ebook O niezawisłości sędziów i niezależności sądów w trudnych czasach. Wymiar sprawiedliwości w pułapce sprawności Anna Machnikowska

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2017

Książka dokumentuje fundamentalne spory i dyskusje, wzmacniane przez realizowane w latach 2015-2017 przekształcenia ustroju sądów, odbywające się w warunkach konfrontacji politycznej pomiędzy przedstawicielami władz ustawodawczej i wykonawczej a przedstawicielami władzy sądowniczej.

W publikacji autorka przedstawia tezę, iż jednym z głównych źródeł konfliktu jest problem sprawności wymiaru sprawiedliwości. Wskazuje na istotne związki przyczynowe między tym faktem a interpretacją takich wartości, jak: niezawisłość sędziego, niezależność sądów, rola sędziego w postępowaniu sądowym i w strukturze organizacyjnej sądów, a także jego status w społeczeństwie. Podkreśla poważne długookresowe następstwa powyższych zależności, w tym poziom funkcjonalności instytucji sądowych oraz brak zaufania społecznego do sądów i sędziów.

Monografia prezentuje także - na podstawie reprezentatywnych badań socjologicznych - opinie samych sędziów pochodzące z okresu, kiedy owe przeobrażenia dopiero nabierały przyspieszenia, tj. z przełomu lat 2015 i 2016.

Adresaci:
Książka przeznaczona jest w szczególności dla sędziów, których sytuacji w kontekście zmian systemowych i konfliktu prawnego bezpośrednio dotyczy, adwokatów, radców prawnych, a także pracowników naukowych, analizujących aktualną sytuację polskiego systemu wymiaru sprawiedliwości.

Spis treści ebooka O niezawisłości sędziów i niezależności sądów w trudnych czasach. Wymiar sprawiedliwości w pułapce sprawności

Wykaz skrótów , str. 9

Wstęp , str. 11

Rozdział I
Aksjologia i normatywne podstawy niezawisłości sędziego i niezależności sądów , str. 13
1. Uwagi wprowadzające , str. 13
2. Niezawisłość sędziego i niezależność sądów w doktrynach polityczno-prawnych , str. 21
2.1. Niezawisłość sędziego , str. 21
2.2. Niezależność sądów , str. 33
3. Podstawy ustrojowe niezależności sądów i niezawisłości sędziego , str. 55
3.1. Uwagi wprowadzające , str. 55
3.2. Zasady Konstytucji RP i ich interpretacja , str. 56
3.3. Konstytucjonalizacja niezawisłości sędziów i niezależności sądów w praktyce , str. 64
4. Niezawisłość sędziego i niezależność sądów w dokumentach organizacji międzynarodowych , str. 71
5. Etyka sędziowska , str. 78
5.1. Cechy i funkcje etyki sędziowskiej , str. 78
5.2. Postawy sędziów wobec prawa , str. 81
5.3. Zasady etyki zawodowej sędziów , str. 83
5.4. Spór o etyczną postawę sędziów , str. 88

Rozdział II
Wymiar sprawiedliwości w pułapce sprawności , str. 99
1. Uwagi wprowadzające , str. 99
2. Władza sądownicza a władza ustawodawcza. O woli suwerena i władzy sędziego , str. 106
2.1. Uwagi wprowadzające , str. 106
2.2. Władza sędziego w procesie wykładni prawa , str. 109
2.3. Bezpośrednie stosowanie konstytucji przez sędziów sądów powszechnych , str. 116
3. Władza sądownicza a władza wykonawcza. O zarządzaniu sprawnością sądów , str. 124
3.1. Powołanie na stanowisko sędziego , str. 124
3.1.1. Zasady powoływania sędziów w Polsce , str. 124
3.1.2. Zasady powoływania sędziów w niektórych krajach Europy , str. 137
3.1.3. Zasady powoływania sędziów w praktyce , str. 143
3.2. Krajowa Rada Sądownictwa , str. 158
3.2.1. Projekty zmian ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa - 2017 r , str. 158
3.2.2. Stanowiska prawne w sprawie ustawy z 12 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa , str. 180
3.2.3. Polityczne i społeczne uwarunkowania zmiany statusu Krajowej Rady Sądownictwa , str. 202
4. Nowa koncepcja statusu sędziego z perspektywy systemu prawa , str. 211
4.1. Uwagi wprowadzające , str. 211
4.2. Nowe zasady obsady stanowisk sędziowskich , str. 219
4.3. Wzorzec konstytucyjny nowego statusu sędziego , str. 236
4.4. Status sędziego Sądu Najwyższego. Nowa perspektywa sprawiedliwego orzeczenia , str. 244
4.5. Uwagi końcowe , str. 272
5. Prerogatywa Prezydenta RP , str. 274
6. Asesor sądowy , str. 288
7. Zarządzanie organizacją wymiaru sprawiedliwości , str. 308
7.1. Uwagi wprowadzające , str. 308
7.2. Nadzór administracyjny Ministra Sprawiedliwości , str. 316

Rozdział III
Władza sądownicza a obywatele. Wspólnie czy osobno? , str. 345
1. Uwagi wprowadzające , str. 345
2. Społeczna efektywność niezawisłości sędziów i niezależności sądów , str. 350
3. Komunikacja między sędziami i społeczeństwem , str. 368
3.1. Sąd w kulturze medialnej , str. 368
3.2. Obywatel w sądzie , str. 391
4. Prawo głosu sędziów w debacie publicznej , str. 402

Rozdział IV
Niezawisłość i niezależność z perspektywy sędziów , str. 431
1. Perspektywa europejska , str. 431
2. Perspektywa krajowa - empiryczny obraz niezawisłości i niezależności sędziowskiej , str. 436
2.1. Uwagi wprowadzające , str. 436
2.2. Metodologia badań , str. 437
2.3. Cel badań , str. 440
2.4. Wnioski , str. 442
2.4.1. Stosunek do niezawisłości i niezależności sędziowskiej , str. 442
2.4.2. Praktyka orzecznicza , str. 449
2.4.3. System wartości , str. 452
3. Wyniki badań ankietowych sędziów sądów powszechnych , str. 454

Bibliografia , str. 493

Akty prawne , str. 511

Orzeczenia , str. 513

Inne materiały źródłowe , str. 517

Źródła elektroniczne , str. 519