ebook Krótki kurs. Zachowanie zwierząt Tristram D. Wyatt

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2022

Seria Krótki kurs to popularnonaukowe książki wydawane przez Oxford University Press, które w przystępny sposób przedstawiają szereg tematów z niemal każdej dziedziny. Omawiając z entuzjazmem fakty, analizy, perspektywy i nowe koncepcje autorzy-eksperci sprawiają, że tematy trudne stają się przystępne w lekturze.

Krótki kurs. Zachowanie zwierząt:
• stanowi wprowadzenie do tematyki zachowania zwierząt i prezentuje narzędzia wykorzystywane współcześnie przez naukowców do badania zwierząt, takie jak analiza obrazu,
• omawia kluczowe pojęcia używane w badaniach nad zachowaniem zwierząt, takie jak natura, wychowanie, epigenetyka czy samolubny gen,
• prezentuje współczesną teorię zachowania zwierząt, odwołując się do przykładów wielu gatunków zwierząt, od surykatek po ćmy,
• łączy badania nad historią naturalną i obserwację ptaków z biologią molekularną i neuronauką.

Zachowanie zwierząt jest kluczowe dla ich przetrwania i rozmnażania. Dzięki zastosowaniu nowych narzędzi molekularnych, takich jak profilowanie DNA i genomika, w badaniach nad zachowaniem zwierząt dokonuje się rewolucja, z kolei rozwój analizy obrazu i metod obliczeniowych pozwala naukowcom badać zachowanie zwierząt w sposób, w jaki wcześniej nie było to możliwe. Dzięki połączeniu tych metod z tradycyjnymi metodami obserwacyjnymi i eksperymentalnymi nasza wiedza na temat zachowania zwierząt rozwija się w niespotykanym dotąd tempie.

Tristram D. Wyatt omawia ewolucję zachowania zwierząt, rozwój zachowania u poszczególnych osobników (z uwzględnieniem wzajemnego wpływu genów, epigenetyki i doświadczenia), nasze współczesne rozumienie społeczności zwierząt oraz zachowania zbiorowe, takie jak poruszanie się stad szpaków. Odwołując się do badań laboratoryjnych i terenowych nad gatunkami z całego królestwa zwierząt, autor przywołuje przykłady ssaków, motyli, pszczół, ryb i ptaków i analizuje przyczyny zachowań zwierząt oraz zjawiska instynktu, uczenia się i kultury. Tristram D. Wyatt omawia też wybrane aspekty zachowania człowieka w szerokiej perspektywie ekologii behawioralnej.

Spis treści ebooka Krótki kurs. Zachowanie zwierząt

Rozdział 1. Jak zachowują się zwierzęta (i dlaczego tak, a nie inaczej) 1
Od polowania do etologii 2
4 pytania Tinbergena 8
Łącząc 4 pytania Tinbergena 12
Rozdział 2. Odbieranie bodźców i odpowiedź na nie 15
Nietoperze i ćmy 15
Bodźce sensoryczne 18
Obwody neuronalne 21
Hormony a zachowanie 26
Zmiany wywoływane przez pasożyty 30
Rozdział 3. Rozwój zachowań 33
Przepis na sukces 33
Natura i wychowanie 34
Imprinting 36
Geny a zachowanie 38
Ewolucja oraz kooptacja i regulacja genów 40
Wpływ społeczny na ekspresję genów w mózgu 42
Plastyczność fenotypowa i szlaki rozwojowe 44
Determinacja płci i zachowanie samców oraz samic 46
Wpływ między- i transpokoleniowy 47
Śpiew ptaków jako system modelowy 48
Zabawa 51
Rozdział 4. Uczenie się i kultura zwierząt 53
Wszystkie zwierzęta się uczą 53
Uczenie się umożliwia elastyczność odpowiedzi behawioralnych 54
Ukrywanie pożywienia na później 56
Uczące się pszczoły 58
Społeczne uczenie się i kultura 60
Posługiwanie się narzędziami 64
Co one myślą?65
Rozdział 5. Sygnały służące przetrwaniu 69
Przekazywanie wiadomości 69
Uczciwe sygnały 72
Tańce pszczół 75
Głosy ostrzegawcze kotawców sawannowych 79
Komunikacja międzygatunkowa 82
Wykorzystywanie sygnałów – podsłuchiwanie i oszukiwanie 84
Rozdział 6. Zwycięskie strategie 87
Ekologia behawioralna 87
Opłacalne „decyzje” 88
Konkurencja o zasoby 93
Opieka rodzicielska i systemy rozrodcze 94
Stosunki płci 97
Dobór płciowy 98
Konkurencja spermy i tajny wybór samicy 100
Konflikt płci 101
Wyjaśniając altruizm 102
Faworyzowanie krewnych 104
Wychowywanie kooperacyjne 105
Ewolucja eusocjalności 106
Ewolucyjny wyścig zbrojeń 108
Przyszłość ekologii behawioralnej 109
Rozdział 7. Mądrość tłumu 111
Samoorganizacja 111
Zbiorowe poruszanie się 112
Zbiorowe decyzje 114
Ścieżki mrówek 116
Gniazda termitów 118
Pszczela demokracja 120
Dobór naturalny a zachowania zbiorowe 121
Zastosowania modeli samoorganizacji 122
Rozdział 8. Zastosowania nauk behawioralnych 124
Dotyczy to nas wszystkich 124
Jak złagodzić konflikty między ludźmi a zwierzętami 124
Zachowania zwierząt a ich ochrona 128
Globalne zmiany wywołane przez człowieka 129
Dobrostan zwierząt trzymanych w niewoli 131
Rozumienie zwierząt towarzyszących 138
Jakie zwierzęta będziemy mogli obserwować w przyszłości? 139
Bibliografia 141
Literatura uzupełniająca 154
Nauka obywatelska 154
Czasopisma, nagrania wideo, podcasty, blogi 154
Książki 155
Źródła rycin 161
Skorowidz 165