Za darmo

ebook Odporność organizacyjna przedsiębiorstw rodzinnych Tomasz Ingram

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach

Rok wydania: 2023

W sferze teoretycznej w niniejszej monografii podjęto starania doprecyzowania rozmytego pojęcia odporności organizacyjnej, czyli określenia jej ram teoretycznych. Rozważania odnoszą się przede wszystkim do grupy przedsiębiorstw rodzinnych, postrzeganych jako quasi-homogeniczna populacja wysoce specyficznych podmiotów gospodarczych. W sferze metodycznej podstawowymi wyzwaniami są próba operacjonalizacji i zaproponowania metody pomiaru samej odporności rozumianej przez pryzmat zdolności przedsiębiorstwa, osadzenie jej w kontekście charakterystycznym dla przedsiębiorstw rodzinnych i powiązanie z główną zmienną zależną interesującą badaczy nauk o zarządzaniu – efektywnością organizacyjną przedsiębiorstwa. W sferze empirycznej praca zmierza do sprawdzenia zależności pomiędzy odpornością organizacyjną i efektywnością organizacyjną przedsiębiorstw rodzinnych w kontekście zmiennych charakterystycznych dla tej grupy firm. W sferze praktycznej zaś podjęto próbę zaprezentowania wskazówek pomagających przedsiębiorcom kierującym firmami rodzinnymi tworzyć warunki organizacyjne sprzyjające oraz zwiększające szanse na przetrwanie zawirowań i nieprzewidzianych trudności. Skonfrontowanie analiz statystycznych z przeprowadzoną kwerendą przedmiotowych publikacji doprowadziło do identyfikacji implikacji teoretycznych, wniosków o charakterze praktycznym oraz wskazania przyszłych kierunków badań nad odpornością organizacyjną przedsiębiorstwa rodzinnego. Zgodnie z przeglądem literatury to pierwsze opracowanie systematyzujące zagadnienia odporności organizacyjnej przedsiębiorstw rodzinnych w tak szerokim ujęciu. Praca wpisuje się w badania prowadzone w nurcie zarządzania strategicznego oraz realizowanych w przedsiębiorstwach rodzinnych, których dorobek starano się wzbogacić.

Spis treści ebooka Odporność organizacyjna przedsiębiorstw rodzinnych

Wstęp 7

Rozdział I
Odporność organizacyjna przedsiębiorstwa jako obiekt badań w naukach o zarządzaniu 15
1. Odporność organizacyjna przedsiębiorstwa w literaturze przedmiotu 15
1.1. Systematyczny przegląd literatury – charakterystyka krajobrazu badań nad odpornością organizacyjną 15
1.2. Źródła zagrożeń dla organizacji 23
1.3. Kontekst badań 25
1.4. Odporność organizacyjna – zjawisko i typy 28
1.5. Źródła i mechanizmy odporności, konstrukty powiązane 29
1.6. Efekty i skutki odporności organizacyjnej 39
1.7. Teorie, modele i metody badawcze 41
2. Rozwój teorii odporności organizacyjnej przedsiębiorstwa w przekroju chronologicznym 43
2.1. Założenia metodyczne przeglądu 43
2.2. Źródła koncepcji odporności organizacyjnej (lata 1981-2002) 45
2.3. Zintensyfikowanie zainteresowań i zabieganie o akceptację (lata 2003-2013) 48
2.4. Rozwój teorii odporności organizacyjnej i jej empiryczna weryfikacja (lata 2014-2022) 54
3. Istota odporności organizacyjnej – w kierunku konkluzji rozważań 61
4. Podsumowanie systematycznego przeglądu literatury i główne wnioski 72

Rozdział II
Kontekstualizacja zależności pomiędzy odpornością i efektywnością organizacyjną przedsiębiorstwa 78
1. Specyfika przedsiębiorstw rodzinnych 78
2. Stan wiedzy na temat odporności przedsiębiorstw rodzinnych na kryzys 87
3. Kontekstualizacja zależności pomiędzy odpornością organizacyjną przedsiębiorstwa rodzinnego a jego efektywnością: znaczenie uczenia się na błędach i niepowodzeniach, bogactwa społeczno-emocjonalnego i charakterystyk otoczenia 101
3.1. Uczenie się na błędach i niepowodzeniach 101
3.2. Bogactwo społeczno-emocjonalne 108
3.3. Otoczenie zadaniowe przedsiębiorstwa – wrogość, złożoność i zmienność 114

Rozdział III
Metodyka badań odporności w przedsiębiorstwach rodzinnych 119
1. Zarys metodyki: cele pracy, hipotezy, model 119
2. Charakterystyka badań empirycznych 121
3. Badane zmienne oraz zastosowane sposoby ich pomiaru 124
3.1. Efektywność organizacyjna 124
3.2. Odporność organizacyjna 125
3.3. Uczenie się na błędach i niepowodzeniach 132
3.4. Bogactwo społeczno-emocjonalne 133
3.5. Otoczenie zadaniowe przedsiębiorstwa – wrogość, złożoność i zmienność 133
3.6. Zmienne kontrolne 135

Rozdział IV
Wyniki badań empirycznych nad związkami pomiędzy odpornością i efektywnością organizacyjną przedsiębiorstwa rodzinnego w kontekście uczenia się na błędach i niepowodzeniach, bogactwa społeczno-emocjonalnego oraz wrogości, złożoności i zmienności otoczenia 137
1. Identyfikacja zależności pomiędzy zmiennymi – wprowadzenie do pogłębionych analiz 137
2. Związki pomiędzy odpornością a efektywnością organizacyjną przedsiębiorstwa w badanych podmiotach 140
3. Związki pomiędzy odpornością a efektywnością organizacyjną przedsiębiorstwa rodzinnego w kontekście uczenia się na błędach i niepowodzeniach oraz bogactwa społeczno-emocjonalnego 143
4. Moderująca rola otoczenia przedsiębiorstwa w zależności pomiędzy odpornością a efektywnością organizacyjną przedsiębiorstwa rodzinnego w kontekście uczenia się na błędach i niepowodzeniach oraz bogactwa społeczno-emocjonalnego 147
5. W kierunku konkluzji analiz – podsumowanie i wnioski 152

Rozdział V
Dyskusja nad wynikami badań – wnioski dla teorii, praktyki, przyszłe kierunki badań i ograniczenia procesu badawczego 157
1. Implikacje teoretyczne 157
2. Implikacje praktyczne 163
3. Przyszłe, potencjalnie interesujące kierunki badań 167
4. Ograniczenia prowadzonych badań 170

Zakończenie 175
Bibliografia 177
Spis rysunków 225
Spis tabel 226
Załączniki 227