ebook Geostrategiczny wybór Rosji u zarania trzeciego tysiąclecia - Tom 3 Robert Jakimowicz

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania: 2015

Geostrategiczny wybór Rosji u zarania trzeciego tysiąclecia, monografia stanowiąca owoc projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki, ma na celu wskazanie potencjalnej możliwości i faktycznej realizacji idei partnerstwa strategicznego Federacji Rosyjskiej z innymi podmiotami na początku XXI wieku. Niniejszy, trzeci tom monografii to studium azjatyckiego i arktycznego kierunku aktywności rosyjskiej polityki zagranicznej. Zakłada ono, że celem strategicznym rosyjskich polityków początków trzeciego tysiąclecia było osiągnięcie przez Federację Rosyjską statusu supermocarstwa w średnioterminowej lub długoterminowej perspektywie. Służyć temu miała m.in. efektywna realizacja celów polityki zagranicznej Rosji w ramach jej południowego wektora „bliskiej zagranicy", do której zalicza się także państwa Azji Centralnej (Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan i Uzbekistan), wektora wschodniego (ChRL, Japonia, obie Koree, ASEAN i APEC) i północnego, czyli arktycznego, obejmującego poza Rosją również Stany Zjednoczone, Kanadę, Norwegię i Danię, oraz nienależące do ark-tycznej piątki nowe podmioty, intensyfikujące swoją politykę w regionie: Chiny, Japonię i Koreę Południową. W monografii zostały poddane analizie zachowania państwa rosyjskiego na arenie międzynarodowej w latach 2000-2015 w celu odpowiedzi na pytanie, czy polityka zagraniczna Rosji w ramach wymienionych wektorów jej aktywności pozwalała na osiągnięcie jej fundamentalnego celu. Pod uwagę wzięto zarówno przesłanki ściśle polityczne, jak i gospodarcze czy militarne, obecne w relacjach Moskwy z azjatyckimi i arktycznymi podmiotami stosunków międzynarodowych.

Spis treści ebooka Geostrategiczny wybór Rosji u zarania trzeciego tysiąclecia - Tom 3

Wprowadzenie 9
1. Cel i tezy pracy 11
2. Pojęcia średniego mocarstwa, regionalnego mocarstwa i supermocarstwa a realizacja polityki zagranicznej 12
3. Narzędzia w rosyjskiej polityce zagranicznej 14
4. Struktura pracy 15
Rozdział 1. Chiny jako najważniejszy partner azjatycki Federacji Rosyjskiej w regionie Azji i Pacyfiku 19
1.1. Ewolucja rosyjsko-chińskich stosunków politycznych – od prezydentury Borysa Jelcyna do trzeciej kadencji prezydenckiej Władimira Putina 19
1.2. Rozwój stosunków gospodarczych – szanse i zagrożenia 38
1.2.1. Rozwój stosunków handlowych 42
1.2.2. Chińskie inwestycje u partnera rosyjskiego 59
1.3. Współpraca wojskowa – rosyjskie nadzieje i obawy 92
1.4. Więzi kulturowe – współczesna soft power 100
Rozdział 2. Wielowymiarowe znaczenie Azji Centralnej 103
2.1. Wymiar polityczny 103
2.2. Wymiar militarny 110
2.3. Wymiar gospodarczy 116
2.3.1. Rozwój wymiany handlowej Federacji Rosyjskiej z krajami Azji Cenralnej – członkami SOW i Turkmenistanem 118
2.3.2. Wybrane projekty realizowane w ramach Szanghajskiej Organizacji Współpracy z Turkmenistanem 126
2.3.3. Wybrane obszary współpracy gospodarczej Rosji z krajami Azji Centralnej 134
Rozdział 3. Roblem przełomu w stosunkach rosyjsko-japońskich 137
3.1. Nierozwiązany problem „terytoriów północnych” – geneza i ewolucja 137
3.1.1. Polityczne, strategiczne i ekonomiczne znaczenie „terytoriów północnych” w okresie Związku Radzieckiego i Federacji Rosyjskiej 148
3.1.2. Kwestia zawarcia traktatu pokojowego problemem wciąż otwartym 153
3.2. Rozwój stosunków handlowych 179
3.2.1. Japońskie inwestycje w Federacji Rosyjskiej 185
3.2.2. Inne wymiary stosunków gospodarczych 197
3.2.2.1. Rybołówstwo 197
3.2.2.2. Ekologia 198
3.2.2.3. Współpraca w dziedzinie transportu i łączności 202
3.2.2.4. Współpraca naukowo-techniczna 204
Rozdział 4. Koree Południowa i Północna w wymiarach politycznym, gospodarczym i militarnym jako partnerzy Federacji Rosyjskiej 207
4.1. Stosunki polityczne Federacji Rosyjskiej z Republiką Koreańską 207
4.2. Rosyjsko-południowokoreańskie relacje handlowo-gospodarcze 216
4.3. Stosunki polityczne Federacji Rosyjskiej z Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną 228
4.4. Północnokoreański program nuklearny i udział Rosji w rozmowach sześciostronnych 234
4.5. Stosunki handlowo-gospodarcze Federacji Rosyjskiej z Koreą Północną 257
Rozdział 5. Arktyka – współczesny wymiar rywalizacji Rosji na arenie międzynarodowej – wybrane aspekty 265
5.1. Arktyka jako przyszłe pole rywalizacji – podstawowe przesłanki 265
5.2. Rosja i pozostali członkowie arktycznej piątki – dylematy współpracy i konkurencji 271
5.2.1. Stany Zjednoczone 271
5.2.2. Kanada 274
5.2.3. Norwegia 275
5.2.4. Dania 277
5.3. ChRL, Japonia i Korea Południowa wobec Arktyki w XXI wieku 278
5.3.1. ChRL wobec Arktyki 278
5.3.2. Japonia wobec Arktyki 285
5.3.3. Korea Południowa wobec Arktyki 289
Rozdział 6. Problem obecności Rosji w regionie Azji i Pacyfiku jako ważnego gracza międzynarodowego 291
6.1. Rosja wobec Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (Association of South Asian Nations – ASEAN) 293
6.2. Rosja wobec Forum Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku (Asia-Pacific Economic Co-operation – APEC) 303
Zakończenie 313
Bibliografia 323
Spis tabel 343
Spis map 345
Posłowie 347
Summary 363