ebook Kara porządkowa w polskim postępowaniu podatkowym Łukasz Presnarowicz

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2025

W publikacji omówiono instytucję kary porządkowej w polskim postępowaniu podatkowym, m.in.: – teoretycznoprawne podstawy instytucji kary porządkowej w polskim postępowaniu podatkowym, w tym zaprezentowano autorską definicję kary porządkowej, – cel i charakter kary porządkowej, – ewolucję przepisów dotyczących kary porządkowej w Ordynacji podatkowej z 1997 r., – zakres podmiotowy i przedmiotowy kary porządkowej, – procedurę nakładania kary porządkowej w polskim postępowaniu podatkowym, – porównanie instytucji mających cel dyscyplinujący w polskiej procedurze: cywilnej, karnej, administracyjnej oraz podatkowej. Istotną częścią publikacji jest analiza zagadnień związanych ze stosowaniem kary porządkowej w praktyce. Problemy zostały zidentyfikowane i omówione na podstawie analizy orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wojewódzkich sądów administracyjnych. Książka przeznaczona jest dla doradców podatkowych, adwokatów, radców prawnych, sędziów, pracowników administracji, zwłaszcza organów podatkowych. Zainteresuje również pracowników naukowych, a także ekonomistów i księgowych.

Spis treści ebooka Kara porządkowa w polskim postępowaniu podatkowym

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów 13

Wprowadzenie 15

Rozdział 1

Ogólna charakterystyka kary porządkowej 23

1.1. Uwagi wprowadzające 23

1.2. Charakter prawny kary porządkowej 24

1.3. Cel stosowania kary porządkowej 33

1.4. Definicja kary porządkowej 36

1.5. Kara porządkowa w polskich przepisach proceduralnych 41

1.5.1. Uwagi wprowadzające 41

1.5.2. Kara porządkowa w polskiej procedurze cywilnej 41

1.5.3. Kara porządkowa w polskiej procedurze karnej 49

1.5.4. Kara porządkowa w polskiej procedurze administracyjnej 55

1.5.5. Porównanie kary porządkowej w Kodeksie postępowania cywilnego, Kodeksie postępowania karnego, Kodeksie postępowania administracyjnego oraz Ordynacji podatkowej 57

Rozdział 2

Ewolucja przepisów dotyczących kary porządkowej w Ordynacji podatkowej z 1997 r. 61

Rozdział 3

Ogólna charakterystyka kary porządkowej w polskim postępowaniu podatkowym 75

3.1. Uwagi wprowadzające 75

3.2. Charakter prawny kary porządkowej w polskim postępowaniu podatkowym 76

3.3. Cel stosowania kary porządkowej w polskim postępowaniu podatkowym 79

3.4. Zakres podmiotowy stosowania kary porządkowej w polskim postępowaniu podatkowym 82

3.4.1. Uwagi wprowadzające 82

3.4.2. Strona postępowania 82

3.4.3. Pełnomocnik strony postępowania 88

3.4.4. Świadek 90

3.4.5. Biegły 92

3.4.6. Osoba trzecia 94

3.4.7. Uczestnik rozprawy 95

3.4.8. Osoba, której podatnik zlecił prowadzenie lub przechowanie ksiąg podatkowych lub dokumentów będących podstawą zapisów w tych księgach (biura rachunkowe) 97

3.5. Zakres przedmiotowy stosowania kary porządkowej w polskim postępowaniu podatkowym 99

3.5.1. Uwagi wprowadzające 99

3.5.2. Zakres przedmiotowy wynikający z art. 262 § 1 o.p. 100

3.5.2.1. Niestawienie się osobiście bez uzasadnionej przyczyny mimo zobowiązania przez organ podatkowy do osobistego stawiennictwa 103

3.5.2.2. Odmówienie lub niedokonanie w terminie wyznaczonym w wezwaniu złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin, przedłożenia tłumaczenia dokumentacji obcojęzycznej lub udziału w innej czynności 106

3.5.2.3. Odmowa okazania lub nieprzedstawienie w wyznaczonym terminie dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa, ksiąg podatkowych, dowodów księgowych będących podstawą zapisów w tych księgach 112

3.5.2.4. Opuszczenie bez zezwolenia organu podatkowego miejsca przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem 117

