ebook "Hermetica" średniowiecza i renesansu. Studium z historii myśli europejskiej Agata Sowińska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2018

Opracowanie dotyczy recepcji literatury hermetycznej w średniowieczu i renesansie w dziełach polskich twórców i uzupełnia dotychczasową wiedzę w zakresie historii literatury hermetycznej. Praca skupia się na dwóch prymarnych tekstach: zbiorze dialogów pt. "Corpus Hermeticum" (w łacińskim przekładzie Marsilia Ficina) oraz łacińskim traktacie pt. "Asclepius". Celem jest analiza treściowa i porównawcza dzieł zawierających cytaty pochodzące z powyższych hermetycznych tekstów, które znajdziemy u: Bernarda z Lublina (tzw. Antologia filozoficzna), Jana z Trzciany ("De natura ac dignitate hominis") oraz Jakuba Górskiego ("Ad Magnificum Dominvm Stanislavm Miskovski Castellanvm Sendomiriensem et Capitanevm Cracoviensem Iacobi Gorscij Mercvrius sive de Trinitate contra Gregorium Bresinensem"), czyli postaci wspomnianych jedynie przez Jana Czerkawskiego – badacza hermetyzmu. Bazą pracy jest manuskrypt Bernarda z Lublina zawierający łacińskie wypisy z dwóch najważniejszych tekstów hermetycznych: "Asclepius" i "Corpus Hermeticum". Podział jest zgodny z podziałem tekstów w antologii Lubelczyka: część pierwsza obejmuje więc analizę treściową i porównawczą wypisów z traktatu "Asclepius", część druga – z czternastu dialogów ze zbioru "Corpus Hermeticum". Badanie treści antologii w porównaniu z tekstami innych autorów ma doprowadzić do wyodrębnienia tertium comparationis - ewentualnej myśli wspólnej wyłaniającej się z analizy i zestawienia poszczególnych utworów. Dodatkiem do analizy są dwa aneksy dotyczące nieopracowanych dotychczas utworów: Lubelczyka (w postaci tabel zestawiających ekwiwalenty łacińskie, greckie i koptyjskie wypisów) oraz Górskiego (w postaci edycji tekstu).

Spis treści ebooka "Hermetica" średniowiecza i renesansu. Studium z historii myśli europejskiej

Spis treści

Od autorki / 7
Wprowadzenie / 9
Bernarda z Lublina kompilacja tekstów hermetycznych / 37

Część pierwsza
Ex Mercurio Trismegisto de divina voluntate sententiae („Antologia filozoficzna” Lubelczyka: k. 1—11)

Poli-( / heno-?) i monoteizm hermetyczny (?) / 47
Bóg stwórcą świata. Świat obrazem boga / 56
Bóg stwórcą człowieka / 64
Hermetyczny Chaosbeschreibung / 82
Człowiek stwórcą boga. Idolatria / 87
Sancta philosophia, pia philosophia / 91

Część druga
Ex Mercurio de potestate et sapientia dei („Antologia filozoficzna” Lubelczyka: k. 11v—30r)

Makro- i mikrokosmos. Dialog I / 100
Bóg i ruch. Dialog II / 111
Kreacja świata — kosmogonia hermetyczna. Dialog III / 118
Bóg i jego mieszalnik. Dialog IV / 121
Panteizm (?). Dialog V / 128
Dobro i zło. Dialog VI / 133
Ignorare deum — ἀγνωσία. Dialog VII / 137
Nieśmiertelność. Dialog VIII / 139
Sensus i intelligentia. Dialog IX / 142
Klucz do relacji między bytami. Dialog X / 147
Porządek wszechrzeczy. Dialog XI / 157
Umysł. Dialog XII / 165
Palingeneza. Dialog XIII i hymn hermetyczny / 175
Natura wszechrzeczy. Dialog XIV / 187
Dialogi hermetyczne narzędziem argumentacji. Polemika Jakuba Górskiego / 192

Wnioski / 203
Wykaz skrótów — teksty źródłowe, edycje, słowniki / 209
Bibliografia / 211

Aneksy

Aneks I
Excerpta hermetyczne u Lubelczyka (z greckimi i koptyjskimi ekwiwalentami)

Ex Mercurio Trismegisto de divina voluntate sententiae / iii
Ex Mercurio de potestate et sapientia dei / ix
Apokalipsa hermetyczna / xlix
Hymny hermetyczne / lii

Aneks II
Ad Magnificvm Dominvm Stanislavm Miskovski Castellanvm Sendomiriensem et Capitaneum Cracouiensem Iacobi Gorscij Mercvrivs siue de Trinitate contra Gregorium Bresinensem / lvii