ebook Mała anatomia kliniczna Bogdan Ciszek, Krzysztof Krasucki, Ryszard Aleksandrowicz

Spis treści ebooka Mała anatomia kliniczna

1. Reguły opisu anatomicznego 13
Części i okolice ciała ludzkiego (partes et regiones corporis humani, parts and regions of human body) 13
Osie, płaszczyzny i kierunki ciała ludzkiego (axes, plana et directiones corporis humani, axes planes and directions in the human body) 14
2. Anatomia układów narządów i tkanek 17
Kości i ich połączenia (ossa et juncturae, bones and joints) 17
Układ mięśniowy (systema musculare, muscular system) 18
Układ nerwowy (systema nervosum, nervous system) 19
Narządy zmysłów (organa sensum, sensory organs) 20
Układ sercowo-naczyniowy (systema cardiovasculare, cardiovascular system) 20
Układ chłonny (systema lymphaticum, lymphatic system) 21
Układ krwiotwórczy (systema sanguiniformis) 21
Układ oddechowy (systema respiratorium, respiratory system) 22
Układ trawienny (systema digestorium, alimentary system) 22
Układ wewnątrzwydzielniczy (systema endocrinum, endocrine system) 23
Układ moczowo-płciowy (systema urogenitale, urogenital system) 24
Układ powłokowy (systema integumentale, integumental system) 25
3. Anatomia kości i ich połączeń 27
Kręgi, kręgosłup (vertebrae, collumna vertebralis, vertebrae, spine) 27
Połączenia i ruchomość kręgosłupa 29
Połączenia trzonów 29
Połączenia łuków 29
Żebra i klatka piersiowa (costae et thorax, ribs and chest) 31
Obręcz kończyny górnej (cingulum membri superioris, pectoral girdle, shoulder girdle) 32
Kończyna górna, część wolna (membrum liberum superius, free upper extremity) 33
Połączenia kończyny górnej 35
Obręcz kończyny dolnej (cingulum membri inferioris, cingulum pelvicum, pelvic girdle) 38
Kończyna dolna, część wolna (membrum liberum inferius, lower free extremity) 40
Połączenia części wolnej kończyny dolnej 43
Czaszka (cranium, skull) 46
Budowa ogólna 46
Kości czaszki 47
Doły czaszki (fossae cranii, cranial fossae) 52
4. Ośrodkowy układ nerwowy 55
Rdzeń kręgowy (medulla spinalis, spinal cord) 55
Drogi rdzenia kręgowego (tractus (trtr.) medullae spinalis, pathways of the spinal cord) 57
Unaczynienie rdzenia kręgowego 59
Opony rdzenia kręgowego (meninges spinalis, spinal meninges) 60
Mózgowie i układ komorowy 62
Jądra nerwów czaszkowych (nuclei nervorum cranialium, nuclei of cranial nerves) 65
Móżdżek (cerebellum, cerebellum) 66
Mózg (cerebrum, forebrain) 68
Międzymózgowie (diencephalon) 68
Budowa wzgórza (thalamus) 70
Półkula mózgu (haemispherium cerebri, cerebral haemisphere) 70
Cytoarchitektonika i ośrodki czynnościowe kory mózgu 72
Komora boczna lewa i prawa (ventriculus lateralis, lateral ventricle) 74
Jądra podstawy (nuclei basales, basal nuclei) 75
Układ limbiczny (systema limbicum, limbic system) 76
Istota biała półkuli mózgu (substantia alba haemispheri cerebri, white matter of the cerebral haemisphere) 78
Topografia mózgu na przekrojach (sectiones cerebri, sections of cerebrum) 79
Drogi nerwowe 80
Droga węchowa (tractus sensus olfactorius, olfactory pathway) 80
Droga smakowa (tractus gustatorius, gustatory tract) 81
Droga wzrokowa (tractus sensus opticus, optic pathway) 81
