Za darmo

ebook Mjészëznë a jejich jãzëkji procëm krizisú

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2023

Publikacja w języku kaszubskim, będąca efektem projektu „Językowe antidotum”, analizuje wpływ doświadczanej przez mniejszości etniczne i migrantów dyskryminacji na ich zdrowie i dobrostan, korzyści płynące z zachowania rdzennych języków i silnej tożsamości etnicznej oraz skutki pandemii dla tych grup. W pracy zawarto praktyczne rekomendacje i rozwiązania mające na celu poprawę warunków funkcjonowania grup mniejszościowych w Polsce, wsparcie dla dążeń do zachowania ich języków i kultury, przeciwdziałanie dyskryminacji i stygmatyzacji oraz budowanie lepszych relacji między mniejszościami etnicznymi a grupami większościowymi.

Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY 3.0 PL) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode).

******

Minorities and Their Languages in the Face of Crisis. Anti-Stigmatisation Package for the Project “Language as a Cure: Linguistic Vitality as a Tool for Psychological Well-Being, Health and Economic Sustainability” (in Kashubian)

The publication in Kashubian, which is the result of the “Language as a Cure” project, analyses the influence of discrimination experienced by ethnic minorities and migrants on their health and well-being. It also looks at the benefits of preserving native languages and strong ethnic identity as well as the consequences of the pandemic for these groups. The books contains practical recommendations and solutions for improving the functioning of minority groups in Poland and supporting the efforts to preserve their languages and culture, preventing discrimination and stigmatization as well as building better relations between ethnic minorities and majorities.

The publication is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Poland license (CC BY 3.0 PL) (full license available at: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/legalcode).

Spis treści ebooka Mjészëznë a jejich jãzëkji procëm krizisú

Spjiska zamkłosci 5

Vprovadzenjé 9

Autorzë woprôcovanjô 13

Kaszëbji, Lemkòvje, Szlõzôcë, Vëlemòvjanje 17
Etnjicznô mjészëzna – defjinicijné wuvôgji 17
Kaszëbji 18
Lemkòvje 21
Szlõzôcë 23
Vëlemòvjanje 27

Jãzëkòvô revitalizacëjô a javerné termjinë 29

Diskrimjinacëjô a przesladovanja v zeszłosci: historicznô trauma 30
Vpłiv historiczné traumë na zdrovjé 33
Spòlevé kònsekvencëje historiczné traumë 35
Rekòmendacëje, to znaczi jak wobnjiżëc negativné
efektë historiczné traumë 37

Przesladovanja a historicznô trauma ve Vëlemòjcach 38

Psichòlogiczné kònsekvencëje diskrimjinacëjé 40
Diskrimjinacëjô jakò dosvjôdczenjé mjészëznë:
pòdszëkbë kòl Lemkóv a Vëlemòvjón 41
Dosvjôdczenja kòntaktú z gôdkõ njezgarë kòl Lemkóv a
Vëlemòvjón 44
Sparłãczenjé mjedzë diskrimjinacëjõ a spòlevim
zavjérzenjim wob epjidemjijõ COVID-19: pòdszëkba
Lemkóv, Kaszëbóv a Szlõzôkóv 47
Vërozmjenja a rekòmendacëje 49

Diskrimjinacëjô Kaszëbóv: przejavë v żëcim pòspólnotë 51

Diskrimjinacëjô dosvjôdczónô dzisôdnja (perspektiva nôleżnjikóv spòla): Lemkòvje 53

Diskrimjinacëjô Szlõzôkóv 55

Jak provadzëc antidiskrimjinacijné varkòvnje 57

Stigmatizacëjô z prziczënë COVID-19: dosvjôdczenja mjészëznóv 60

Szlõzôcë v czas pandemjijé COVID-19 65

Stigmatizacëjô v pòlskjich médiach 66

Stigmatizacëjô v czas pandemjijé: vërozmjenja ë bédënkji 67

Mjészëznové jãzëkji v Pòlsce ë jich brëkòvnjicë: diagnoze, bjôdkji a téż sztrategije vspjarcô ë wodrodë 70
Przekôz jãzëka ë jãzëkòvé kòmpetencëje 75
Jãzëkòvé praktikji mjészëznovëch karnóv 77
Diskrimjinacëjô z prziczënë jãzëka 81
Profjitë z wużivanjô rodnégò jãzëka 85
Bjôdkji: efektë pandemjijé na môlové jãzëkji 87
Mòżlëvé sztrategije wochronë mjészëznovëch jãzëkóv:
bédënkji 88

Kaszëbskji jãzëk jakò jedúrni rejonalni jãzëk v Pòlsce wuznóni wustavòvò 89

Diskrimjinacëjô brëkòvnjikóv bezsztandardovëch wotmjanóv pòlskjégò jãzëka 91

Nôrodné ë etnjiczné mjészëznë v Pòlsce na rénkú robòtë v dobje pandemjijé COVID-19 93
Dvajãzëkòvòsc (a vjelejãzëkòvòsc) nôleżnjikóv
nôrodnëch ë etnjicznëch mjészëznóv v Pòlsce 93
Profjitë z vjelejãzëkòvòsce: roscenjé lëdzkjégò
kapjitalú ë zmarnotraconô zasobnosc 94
Njedobjér pòdôvkóv 95
Stracenjé robòtë ë zmjana ôrtú zarôbjanjô wobe
pandemjijõ COVID-19 96
Strach przed stracenjim robòtë 98
Diskrimjinacëjô przedstôvcóv etnjicznëch ë jãzëkòvëch
mjészëznóv a jejich stón na rénkú robòtë 100
Bédënkji 102

Edukacëjô, média ë turistika v Kaszëbsce: pòla, v jakjich sã szúkô za dvajãzëkòvëmi lëdzami 102

Vërozmjenja ë prakticzné bédënkji: jak lepjé vspjerac etnjiczné mjészëznë, chronjic jãzëkòvò-kùlturovõ rozmajitosc ë bùdovac lepszé relacëje z vjikszoscovim karnã? 104
Bédënkji tikajõcé sã pravnëch ë sistemòvëch
rozdrzeszenjóv 105
Bédënkji na pòlú edukacëjé 106
Bédënkji na pòlú médialné kòmùnikacëjé 107