ebook Militaryzacja subregionu Zatoki Perskiej w perspektywie teorii regionalnych kompleksów bezpieczeństwa Jarosław Jarząbek

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2019

Autor podejmuje problem skali militaryzacji i dynamiki wzrostu wydatków wojskowych w subregionie Zatoki Perskiej. Przyczyny intensywnej rozbudowy potencjałów wojskowych przez poszczególne państwa, prowadzącej do nakręcania spirali zbrojeń, analizuje z perspektywy teorii regionalnych kompleksów bezpieczeństwa.

Przyjęta hipoteza badawcza zakłada, że skala militaryzacji subregionu Zatoki Perskiej determinowana jest przez zespół trzech powiązanych ze sobą czynników: znaczną skalę napięć, konfliktów i obiektywnie istniejących zagrożeń dla bezpieczeństwa państw subregionu, subiektywną percepcję tych zagrożeń przez poszczególnych aktorów sekurytyzujących oraz czasową dostępność zasobów finansowych. Państwa subregionu Zatoki Perskiej zwiększają zatem swój potencjał militarny, ponieważ subiektywnie czują się zagrożone, a także dlatego, że dysponują niezbędnymi do tego zasobami.

******

Militarization of the Subregion of the Persian Gulf from the Perspective of Regional Security Complexes Theory

The book discusses the scale of militarization and the dynamics of the increase in military spending in the subregion of the Persian Gulf and the reasons for the intensive development of military potentials by different countries of the region from the perspective of regional security complexes theory. The countries of the Persian Gulf are increasing their military potential because subjectively they feel endangered on account of the scale of tensions, conflicts and objective threats, as well because they possess the necessary resources.

Spis treści ebooka Militaryzacja subregionu Zatoki Perskiej w perspektywie teorii regionalnych kompleksów bezpieczeństwa

Podziękowania 9
Wstęp 11

ROZDZIAŁ 1. Teoria regionalnych kompleksów bezpieczeństwa (TRKB) 17
1.1. Założenia teorii regionalnych kompleksów
bezpieczeństwa 17
1.1.1. Źródła i rozwój teorii regionalnych
kompleksów bezpieczeństwa 18
1.1.2. Ramy analityczne teorii regionalnych
kompleksów bezpieczeństwa 21
1.2. Rewizja założeń teorii regionalnych kompleksów
bezpieczeństwa 25
1.2.1. Zmienna równowaga sił 26
1.2.2. Przesunięcia granic regionów 29
1.2.3. Nowe rodzaje zagrożeń i wyzwań 31
1.2.4. Zmieniające się wzorce przyjaźni i wrogości
34
1.2.5. Ocena przydatności TRKB do badania
problematyki bezpieczeństwa 36
1.3. Region Bliskiego Wschodu i subregion Zatoki
Perskiej w teorii regionalnych kompleksów
bezpieczeństwa 36
1.3.1. Cechy bliskowschodniego regionalnego
kompleksu bezpieczeństwa 37
1.3.2. Transformacja bliskowschodniego
regionalnego kompleksu bezpieczeństwa 39
1.3.3. Subkompleks Zatoki Perskiej i jego
transformacja 43

ROZDZIAŁ 2. Wydatki wojskowe państw Zatoki Perskiej –
wielkość i uwarunkowania 46
2.1. Wzrost wydatków wojskowych państw Zatoki
Perskiej po zakończeniu zimnej wojny – analiza danych
48
2.2. Uwarunkowania ekonomiczne wydatków wojskowych 62
2.2.1. Ogólna sytuacja gospodarcza państw
subregionu 62
2.2.2. Wpływ wydatków wojskowych na gospodarki
państw Zatoki Perskiej 66
2.2.3. Przemysł zbrojeniowy i produkcja wojskowa w
państwach Zatoki Perskiej 69
2.3. Ograniczenia i problemy przy rozbudowie sił
zbrojnych 75
2.3.1. Międzynarodowe sankcje i ograniczenia 75
2.3.2. Problem korupcji i nadużyć w wojsku i przy
zakupach uzbrojenia 79
2.3.3. Problemy z obsługą i użytkowaniem
zakupionej broni 83
2.3.4. Problem niedoboru zasobów ludzkich 85
2.4. Wpływ wydatków wojskowych na dynamikę
bezpieczeństwa 86