Droga słuchowa (tractus acusticus, acoustic pathway) 83
Droga czucia równowagi (tractus vestibularis, vestibular pathways) 83
Drogi czucia dotyku, bólu i temperatury oraz czucia głębokiego 84
Ruchowe drogi nerwowe – drogi piramidowe 85
Unaczynienie mózgowia 87
Opony mózgowia (meninges encephali, cerebral meninges) 90
5. Głowa i szyja 93
Mięśnie i powięzie 93
Mięśnie szyi (musculi colli, muscles of the neck) 93
Trójkąty szyi (trigona et spatia colli, triangles and spaces of the neck) 95
Powięzie i przestrzenie szyi (fasciae et spatia colli, fasciae and spaces of the neck) 95
Mięśnie twarzy (musculi faciei, facial muscles) 96
Mięśnie żucia (musculi masticatorii, masticatory muscles) 98
Naczynia głowy i szyi 98
Tętnica podobojczykowa (a. subclavia, subclavian artery) 98
Powrózek naczyniowo-nerwowy szyi 99
Żyły głowy i szyi 101
Układ chłonny głowy i szyi 103
Układ nerwowy głowy i szyi 104
Splot szyjny (plexus cervicalis, cervical plexus) 104
Splot ramienny (plexus brachialis, brachial plexus) 105
Pień współczulny (truncus sympathicus, sympathetic trunk) 106
Nerwy czaszkowe (nn. craniales, cranial nerves) 106
Trzewa szyi 112
Krtań (larynx) 112
Tarczyca (glandula thyroidea, thyroid gland) i przytarczyce (glandula parathyroidea, parathyroid gland) 115
Trzewa głowy 116
Jama ustna (cavitas oris, oral cavity) 116
Gardło (pharynx) 120
Nos i jama nosowa 122
Ucho 124
Oko (oculus, eye) i oczodół (orbita, orbite) 128
Siodło tureckie (sella turcica) 131
Zatoka jamista (sinus cavernosus, cavernous sinus) 133
Topografia głowy i szyi na przekrojach 133
6. Klatka piersiowa 135
Ściany klatki piersiowej 135
Gruczoł sutkowy (glandula mammaria, mammary gland) 135
Mięśnie klatki piersiowej (musculi thoracis, muscles of thorax) 136
Powięzie klatki piersiowej 138
Tętnice ścian klatki piersiowej 138
Żyły ścian klatki piersiowej 139
Układ chłonny ścian klatki piersiowej 140
Unerwienie ścian klatki piersiowej 141
Przestrzeń międzyżebrowa (spatium intercostale, intercostal space) 141
Pacha (axilla) 142
Śródpiersie (mediastinum) 144
Narządy śródpiersia 145
Naczynia śródpiersia 146
Układ chłonny śródpiersia 147
Nerwy śródpiersia 148
Serce (cor, heart) 148
Położenie serca 148
Osierdzie (pericardium) 149
Budowa zewnętrzna serca 150
Budowa wewnętrzna serca 151
Naczynia serca (vasa cordis, heart vessels) 154
Unerwienie serca 155
Płuca i opłucna 155
Płuca (pulmones, lungs) 155
Segmenty oskrzelowo-płucne (segmenta bronchopulmonalia) 157
Opłucna (pleura) 158
7. Brzuch (abdomen, belly) 159
Okolica i jama brzucha 159
Mięśnie brzucha (musculi abdominis, abdominal muscles) 159
Ściana przednia brzucha 161
Kanał pachwinowy, przepukliny (canalis inguinalis, herniae, inguinal canal, hernias) 161
Ściany kanału pachwinowego 162
Ściana tylna brzucha 163
Ściana dolna brzucha 164
Naczynia ścian brzucha 164
Tętnice ścian brzucha 164
Żyły ścian brzucha 165
Otrzewna (peritoneum) 165
Elementy rozwoju otrzewnej warunkujące topografię narządów 167
Narządy jamy brzusznej właściwej 168
Żołądek (ventriculus, gaster, stomach) 168
Śledziona (splen/lien, spleen) 169
Jelito cienkie (intestinum tenue, small intestine) 171
Jelito grube (intestinum crassum, large intestine) 172
