraina Wielkich Jezior Mazurskich w rejonie Paprotek (na zachód od Orzysza) 26
4.4. Równina Kurpiowska w rejonie Zieleńca i Lesin Wielkich 29
4.5. Dolina Wisły Środkowej na odcinku od Annopola do Gołębia 31

5. Miąższość strefy aeracji badanych obszarów 34

6. Typy krajobrazu 39

6.1. Typ glacjalny I (Równina Bielska w rejonie Orli) 40
6.2. Typ glacjalny II (Wysoczyzna Nidzicka w rejonie Grzebska i Janowa) 41
6.3. Typ glacjalny III (Kraina Wielkich Jezior Mazurskich w rejonie Paprotek) 42
6.4. Typ sandrowy (Równina Kurpiowska w rejonie Zieleńca i Lesin Wielkich) 43
6.5. Typ doliny rzeki dojrzałej (dolina Wisły Środkowej na odcinku od Annopola do Gołębia) 43

7. Wykształcenie litologiczne wydzielonych typów krajobrazu 45

8. Właściwości izolacyjne osadów budujących formy geomorfologiczne w wydzielonych typach krajobrazu 52

8.1. Charakterystyka wydzielonych typów litologicznych 53
8.2. Wodoprzepuszczalność osadów budujących wydzielone formy geomorfologiczne 65
8.3. Pojemność wymiany kationowej osadów budujących wydzielone formy geomorfologiczne (CEC) 69
8.4. Sorpcja metali ciężkich Cd i Pb przez osady budujące wydzielone formy geomorfologiczne 76
8.5. Desorpcja Cd i Pb 81

9. Klasyfikacja izolacyjności i zdolności do zatrzymywania zanieczyszczeń form geomorfologicznych w wyznaczonych typach krajobrazu 83

10. Modele budowy strefy przypowierzchniowej na potrzeby analiz geośrodowiskowych 106

11. Metodyka wyznaczania stref występowania naturalnych geologicznych barier izolacyjnych 113

12. Genetyczne i geomorfologiczne uwarunkowania występowania naturalnych geologicznych barier izolacyjnych 115

13. Wnioski 120

Bibliografia 125
Summary 133
Rysunki 135
Fotografie 185

Załączniki 193

Zał. 1. Własności izolacyjne form geomorfologicznych Równiny Bielskiej w rejonie Orli na tle szkicu geomorfologicznego (podkład topograficzny – skala 1 : 25 000) 193
Zał. 2. Własności izolacyjne form geomorfologicznych Wysoczyzny Nidzickiej (Wyniesienia Mławskiego) w rejonie Grzebska i Janowa na tle szkicu geomorfologicznego (podkład topograficzny – skala 1 : 25 000) 195
Zał. 3. Własności izolacyjne form geomorfologicznych Krainy Wielkich Jezior Mazurskich w rejonie Paprotek (na zachód od Orzysza) na tle szkicu geomorfologicznego (podkład topograficzny – skala 1 : 25 000) 197
Zał. 4. Własności izolacyjne form geomorfologicznych Równiny Kurpiowskiej w rejonie Zieleńca na tle szkicu geomorfologicznego (podkład topograficzny – skala 1 : 25 000) 199
Zał. 5. Własności izolacyjne form geomorfologicznych doliny Wisły Środkowej w rejonie Solca nad Wisłą na tle szkicu geomorfologicznego (na podstawie Falkowskiego i innych, 1982, uzupełnione, podkład topograficzny – skala 1 : 25 000) 201