ebook Metodologiczne dychotomie. Krytyka pozytywistycznych teorii prawa Tomasz Gizbert-Studnicki, Adam Dyrda

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2016

Współczesne spory metodologiczne i metafilozoficzne wewnątrz teorii prawa mogą zostać scharakteryzowane przez odwołanie się do kilku przeciwstawień, na ogół rozumianych jako przeciwstawienia o charakterze dychotomicznym. Podstawowe z nich to:

teoria prawa analityczna a teoria prawa empiryczna,
teoria prawa opisowa a teoria prawa normatywna (względnie wartościująca),
teoria prawa uniwersalna a teoria prawa partykularna.

Zagadnienia te mają charakter nie tylko metodologiczny, lecz także metafilozoficzny. Poszczególne stanowiska w tym sporze odróżniają się bowiem również tym, że ich adherenci odmiennie pojmują zadania i status filozofii, a poglądy metafilozoficzne w dużym stopniu rzutują na kształt formułowanych przez nich teorii prawa. Te kontrowersje są jednak rzadko ujawniane, a metafilozoficzne poglądy teoretyków prawa często muszą być dopiero rekonstruowane. Celem książki jest wydobycie metafilozoficznych zagadnień na powierzchnię i ukazanie ich związku z głoszonymi tezami teoretycznoprawnymi, przede wszystkim w odniesieniu do współczesnego pozytywizmu prawniczego.

Spis treści ebooka Metodologiczne dychotomie. Krytyka pozytywistycznych teorii prawa

Wprowadzenie , str. 9

Rozdział I
Teoria prawa między analitycznością a empirycznością , str. 21
1. Zamiast wstępu: Wielopłaszczyznowa koncepcja prawa w tradycji polskiej teorii prawa , str. 21
2. Analityczność - syntetyczność , str. 22
3. Ukąszenie semantyczne , str. 30
4. Zadanie analitycznych teorii prawa , str. 35
5. Rozumienie natury , str. 41
6. Konieczność, istotność, istotowość , str. 44
7. Ważność , str. 63
8. Czy istnieje natura prawa? , str. 66
9. Analiza pojęciowa a socjologia deskryptywna , str. 71
10. Teoria potoczna , str. 78
11. Pojęcia naturalne i pojęcia hermeneutyczne , str. 82
12. Relacja między analityczną i empiryczną teorią prawa , str. 85
13. Analiza pojęciowa a dane doświadczenia , str. 97
14. Pojęcie prawa a natura prawa , str. 105
15. Analityczna metafizyka Scotta Shapiro , str. 107
16. Alternatywa analizy pojęciowej - redukcjonizm Andrei Marmora , str. 118
17. Rodzaje pojęć - zagadnienie esencjalizmu , str. 125
18. Pojęcia rodzinne i wiązkowe , str. 128
19. Pojęcia nieostre i struktura otwarta , str. 132
20. Kategorie radialne , str. 135
21. Pojęcia z istoty sporne , str. 141
22. Jeszcze o pojęciach i esencjalizmie , str. 145
23. Zamiast konkluzji , str. 149
23.1. Analityczne teorie prawa a metafizyka analityczna , str. 150
23.2. Konieczność i przypadkowość , str. 170
23.3. Jakiego rodzaju pojęciem jest pojęcie prawa? , str. 178
23.4. Analiza a empiria. Możliwe rozumienia analizy pojęciowej , str. 183
23.5. Niezależność od umysłu i błąd globalny , str. 190
23.6. Uwagi końcowe , str. 194

Rozdział II
Teoria prawa między uniwersalnością a partykularnością , str. 196
1. Wprowadzenie: ",Jeże", i ",lisy", w teorii prawa , str. 196
2. Uniwersalność a ogólność , str. 198
3. Paradoks Josepha Raza - teoria prawa jednocześnie uniwersalna i partykularna , str. 204
4. Dyskursywny uniwersalizm Roberta Alexy',ego , str. 222
5. Casus Ronalda Dworkina , str. 227
6. Pluralizm prawny. Uniwersalność jako globalność , str. 230
7. Filozoficzne implikacje - relatywizm , str. 255
8. Teoria prawa między scientia a prudentia , str. 258

Rozdział III
Teoria prawa między opisem a wartościowaniem , str. 262
1. Wprowadzenie , str. 262
2. Deskryptywizm a konstruktywizm w naukach społecznych , str. 268
3. Słabe i mocne sądy wartościujące a podstawowe kontrowersje analitycznej teorii prawa , str. 274
4. Problem sporności praktyki prawa a wartościowania mocne , str. 292
5. Rola interpretacji w rozpoznaniu istotowych funkcji prawa , str. 299
6. Koncepcja wewnętrznej analizy pojęciowej Stephena R. Perry',ego , str. 314
7. Problem demarkacji sądów deskryptywnych i normatywnych , str. 320
8. Pozytywizm jako teoria minimum , str. 326
9. Pojęcie prawa jako pojęcie hermeneutyczne (raz jeszcze) , str. 335
10. Praktycystyczna teoria reguł a wewnętrzny punkt widzenia , str. 337
11. Różne rozumienia wewnętrznego punktu widzenia , str. 359
12. Krytyka ujęć Johna Finnisa i Ronalda Dworkina , str. 375
13. Teoria zasady rządów prawa jako teoria normatywna , str. 384
14. Inne problemy związane z koniecznością mocnej ewaluacji w teorii prawa , str. 393

Rozdział IV
Postpozytywizm prawniczy - teoria prawa między pozytywizmem a prawem natury , str. 402
1. Wprowadzenie: Postpozytywistyczna wieża Babel , str. 402
2. Postpozytywizm a neokonstytucjonalizm , str. 407
3. Postpozytywizm i neokonstytucjonalizm a pre-postpozytywizm , str. 413
4. Projekt postpozytywistyczny , str. 417
5. Postpozytywizm prawniczy a post-pozytywizm filozoficzny , str. 419
6. Wzmianka o odmianach postpozytywizmu prawniczego , str. 428
7. Prawo jako społeczna praktyka argumentacyjna (o charakterze systemowym) , str. 430
8. Praktyczna i wartościująca teoria prawa: scientia czy prudentia? , str. 441
9. Punkt widzenia teorii prawa , str. 448
10. Regionalizm teorii prawa , str. 450
11. Notka o postpozytywizmie ideologicznym , str. 452
12. Konkluzja: Postpozytywizm prawniczy a dychotomie teorii prawa , str. 453

Spis literatury , str. 455