ebook O mówieniu, języku i pewnych przejawach kulturowej codzienności Zbigniew Kloch

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2025

Publikacja dotyczy polskiej kulturowej codzienności w ostatnich latach. Zawiera analizy i interpretacje takich zjawisk, jak Strajki Kobiet, mowa nienawiści, hejt, poetyka memów czy dyskurs przywódczy, rozważania o narracji w prozie Andrzeja Stasiuka i mowie noblowskiej Olgi Tokarczuk oraz analizę użycia feminatywów i oznaczeń niebinarności w polszczyźnie. W książce znalazły się także refleksje na temat teorii znaku i przekładu intersemiotycznego.

******

On Speaking, Language and Certain Manifestations of Cultural Everyday Life

The publication concerns Polish cultural everyday life in recent years. It contains analyses and interpretations of such phenomena as: Polish Women\'s Strike, hate speech, hate, the poetics of memes, leadership discourse, reflections on the narrative in Andrzej Stasiuk\'s prose and Olga Tokarczuk\'s Nobel speech, as well as the analysis of the use of feminatives and non-binary determinations in Polish. The book also includes reflections on sign theory and intersemiotic translation.

Spis treści ebooka O mówieniu, języku i pewnych przejawach kulturowej codzienności

Wstęp. Wprowadzenie do lektury 7

1. Ferdinand de Saussure, znak i semiotyka 14
1.1. Znak i język 15
1.2. Nawiązania, odniesienia, kontynuacje 28

2. Codzienność znakowo przetworzona 37
2.1. Codzienność jako element kultury 37
2.2. Mem internetowy i memetyka Dawkinsa 42
2.3. Kilka przykładów 47

3. Hasła Strajku Kobiet i języki wernakularne 57
3.1. Manifestacja jako widowisko i spektakl 58
3.2. Hasła strajkowe i semiotyczne wyposażenie
protestów 63
3.3. Klątwa, przekleństwo, wulgaryzm w funkcji
sloganu 69
3.4. Wnioski końcowe 74

4. „Mowa nienawiści” i jej podstawowe odmiany. Aspekt
komunikacyjny i semiotyczny 80
4.1. „Mowa nienawiści” – podstawowe warianty
historyczne 83
4.2. Dzisiejsze strategie dyskredytacyjne a „mowa
nienawiści” 91
4.3. Strategie komunikacyjne a destrukcja języka 102

5. Hejt jako gatunek wypowiedzi i praktyka kulturowa 105

6. Mówienie genderowe 120

7. Retoryki wodzostwa – kilka uwag o pewnych przypadkach
wypowiedzi przywódczych 139

8. Przekład intersemiotyczny. Przypadek znaku drogowego, ekfrazy i adaptacji filmowej 155
8.1. Przekład z języka na język 156
8.2. Ekfraza jako rodzaj przekładu 158
8.3. Adaptacja jako przekład 164

9. Kępińskiego narracja o człowieku 171

10. De amicitia. Kilka uwag o znanym słowie i jego użyciach w kulturze 186

11. Andrzej Stasiuk – tekstowe figury doświadczenia 199

12. „Czuły narrator” Olgi Tokarczuk z perspektywy teoretycznej i literackiej 213

Podziękowania 229
Bibliografia 230
Wykaz pierwodruków 246
Indeks osób 247
Summary 253