ebook Muzyka na dworze księcia Hieronima Floriana Radziwiłła Irena Bieńkowska

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2013

Autorka omawia różne aspekty kultury muzycznej, rozwijającej się na dworze książęcym jednego z najsławniejszych polskich magnatów XVIII w., Hieronima Floriana Radziwiłła. Przedstawia zasady funkcjonowania zespołów w rezydencjach w Białej (Podlaskiej) i Słucku, mechanizmy rekrutacji muzyków, warunki ich życia i pracy, stosunek do nich księcia Radziwiłła, system edukacji miejscowych muzyków.

Badaczka rekonstruuje na podstawie inwentarzy druki i rękopisy muzyczne w zbiorach bibliotecznych Białej i Nieświeża, prezentuje instrumentaria używane w XVIII w., dokonuje też identyfikacji i opisu wnętrz, w których odbywały się koncerty i inscenizacje muzyczne. Pracę dopełnia aneks zawierający „Słownik artystów Hieronima Floriana Radziwiłła” i „Kalendarium wydarzeń artystycznych”.

Spis treści ebooka Muzyka na dworze księcia Hieronima Floriana Radziwiłła

Wstęp 9

ROZDZIAŁ I. Hieronim Florian Radziwiłł i jego rezydencje 17

1. Zarys sylwetki księcia 17
2. Słuck i Biała – główne rezydencje 25

ROZDZIAŁ II. Organizacja życia muzyczno-teatralnego i warunki funkcjonowania artystów 39

1. Kalendarz imprez muzyczno-teatralnych 39
2. Występy artystów poza książęcym dworem 46
3. Warunki egzystencjalne artystów 48
3.1. Rekrutacja i uposażenie 48
3.2. Warunki mieszkaniowe 59
3.3. Stosunek księcia do artystów 61
4. Kształcenie muzyczne na dworze księcia 67
5. Muzykalia 70
5.1. Sposoby pozyskiwania muzykaliów 70
5.2. Muzykalia w radziwiłłowskich zbiorach bibliotecznych XVII i XVIII wieku 76
5.2.1. Początki kolekcji – wzmianki o XVII-wiecznych zbiorach muzycznych 76
5.2.2. Zbiory bialskie w czasach Karola Stanisława i Anny z Sanguszków Radziwiłłów 82
5.2.3. Rękopisy i druki muzyczne w bibliotece ordynackiej w Nieświeżu w czasach Michała Kazimierza Radziwiłła „Rybeńko” 96
6. Instrumentarium 117

ROZDZIAŁ III. Sale muzyczne i teatralne 145

1. Wnętrza koncertowo-teatralne Słucka i Białej 145
2. Dekoracje – rekwizyty – kostiumy 159

ROZDZIAŁ IV. Kształtowanie się zespołów muzyczno-teatralnych 169

1. Kapela dworska 169
1.1. Struktura organizacyjna kapeli 169
1.2. Dzieje i skład zespołu 172
1.2.1. Początki (1733–1739) 172
1.2.2. Pod znakiem Duschków i Wapplerów (1740–1747) 175
1.2.3. Pierwsi wiedeńczycy (1748–1751) 182
1.2.4. Najlepsze lata (1752–1757) 194
1.2.5. Kłopoty i próba reorganizacji zespołu (1758–1760) 220
1.3. Kapela radziwiłłowska na tle ówczesnych zespołów dworskich 228
2. Inne zespoły muzyczne 232
2.1. Zespół muzyki garnizonowej 232
2.2. Kapela janczarska 239
2.3. Muzycy grający podczas polowań 245
3. Zespół baletowy – tancmistrzowie i dzieci baletowe 249
4. Trupy aktorskie 265

ROZDZIAŁ V. Repertuar. Próba rekonstrukcji 275

1. Muzyka teatralna 277
1.1. Komedia 277
1.2. Opera 290
1.3. Balet 298
1.4. Teatr lalkowy 301
2. Muzyka komnatowa 303
2.1. Muzyka wokalna 303
2.2. Muzyka instrumentalna 306
3. Muzyka religijna 317

Podsumowanie 327
Aneks 333

1. Słownik artystów Hieronima Floriana Radziwiłła 333
1.1. Muzycy, śpiewacy i aktorzy dworscy 333
1.2. Muzycy garnizonowi 367
1.3. Osoby wykonujące muzykę janczarską 389
1.4. Waltorniści – pikierzy 397
1.5. Muzycy miejscy 399
1.6. Tancmistrzowie, choreografowie, dzieci baletowe 402
1.7. Malarze, dekoratorzy 411
2. Osoby związane z artystycznym funkcjonowaniem dworu 412
3. Kalendarium wydarzeń artystycznych 414

Summary 447
Uwagi techniczne 452
Bibliografia 453

Źródła rękopiśmienne 453
Źródła publikowane 459
Stare druki 460
Edycje nutowe 462
Opracowania 462

Wykaz skrótów 478
Indeks osób oraz tytułów dzieł muzycznych 481
Spis ilustracji 501
Ilustracje 505