ebook Obraz zwielokrotniony Agnieszka Rejniak-Majewska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2017

Książka poświęcona jest twórczości międzywojennych awangard oraz roli, jaką odgrywały w niej media technicznej reprodukcji i procesy transmisji obrazów. Nawiązując do tezy Waltera Benjamina z lat 30. XX wieku, mówiącej, że fotografia i dostępność reprodukcji zmieniły nowoczesne pojęcie sztuki, autorka opisuje, jak użycie reprodukcji i jej upowszechnienie wpływało na nowe sposoby prezentacji sztuki i tworzenie artystycznych sieci wymiany oraz jakie było jej miejsce w świadomości artystycznej pierwszych dekad XX wieku.

W początkowych rozdziałach publikacji zostały zarysowane przemiany technik reprodukcyjnych związane z wynalezieniem fotografii, w tym sięgające XIX wieku genealogie idei uniwersalnej kolekcji dzieł sztuki - „muzeum wyobraźni” opartego na fotografii. Poruszając kwestie funkcjonowania reprodukcji w naukowym i popularnym obiegu, autorka rekonstruuje toczące się na ten temat debaty, przybliżając zróżnicowane stanowiska badaczy - historyków i krytyków sztuki - względem fotografii jako zapośredniczającego, transformującego narzędzia. Dalsze rozdziały zawierają szczegółowe analizy wybranych praktyk awangardowych - czasopism artystycznych, almanachów, publikacji teoretycznych i wczesnych prób (auto)historyzac ji sztuki awangardowe j. Ukazują one, jak środki mechanicznej reprodukcji - w większości afirmatywnie przyjmowane przez twórców - stawały się podstawą nowych form wizualnego przekazu oraz elementem retorycznych strategii. Zwracając uwagę na zależności między awangardowymi publikacjami a równoległym rozwojem popularnej prasy ilustrowane j, autorka stara się też uchwycić sposoby sytuowania się działań awangardowych w relacji do szersze j kultury wizualne j badanego okresu.

Spis treści ebooka Obraz zwielokrotniony

Wprowadzenie 9

Rozdział I. „Dzieła wszystkich stylów i wszystkich epok” – narodziny fotograficznego musée imaginaire 25
1.1. Fotografia – „skromne narzędzie w służbie nauki i sztuki” 29
1.2. W stronę kolekcji uniwersalnej 34
1.3. Rywalizacja i konwergencja – grafika reprodukcyjna a fotografia 41
1.4. Fotografia jako sztuczna pamięć historii sztuki – ideał naoczności i „mowa obrazów” 45
1.5. Sztuka i informacja – stanowisko Erwina Panofsky’ego w debacie lat 20. 54

Rozdział II. „Dzieło zwielokrotnione” – transfiguracja i zapośredniczenie przez reprodukcję 61
2.1. Dokument fotograficzny i styl – formy widzenia według Heinricha Wölfflina 61
2.2. Przestrzeń kadru, wirtualność i autonomizacja dzieła 69
2.3. Fotograficzne suplementy – fotogenia i „dzieło w ruchu” 75

Rozdział III. Reprodukcja w walce o nową sztukę 95
3.1. Der Blaue Reiter – reprodukcja w poszukiwaniu źródeł 98
3.2. W stronę reprodukcji technicznej – awangarda wobec mediów masowych 105
3.3. Czasopisma awangardy – międzynarodowa wymiana i krążenie obrazów 126
3.4. Świadomość medium – reprodukcja fotograficzna a materialność dzieła 155

Rozdział IV. „L’Esprit Nouveau” – „respekt dla arcydzieł” i wizualny dyskurs ikonoklazmu 167
4.1. „Lekcja maszyny” i pochwała reprodukcji 175
4.2. Idole tradycji i ikony nowoczesności 182
4.3. Paralele klasyczne i obrazy w działaniu 197

Rozdział V. Czas obrazów – nowe uniwersum plastyczności 215
5.1. Wędrujące obrazy a konstruowanie nowej tradycji: Buch neuer Künstler i Kunstismen 230
5.2. L. Moholy-Nagy: Neues Sehen, fotografia i kształcenie zmysłów 239
5.3. Historia form i dynamika anachronizmu: S. Giedion, C. Giedion-Welcker 250

Zakończenie 267
Bibliografia 277
Summary 289
Resumé 295
Indeks osobowy 301
Spis ilustracji 311
O autorce 317