ebook Historia współczesnej psychologii Ludy T. Benajmin jr.

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2023

Narodziny naukowej psychologii to fascynująca opowieść. Zaczyna się od przednaukowych koncepcji funkcjonowania psychicznego człowieka: frenologii, mesmeryzmu, spirytualizmu i leczenia mentalnego. W toku wyłaniania się i rozwoju psychologii jako dyscypliny naukowej te zdroworozsądkowe i potoczne koncepcje nie przetrwały naukowej weryfikacji.

Filozofia umysłu została stopniowo zastąpiona akademicką psychologią, która zatoczyła pełne koło od eksperymentalnych badań świadomości (strukturalizm i funkcjonalizm), przez eksperymentalne badania nad zachowaniem (behawioryzm), do eksperymentalnych badań nad zachowaniem i procesami umysłowymi (behawioryzm i psychologia poznawcza).

Ludy T. Benjamin porywająco opisuje kształtowanie się nowych koncepcji psychologicznych, spory, które towarzyszyły temu procesowi oraz śledzi wymianę intelektualną między psychologami europejskimi i amerykańskimi. Pokazuje narodziny głównych szkół psychologicznych i początki stosowania psychologicznej wiedzy w rozwiązywaniu palących społecznych problemów. Śledzi także kształtowanie się zawodu psychologa. Historia współczesnej psychologii to nowe, uzupełnione wydanie pozycji znanej polskim Czytelnikom.

Książka została pomyślana jako alternatywa dla typowo encyklopedycznych podręczników historii psychologii.

Mam nadzieję, że moja książka przedstawia historię psychologii w sposób zarówno akademicki, jak i kształcący oraz że zgodnie z najlepszymi tradycjami dobrej historii będzie interesująca dla czytelnika.
Ze Wstępu

