ebook Kartografia topograficzna państwa i zaboru pruskiego od II połowy XVII wieku do połowy XX wieku Andrzej Konias

Wydawca: Uniwersytet Pomorski w Słupsku

Rok wydania: 2010

W pracy przedstawiono stan kartografii topograficznej ziem polskich, które w okresie od II połowy XVIII wieku do połowy

XX wieku tworzyły składowe części państwa pruskiego (Śląsk, Pomorze Zachodnie, Prusy Książęce – Wschodnie) lub były

ziemiami zabranymi Polsce w I (Prusy Zachodnie, Warmia, Okręg Nadnotecki), w II rozbiorze (Prusy Południowe) i III

rozbiorze (Nowy Śląsk, Prusy Nowowschodnie). Problematyka tej kartografii została podjęta już w „Programie prac nad
dziejami kartografii ziem polskich”, przedstawionym przez profesora Karola Buczka na posiedzeniu Zespołu Geodezji i

Kartografii Zakładu Historii, Nauki, Oświaty i Techniki PAN w 1975 r., i do chwili obecnej nie została syntetycznie

opracowana i opublikowana. Szczególną uwagą w opracowaniu objęto wojskową kartografię topograficzną w Prusach i jej

efekty w postaci oryginalnych rękopiśmiennych zdjęć topograficznych dotyczących ziem polskich. Zdjęcia te przechowywane
są do dzisiaj w Zbiorach Oddziału Kartograficznego Państwowej Biblioteki w Berlinie – Pruskie Dziedzictwo Kultury (Die

Kartenabteilung der Staatsbibliothek zu Berlin – Preussischer Kulturbesitz).

Spis treści ebooka Kartografia topograficzna państwa i zaboru pruskiego od II połowy XVII wieku do połowy XX wieku

WSTĘP 7

GŁÓWNE ETAPY ROZWOJU PAŃSTWOWEJ PRUSKIEJ KARTOGRAFII TOPOGRAFICZNEJ 11

KARTOGRAFIA TOPOGRAFICZNA PAŃSTWA PRUSKIEGO 12

CZASY POJEDYNCZYCH DOKONAŃ KARTOGRAFICZNYCH 15
Kartografia fryderycjańska 15
Główne dzieła kartograficzne w czasach fryderycjańskich 19
Plankammer 23
Dzieło kartograficzne Schmettaua 25
Zdjęcia topograficzne we wschodnich prowincjach 29
Zdjęcia topograficzne w zachodnich prowincjach 30

PRACE W SZTABIE GENERALNYM PO 1815 ROKU 33
Zdjęcia topograficzne – mapy Deckera 37
Pruskie zdjęcia stolikowe 38
Mapy Sztabu Generalnego 42
Mapa Reymanna 42

KRÓLEWSKO-PRUSKI URZĄD POMIARU KRAJU (KÖNIGLICHE-PREUSSISCHE LANDESAUFNAHME) 47
Das Reichsamt für Landesaufnahme (Urząd Rzeszy ds. Pomiaru Kraju) 48
Główne publikacje map. „Reichskarte” – „Karte des Deutschen Reiches” 1:100000 – „Mapa Rzeszy” albo „Mapa Państwa Niemieckiego” 48
„Die Deutsche Karte 1:50 000” („Mapa Niemiec w skali 1:50 000”) 53
Mapa Kauperta 1:200 000 53
„Übersichtskarte von Mitteleuropa” („Mapa przeglądowa Europy Środkowej 1:300 000”) 53
„Karte des westlichen Russlands” („Mapa zachodniej Rosji w skali 1:100 000”) 54
„Internationale Weltkarte” („Międzynarodowa mapa świata 1:1 000 000”) 54
Prace topograficzno-kartograficzne na innych kontynentach 54

PRUSKIE TOPOGRAFICZNE ZDJĘCIA WOJSKOWE OBSZARÓW POLSKICH W UJĘCIU REGIONALNYM 73
Śląsk 73
Wielkopolska 104
Zachodnia Małopolska, południowo-zachodnie Mazowsze 121
Pomorze, Warmia i Mazury 131
Północne Mazowsze, północne Podlasie 147

UJEDNOLICONE ZDJĘCIA TOPOGRAFICZNE CAŁEGO PAŃSTWA PRUSKIEGO 161
Zdjęcia topograficzne Sztabu Generalnego z I połowy XIX wieku 173
Nowe zdjęcie topograficzne Urzędu Pomiaru Kraju (Landesaufnahme) z II połowy XIX
wieku 190

WYNIKI I WNIOSKI 198

SUMMARY 200

ZUSAMMENFASSUNG 202

Aneks I. KARTOGRAFOWIE WOJSKOWI W PRUSACH 204
Aneks II. ZNAKI UMOWNE (SYGNATURY) NA MAPACH TOPOGRAFICZNYCH (WOJSKOWYCH)
PRUSKICH W SKALACH 1:12 500, 1:25 000, 1:50 000 Z OBJAŚNIENIAMI 210
Aneks III. ZNAKI UMOWNE (SYGNATURY) NA MAPIE EUROPY ŚRODKOWEJ REYMANNA Z OBJAŚNIENIAMI 215
Aneks IV. SKRÓTY LITEROWE STOSOWANE NA MAPACH ZDJĘĆ TOPOGRAFICZNYCH I MAPACH OPUBLIKOWANYCH Z OBJAŚNIENIAMI W UJĘCIU ALFABETYCZNYM 217
Aneks V. JEDNOSTKI MIAR W PAŃSTWIE PRUSKIM PRZED WPROWADZENIEM SYSTEMU METRYCZNEGO 230
LITERATURA 231