ROZDZIAŁ 3. Siły zbrojne i potencjał militarny państw subregionu Zatoki Perskiej 88
3.1. Arabia Saudyjska 89
3.1.1. Struktura i zadania sił zbrojnych 90
3.1.2. Liczebność i wyposażenie sił zbrojnych 93
3.1.3. Wpływ czynników niewymiernych na wartość
bojową 96
3.1.4. Wsparcie zewnętrzne i pomoc zagraniczna 98
3.2. Bahrajn 100
3.2.1. Struktura i zadania sił zbrojnych 101
3.2.2. Liczebność i wyposażenie sił zbrojnych 102
3.2.3. Wpływ czynników niewymiernych na wartość
bojową 104
3.2.4. Wsparcie zewnętrzne i pomoc zagraniczna 106
3.3. Irak 108
3.3.1. Struktura i zadania sił zbrojnych 109
3.3.2. Liczebność i wyposażenie sił zbrojnych 110
3.3.3. Wpływ czynników niewymiernych na wartość
bojową 113
3.3.4. Wsparcie zewnętrzne i pomoc zagraniczna 115
3.4. Iran 116
3.4.1. Struktura i zadania sił zbrojnych 117
3.4.2. Liczebność i wyposażenie sił zbrojnych 120
3.4.3. Wpływ czynników niewymiernych na wartość
bojową 125
3.4.4. Wsparcie zewnętrzne i pomoc zagraniczna 127
3.5. Jemen 129
3.5.1. Struktura i zadania sił zbrojnych 130
3.5.2. Liczebność i wyposażenie sił zbrojnych 131
3.5.3. Wpływ czynników niewymiernych na wartość
bojową 132
3.5.4. Wsparcie zewnętrzne i pomoc zagraniczna 133
3.6. Katar 133
3.6.1. Struktura i zadania sił zbrojnych 134
3.6.2. Liczebność i wyposażenie sił zbrojnych 136
3.6.3. Wpływ czynników niewymiernych na wartość
bojową 138
3.6.4. Wsparcie zewnętrzne i pomoc zagraniczna 139
3.7. Kuwejt 141
3.7.1. Struktura i zadania sił zbrojnych 142
3.7.2. Liczebność i wyposażenie sił zbrojnych 144
3.7.3. Wpływ czynników niewymiernych na wartość
bojową 146
3.7.4. Wsparcie zewnętrzne i pomoc zagraniczna 147
3.8. Oman 148
3.8.1. Struktura i zadania sił zbrojnych 149
3.8.2. Liczebność i wyposażenie sił zbrojnych 150
3.8.3. Wpływ czynników niewymiernych na wartość
bojową 153
3.8.4. Wsparcie zewnętrzne i pomoc zagraniczna 153
3.9. Zjednoczone Emiraty Arabskie 154
3.9.1. Struktura i zadania sił zbrojnych 155
3.9.2. Liczebność i wyposażenie sił zbrojnych 157
3.9.3. Wpływ czynników niewymiernych na wartość
bojową 161
3.9.4. Wsparcie zewnętrzne i pomoc zagraniczna 162

ROZDZIAŁ 4. Dynamika bezpieczeństwa w subregionie Zatoki Perskiej jako przyczyna militaryzacji 165
4.1. Poziom globalny 167
4.1.1. Oddziaływanie polityczne i ekonomiczne 168
4.1.2. Oddziaływanie militarne 174
4.2. Poziom międzyregionalny 177
4.3. Poziom regionalny 179
4.3.1. Konflikty o charakterze regionalnym
oddziałujące na subregion Zatoki Perskiej 180
4.3.2. Konflikty w subregionie Zatoki Perskiej
oddziałujące na regionalną bliskowschodnią
dynamikę bezpieczeństwa 182
4.3.3. Konflikty o charakterze subregionalnym 187
4.3.4. Inicjatywa współpracy regionalnej w
obszarze bezpieczeństwa – Rada Współpracy Zatoki
196
4.4. Poziom państwowy 198
4.4.1. Niestabilność wewnętrzna w Iranie 198
4.4.2. Niestabilność wewnętrzna w Arabii
Saudyjskiej 201
4.4.3. Niestabilność wewnętrzna w pozostałych
państwach GCC 205
4.4.4. Rola sił zbrojnych w wewnętrznej dynamice
bezpieczeństwa państw subregionu Zatoki Perskiej
208

Zakończenie 211
Summary 215
Wykaz skrótów 217
Bibliografia 219