-17%

ebook Myślenie utopijne w teorii społecznej Zygmunta Baumana Dariusz Brzeziński

Wydawca: Scholar

Rok wydania: 2015

Zygmunt Bauman należy do wąskiego światowego grona najwybitniejszych współczesnych intelektualistów. W trakcie trwającej ponad sześć dekad aktywności naukowej opublikował siedemdziesiąt książek, około dwieście artykułów naukowych, a także niezliczoną ilość esejów i felietonów. Jest cytowany przez przedstawicieli wszystkich nauk humanistycznych i społecznych, a wpływ jego twórczości już dawno wykroczył poza świat akademicki.

Dariusz Brzeziński przekonuje, że tym, co stanowi kamień węgielny całej twórczości Baumana, jest utopijne ukierunkowanie – myślenie o rzeczywistości jako o otwartym projekcie.

Niniejsza monografia jest pierwszą książką, w której twórczość Baumana została zinterpretowana w sposób całościowy, włącznie z pracami napisanymi w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku. Będzie z pewnością cennym źródłem wiedzy i inspiracji dla socjologów, kulturoznawców, antropologów, literaturoznawców i wszystkich tych, którzy starają się zrozumieć współczesność.

Praca wskazuje na wielką erudycję jej autora, umiejętność zarówno syntezy jak i analizy, a przede wszystkim niepoddawanie się modom oraz zachowanie krytycznego dystansu wobec przedmiotu analizy. Nie jest to łatwe – Zygmunt Bauman należy bowiem do czołówki światowej socjologii, a jego komentatorzy rzadko przyjmują postawę krytyczną, znacznie częściej – apologetyczną.
prof. dr hab. Grażyna Skąpska, Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, przewodnicząca Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Dariusz Brzeziński – doktor nauk społecznych, adiunkt w Zakładzie Socjologii Teoretycznej IFiS PAN. Absolwent studiów kulturoznawczych i socjologicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz europeistycznych na University of Exeter. Był stypendystą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, stypendystą Funduszu im. Stanisława Estreichera oraz laureatem I nagrody w konkursie im. Jana Józefa Lipskiego. Kieruje projektem badawczym: Twórczość Zygmunta Baumana w kontekście współczesnych teorii kultury, finansowanym przez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu FUGA.

Spis treści ebooka Myślenie utopijne w teorii społecznej Zygmunta Baumana

Podziękowania 7
Słowo wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Myślenie utopijne jako kategoria organizująca twórczość
Zygmunta Baumana 9
Rozdział I
Od marksizmu-leninizmu po płynną nowoczesność:
zarys biografii intelektualnej Zygmunta Baumana . . . . . . . . . . . 16
Wprowadzenie 16
Etap socjalistyczny w twórczości Baumana 18
Od socjologii polityki do badań kultury –
działalność naukowa Baumana w Polsce 21
Emigracyjna twórczość Baumana przed upadkiem muru berlińskiego 24
Etap nowoczesny w twórczości Baumana 28
Refleksje nad przekształceniami nowoczesności 29
„Mozaikowe” analizy rzeczywistości płynnonowoczesnej 33
Podsumowanie 37
Rozdział II
Utopia w myśli społecznej: stanowisko Baumana
na tle rozpiętości ujęć teoretycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Wprowadzenie 39
Pole semantyczne kategorii „utopia” 40
Utopia jako projekt świata idealnego 43
Utopia jako wytwór fantazji 48
Utopia jako alternatywa 51
Różnorodność form myślenia utopijnego 57
Historyczne uporządkowanie form utopijnych 57
Sposoby przedstawiania wizji lepszej przyszłości 62
Zakres przedmiotowy wizji utopijnych 65
Podsumowanie 71
Rozdział III
Kategoria utopii w dotychczasowych analizach
teorii społecznej Zygmunta Baumana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Wprowadzenie 73
Kwestia utopii w pracach badaczy myśli społecznej Baumana 74
Diachroniczne analizy twórczości Baumana 75
Tematyczne analizy twórczości Baumana 79
Twórczość Baumana w pracach badaczy myśli utopijnej 86
Rozpoznania zawarte w pracach przedstawicieli utopian studies 87
Rozpoznania zawarte w pracach socjologów
prowadzących badania nad utopią 91
Podsumowanie 96
Rozdział IV
Marksizm i utopia: ewolucja idei lepszego świata
w pismach Zygmunta Baumana z lat 1953–1989 . . . . . . . . . . . . . . 97
Wprowadzenie 97
Od konieczności dziejowej po ludzką praxis:
ewolucja poglądów Baumana w Polsce 98
„Nurt mechanistyczny” w twórczości Baumana 99
„Nurt aktywistyczny” w twórczości Baumana 107
Socjalizm jako utopia w działaniu:
ewolucja emigracyjnych nadziei Baumana 116
Reinterpretacje doktryny marksistowskiej
w latach siedemdziesiątych XX wieku 117
Socjalistyczna utopia w świetle wydarzeń lat osiemdziesiątych XX wieku . 128
Podsumowanie 139
Rozdział V
Nowoczesność i utopia: idee lepszego świata
w pismach Zygmunta Baumana po 1989 roku . . . . . . . . . . . . . . . 142
Wprowadzenie 142
Utopie nowoczesności i ponowoczesności 143
Nowoczesność a utopie projektanckie 144
Nadzieje i zagrożenia świata ponowoczesnego 158
Utopijne oblicza i perspektywy płynnej nowoczesności 175
Myślenie utopijne w zindywidualizowanym społeczeństwie 176
Myślenie utopijne w obliczu „globalizacji negatywnej” 195
Podsumowanie 211
Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .215
Myślenie utopijne w testamencie Zygmunta Baumana 215
Literatura cytowana 224
Indeks nazwisk 245