Wątroba (hepar, liver) i drogi żółciowe 173
Trzustka (pancreas) 176
Naczynia tętnicze trzew brzucha 177
Układ żyły wrotnej (vena porta hepatis, hepatic portal vein) 179
Układ chłonny jamy brzusznej 181
Unerwienie jamy brzusznej 181
8. Przestrzeń zaotrzewnowa i układ moczowo-płciowy 183
Przestrzeń zaotrzewnowa (spatium retroperitoneale, retroperitoneal space) 183
Wielkie naczynia przestrzeni zaotrzewnowej i miednicy 184
Węzły chłonne (nodi lymphatici, lymphatic nodes) przestrzeni zaotrzewnowej i miednicy 186
Układ nerwowy przestrzeni zaotrzewnowej i miednicy 187
Układ autonomiczny 189
Nadnercza (glandula suprarenalis, suprarenal gland) 190
Nerka (ren, kidney) 190
Moczowód (ureter, ureter) 194
Pęcherz moczowy (vesica urinaria, urinary bladder) 195
Układ rozrodczy męski 196
Jądra (testis) i moszna (scrotum) 196
Nasieniowód (ductus deferens) 197
Osłonki jądra 197
Gruczoł krokowy (prostata) 198
Prącie (penis) i cewka moczowa męska (urethra masculina, male urethra) 198
Układ rozrodczy żeński 200
Jajnik (ovarium, ovary) 200
Jajowód (tuba uterina, salpinx, uterine tube) 202
Macica (uterus) 202
Pochwa (vagina) 204
Krocze (perineum) 204
Krążenie płodowe (circulatio fetus) 205
Dno miednicy (fundus pelvis, pelvic floor) 206
9. Grzbiet (dorsum, back) 209
Mięśnie powierzchowne grzbietu (musculi dorsi superficiales, superficial muscles of the back) 209
Mięśnie głębokie grzbietu (musculi dorsi profundi, deep muscles of the back) 210
10. Kończyna górna 213
Mięśnie obręczy kończyny górnej (musculi cinguli, muscles of pectoral girdle) 214
Mięśnie ramienia (musculi brachii, muscles of arm) 215
Grupa przednia mięśni ramienia 215
Grupa tylna mięśni ramienia 216
Mięśnie przedramienia (musculi antebrachii, muscles of forearm) 217
Grupa przednia mięśni przedramienia 217
Grupa boczna mięśni przedramienia 218
Grupa tylna mięśni przedramienia 218
Mięśnie ręki (musculi manus, muscles of the hand) 220
Mięśnie kłębu kciuka 220
Mięśnie kłębika 220
Mięśnie międzykostne (musculi interossei, interossous muscles) 221
Mięśnie glistowate (musculi lumbricales, lumbricals) 221
Pochewki włókniste i maziowe ręki (vaginae fibrosae et synoviales manus, fibrous and synovial vaginae of the hand) 222
Pochewki grzbietowe ścięgien ręki 222
Pochewki dłoniowe ścięgien ręki 222
Naczynia kończyny górnej 223
Tętnice kończyny górnej 223
Żyły kończyny górnej 225
Układ chłonny 226
Unerwienie kończyny górnej 227
11. Kończyna dolna 231
Mięśnie obręczy (musculi cinguli, muscles of pelvic girdle) 232
Rotatory biodra 233
Mięśnie uda (musculi femoris, femoral muscles) 234
Grupa przednia 234
Grupa tylna 235
Grupa przyśrodkowa 235
Mięśnie goleni (musculi cruris, leg muscles) 237
Grupa przednia 237
Grupa boczna 237
Grupa tylna 237
Mięśnie stopy (musculi pedis, muscles of foot) 240
Mięśnie grzbietu stopy 240
Mięśnie podeszwy 240
Mięśnie wyniosłości pośredniej 241
Pochewki maziowe stopy (vaginae synoviales pedis, synovial vaginae of the foot) 241
Naczynia kończyny dolnej 242
Tętnice kończyny dolnej 242
Żyły kończyny dolnej 246
Układ chłonny kończyny dolnej 247
Unerwienie kończyny dolnej 248
Nerwy autonomiczne 254
Słowniczek 255