Spis treści ebooka Historia współczesnej psychologii

Wstęp XI
Rozdział 1. Psychologia przednaukowa 1
1.1 Psychologia potoczna 6
1.1.1 Frenologia 7
1.1.2 Fizjonomika 11
1.1.3 Mesmeryzm 13
1.1.4 Spirytualizm 15
1.1.5 Leczenie mentalne 17
1.2 Droga do filozofii umysłu 20
1.2.1 Brytyjski empiryzm 21
1.2.2 Szkocki realizm 23
1.2.3 Amerykańscy filozofowie umysłu 24
1.3 Walka o nową naukę 25
Rozdział 2. Fizjologia, psychofizyka i nauka o umyśle 27
2.1 Mózg i system nerwowy 30
2.1.1 Lokalizacja korowa 32
2.1.2 Specyfika funkcjonowania nerwów 36
2.1.3 Prędkość przewodzenia nerwowego 38
2.2 Fizjologia zmysł 40
2.2.1 Widzenie barwne 42
2.2.2 Percepcja wysokości dźwięku 43
2.3 Psychofizyka 44
2.3.1 Badania Ernsta Webera 46
2.3.2 Psychofizyka Fechnera 48
Rozdział 3. Niemcy i narodziny nowej nauki 51
3.1 Lipskie laboratorium Wundta 53
3.1.1 Psychologia Wundta 56
3.1.2 Metody badawcze stosowane przez Wundta 59
3.1.3 Instrumentarium psychologiczne w badaniach 63
3.1.4 Badania w laboratorium Wundta 64
3.1.5 Wundta Völkerpsychologie 64
3.1.6 Uczniowie Wundta 65
3.2 Hermann Ebbinghaus i badanie pamięci 67
3.3 Psychologia aktów Franza Brentano 72
3.4 Carl Stumpf i psychologia muzyki 73
3.5 Georg Elias Müller i pamięć 75
3.6 Oswald Külpe i myślenie 77
Rozdział 4. Początki psychologii naukowej w Ameryce 81
4.1 William James jako psycholog 84
4.1.1 Jamesa Zasady psychologii 85
4.1.2 Studentka Jamesa: Mary Whiton Calkins 90
4.1.3 James jako psycholog i filozof 92
4.2 G. Stanley Hall i profesjonalizacja psychologii 94
4.2.1 Nurt badań nad dzieckiem 95
4.2.2 Okres dojrzewania i psychologia genetyczna Halla 97
4.2.3 Psychoanaliza, religia, starzenie się 99
4.3 James McKeen Cattell: ambasador psychologii 102
4.3.1 Cattella testy zdolności umysłowych 102
4.3.2 Cattell jako redaktor czasopisma Science 105
4.4 Popularyzowanie nowej nauki 106
Rozdział 5. Wczesne nurty psychologiczne 109
5.1 Pierwsze laboratoria psychologiczne w Ameryce Północnej 112
5.1.1 Strukturalizm 115
5.1.2 Introspekcja 118
5.1.3 Badania nad wrażeniami: psychologiczny układ okresowy 120
5.1.4 Podręczniki laboratoryjne 121
5.1.5 Eksperymentatorzy 123
5.1.6 Pierwsza doktorantka Titchenera: Margaret Floy Washburn 124
5.2 Funkcjonalizm 126
5.2.1 Wpływy brytyjskie 127
5.2.2 Chicago: Angell i psychologia funkcjonalna 129
5.2.3 Columbia: Woodworth i psychologia dynamiczna 131
5.2.4 Podręczniki Woodwortha 133
5.2.5 Psychologiczne dokonania funkcjonalistów 135
5.3 Spuścizna strukturalizmu i funkcjonalizmu 136
Rozdział 6. Narodziny amerykańskiej psychologii stosowanej 139
6.1 Początki psychologii klinicznej 143
6.1.1 Lightner Witmer i klinika psychologiczna 144
6.2 Psychologia biznesu 149
6.2.1 Psychologia reklamy 150
6.2.1.1 Walter D. Scott 151
6.2.1.2 Harry L. Hollingworth 153
6.2.2 Münsterberg i wydajność pracy 155
6.2.3 Lilian Gilbreth i psychologia inżynieryjna 156
6.2.4 Nieakademicka psychologia biznesu 159
6.3 Doradztwo zawodowe 160
6.4 Testy inteligencji 161
6.5 Eugenika jako przykład chybionego zastosowania psychologii 164
6.6 Münsterberg i psychologia sądowa 166
6.7 Nowy zawód: psycholog 167
Rozdział 7. Psychoanaliza 171
7.1 Wczesna edukacja Freuda 173
7.2 Josef Breuer i przypadek Anny O. 176
7.3 Psychoanaliza jako teoria normalnego umysłu 178
7.4 Psychoanaliza jako teoria nerwic 179
7.4.1 Lęk i mechanizmy obronne 180
7.4.2 Seksualność wieku dziecięcego 181
7.5 Psychoanaliza jako metoda 183
7.6 Psychoanaliza w Ameryce 186
7.7 Neofreudyści 192
7.7.1 Alfred Adler i psychologia indywidualna 192
7.7.2 Carl Jung i psychologia analityczna 194
7.7.3 Karen Horney i feministyczny punkt widzenia w psychoanalizie 197
7.8 Niegasnąca popularność psychoanalizy 199
Rozdział 8. Behawioryzm 201
8.1 John Watson i narodziny behawioryzmu 204
8.1.1 Początki psychologii porównawczej 205
8.1.2 Watson i behawioryzm 210
8.1.3 Warunkowanie emocji: eksperyment z udziałem małego Alberta 212
8.1.4 Watson na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa 214
8.1.5 Watson jako twórca behawioryzmu 216
8.1.6 Rozwój behawioryzmu 217
8.2 Neobehawioryzm 217
8.2.1 Tolman i behawioryzm kognitywny 218
8.2.2 Hull i behawioryzm hipotetyczno-dedukcyjny 220
8.2.3 Skinner i behawioryzm radykalny 224
8.3 Behawioryzm: uwagi końcowe 230
Rozdział 9. Nowy zawód: psycholog 231
9.1 Definicja zawodu 233
9.2 Doświadczenia z czasów I wojny światowej 235
9.3 Wczesne prace organizacyjne na rzecz psychologii jako zawodu 239
9.4 Rola diagnozy psychologicznej 243
9.5 Psychologia kliniczna 244
9.6 Psychologia przemysłowa i organizacji 249
9.7 Psychologia szkolna 253
9.8 Doradztwo psychologiczne 257
9.9 Współczesny zawód 260
Rozdział 10. Psychologia działań i przemian społecznych 263
10.1 Psychologia różnic płciowych 267
10.1.1 Helen Bradford Thompson (Woolley) 268
10.1.2 Leta Stetter Hollingworth 271
10.2 Kurt Lewin i badania zaangażowane społecznie 275
10.3 Psychologia rehabilitacji i społeczne piętno niepełnosprawności 281
10.4 Psychologia rasowa 285
10.4.1 Różnice rasowe w zakresie inteligencji 286
10.4.2 Psychologia a szkolna desegregacja 290
10.5 Uwagi końcowe 295
Rozdział 11. Psychologia poznawcza 297
11.1 Psychologia Gestalt 301
11.2 Frederic Bartlett i umysł konstruktywny 309
11.3 Narodziny współczesnej psychologii poznawczej w Ameryce 313
11.3.1 Karl Lashley i Hixon Symposium 313
11.3.2 Metafory komputerowe 315
11.3.3 Pionierzy z lat 50. XX w. 318
11.3.3.1 Jerome Bruner 318
11.3.3.2 Roger Brown 319
11.3.3.3 Noam Chomsky 322
11.3.3.4 George Miller 323
11.3.4 Nadanie nazwy dyscyplinie: Ulric Neisser 326
Zakończenie 329
Bibliografia 339
Indeks nazwisk 371
Indeks rzeczowy 381
O Autorze 387