ebook Gramatyka sensu Aleksy Awdiejew, Grażyna Habrajska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2020

Gramatyka sensu jest kontynuacją, podsumowaniem i dopełnieniem wcześniejszych prac duetu Awdiejew – Habrajska. Niezaprzeczalny atut książki stanowi bardzo spójna i jasna metodologia, która pozwala na rekonstrukcję sensu oraz wyraźnie wskazuje na postkomunikacyjny charakter tekstu i na to, że dopełnianie sensu odbywa się nie na podstawie samej analizy tekstu, lecz dzięki analizie holistycznej. Czytelnik otrzymuje dzieło interdyscyplinarne odwołujące się do osiągnięć filozofii, kognitywistyki, psychologii poznawczej, retoryki i współczesnej teorii argumentacji.
Gramatyki – zarówno tradycyjne, jak i strukturalistyczne oraz generatywne – pomijają fakt, że podstawową funkcją języka jest komunikacja, a więc opis procesu produkcji i odbioru komunikatu, który powinien być przynajmniej równie ważny jak opis systemu i gotowego tekstu. Koncepcją uwzględniającą opis konstruowania, przekazu i odbioru komunikatu jest właśnie Gramatyka sensu. Jej cel stanowi opis konfiguracji sensu, pełniącej kluczową rolę w procesie generowania przekazu komunikacyjnego oraz w procesie jego odbioru. Bardzo ważna jest przenikająca koncepcję Autorów teza, że to nie słowa są jednostkami rozumienia – słowa jedynie mogą na nie wskazywać. Jak pisał Wittgenstein: „Tylko zdanie ma sens, tylko w kontekście zdania nazwa ma znaczenie”.
Z recenzji prof. dr. hab. Piotra Lewińskiego

Spis treści ebooka Gramatyka sensu

Wykaz skrótów 7

Wstęp: w stronę gramatyki sensu 9

I. PODSTAWY METODOLOGII GRAMATYKI KOMUNIKACYJNEJ 15
1. Potrzeba zmiany metodologii badania komunikacji językowej (analiza tekstu a analiza komunikacyjna) 15
2. Początki działania komunikacyjnego 22
3. Czym jest sens (w gramatyce komunikacyjnej)? 28
4. Jednostki tekstu wskazujące na sens 31
5. Znaczenie leksykalne a wskazywanie na sens przekazu 37
6. Metodologia badań realnych procesów komunikacji 52
7. Dyskursy a odniesienie sensu 63

II. ANALIZA KOMUNIKACYJNA TEKSTU 71
1. Słownik komunikacyjny 73
2. Hasła słownikowe 74
2.1. Schematy predykatywne 79
2.2. Standardy semantyczne 100
2.3. Hipertermy 104
2.4. Hasła 106
2.5. Operatory kompresji 108
2.6. Termy zastępcze 115
2.7. Schematy relacyjne 117
2.8. Operatory dyskursywne 120
2.9. Peryfrazy 123
2.10. Operatory interakcyjne 124
2.11. Operatory indeksalne 126

III. TEORIA PARAFRAZY 131

IV. METODA ANALIZY TEKSTÓW PUBLICYSTYCZNYCH 147

V. SYNTETYCZNE JEDNOSTKI JĘZYKA JAKO CZYNNIKI WSKAZYWANIA NA KOMPONENTY SENSU 185
1. Kategoria czasu 188
2. Kategoria aspektu 193
3. Typy sytuacji 211
4. Sens organizacji ruchu 216
5. Tajemnica użycia partykuły się 220
6. Kategoria liczby 223
7. Sens komunikacyjny spójników 228
8. Problem podwójnej negacji 233

Zakończenie 237

Literatura 239