3.5.3. Zakres przedmiotowy wynikający z art. 262 § 3 o.p. 118

3.5.3.1. Uwagi wprowadzające 118

3.5.3.2. Bezzasadna odmowa okazania przedmiotu oględzin przez osoby trzecie 119

3.5.3.3. Niewłaściwe zachowanie uczestników rozprawy utrudniające jej prawidłowe przeprowadzenie 120

3.5.3.4. Bezzasadna odmowa przez biuro rachunkowe okazania lub nieprzedstawienie w wyznaczonym terminie ksiąg rachunkowych lub dokumentów będących podstawą zapisów w tych księgach 121

Rozdział 4

Procedura nakładania kary porządkowej w polskim postępowaniu podatkowym 123

4.1. Uwagi wprowadzające 123

4.2. Władza dyskrecjonalna w sprawie nałożenia kary porządkowej 124

4.3. Organ podatkowy właściwy w sprawie nałożenia kary porządkowej 135

4.4. Postępowanie w sprawie nałożenia kary porządkowej 141

4.5. Miarkowanie kary porządkowej 148

4.6. Obciążenie dodatkowymi kosztami postępowania podatkowego a kara porządkowa 151

4.7. Instytucje prawne ukierunkowane na uchylenie kary porządkowej 153

4.7.1. Uwagi wprowadzające 153

4.7.2. Zażalenie na postanowienie nakładające karę porządkową 154

4.7.3. Wniosek o uchylenie kary porządkowej 158

4.8. Instytucja przedawnienia a kara porządkowa 163

4.9. Środki przymusu jako kara porządkowa 164

4.10. Kara porządkowa w innych procedurach podatkowych 167

Rozdział 5

Problemy praktyczne związane ze stosowaniem kary porządkowej w polskim postępowaniu podatkowym 171

5.1. Uwagi wprowadzające 171

5.2. Zagadnienia problematyczne związane z aspektami materialnymi kary porządkowej 172

5.2.1. Uwagi wprowadzające 172

5.2.2. Odmowa złożenia zeznań przez osobę fizyczną reprezentującą osobę prawną 172

5.2.3. Zastępowanie zeznań strony jej wyjaśnieniami 174

5.2.4. Zakres możliwej dokumentacji żądanej przez organ w trybie wezwania 178

5.2.5. Przekroczenie ustanowionego w zawiadomieniu zakresu kontroli podatkowej 180

5.2.6. Współpraca zobowiązanego z organem podatkowym i elastyczność organu podatkowego 181

5.2.7. Nałożenie kary porządkowej na kontrahenta strony postępowania 183

5.2.8. Wniosek o zmianę miejsca przeprowadzenia czynności a kara porządkowa 185

5.2.9. Złożenie wyjaśnień a obawa przed ujawnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa 186

5.2.10. Odmowa złożenia zeznań przez małżonka osoby będącej reprezentantem osoby prawnej 187

5.3. Zagadnienia problematyczne związane z aspektami proceduralnymi kary porządkowej 189

5.3.1. Uwagi wprowadzające 189

5.3.2. Zaniechanie zastosowania środków przymusu z uwagi na możliwość ustalenia stanu faktycznego innymi środkami dowodowymi 189

5.3.3. Konieczność obligatoryjnego stosowania przez organ podatkowy kary porządkowej 192

5.3.4. Brak wskazania przesłanek nałożenia kary porządkowej 194

5.3.5. Brak wskazania okoliczności wpływających na wymiar kary porządkowej 195

5.3.6. Jednozdaniowe uzasadnienie postanowienia o nałożeniu kary porządkowej 196

5.3.7. Brak pouczenia w wezwaniu o możliwości nałożenia kary porządkowej 198

5.3.8. Powtórne nałożenie kary porządkowej 199

5.3.9. Bezprzedmiotowość postępowania podatkowego a kara porządkowa 199

5.3.10. Stwierdzenie bezprzedmiotowości postępowania podatkowego w trakcie postępowania zażaleniowego 201

5.3.11. Obliczenie terminu przedawnienia w zakresie kar porządkowych 202

5.3.12. Odpowiednie stosowanie do kar porządkowych terminów dotyczących przedawnienia 204

5.3.13. Konieczność wskazania naruszenia przepisów, które nastąpiło w związku z nieprzeprowadzeniem środka dowodowego 207

5.3.14. Możliwość zastosowania ulgi w zakresie kary porządkowej 208

5.3.15. Nałożenie kilku kar porządkowych jednego dnia 209

Wnioski 213

Bibliografia 225