ebook Opieka nad dziećmi w Łodzi w latach I wojny światowej Joanna Sosnowska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2017

Autorka podejmuje historyczno-pedagogiczną próbę rozpoznania i rekonstrukcji różnych elementów opieki organizowanej dla dzieci w okresie I wojny światowej w dużym ośrodku miejskim (Łódź) na terenie okupacji niemieckiej. Opieką nad dziećmi zajmowały się wówczas liczne środowiska: władze miejskie, instytucje samopomocy społecznej, organizacje filantropijne, wspólnoty chrześcijańskie, społeczność żydowska. Badania zostały usytuowane w obrębie społecznej koncepcji historii wychowania i historii edukacji. Wyeksponowano w nich znaczenie związków między przebiegiem procesów wychowania a warunkami życia społecznego w określonej rzeczywistości historycznej. Problematyka monografii mieści się także w kręgu historycznych badań regionalnych.

Spis treści ebooka Opieka nad dziećmi w Łodzi w latach I wojny światowej

Wykaz skrótów 9
Wstęp 11

Rozdział I. Warunki życia łodzian podczas Wielkiej Wojny 35
1. Działania militarne i niemiecka polityka okupacyjna 35
2. Problemy gospodarki miejskiej 48
3. Zmiana liczebności i struktury wyznaniowo-narodowościowej łodzian 57
4. Położenie materialne i sytuacja zdrowotna mieszkańców 67
5. Sytuacja społeczno-prawna dziecka i postulaty w zakresie opieki 83

Rozdział II. Opieka, wychowanie i ochrona zdrowia dziecka w działaniach władz miejskich 99
1. Projekty pomocowe Głównego Komitetu Obywatelskiego miasta Łodzi na rzecz dzieci (od sierpnia 1914 r. do czerwca 1915 r.) 99
1.1. Sekcja Sanitarno-Szpitalna 103
1.2. Sekcja Szkolna 109
1.3. Komitet Tanich i Bezpłatnych Kuchni 143
2. Opieka nad dziećmi w pracach Magistratu miasta Łodzi (od lipca 1915 r. do listopada 1918 r.) 149
2.1. Wydział Niesienia Pomocy Biednym 150
2.2. Wydział Zdrowotności Publicznej 165
2.3. Wydział Szkolnictwa 180

Rozdział III. Kwestia opieki nad dziećmi łódzkich organizacji i instytucji samopomocy społecznej 197
1. Zadania opiekuńcze Komitetu Obywatelskiego Niesienia Pomocy Biednym (1914–1915) 198
1.1. Sekcja Kobiet 204
2. Patronat nad Dziećmi Rezerwistów Pozbawionymi Opieki Rodzicielskiej 209
3. Inicjatywy Łódzkiej Miejscowej Rady Opiekuńczej (1916–1918) 217
3.1. Sekcja Opieki nad Dziećmi i Młodzieżą 221
3.2. Wielka Kwesta Ogólnokrajowa „Ratujcie Dzieci” 226

Rozdział IV. Pomoc dzieciom łódzkich organizacji filantropijno-społecznych 231
1. Łódzkie Chrześcijańskie Towarzystwo Dobroczynności 233
1.1. Ochronki i szkoły elementarne 235
1.2. Szpital dla Dzieci „Anny Marii” 243
2. Towarzystwo „Kropla Mleka” w Łodzi 251
3. Towarzystwo Opieki nad Dziećmi „Gniazdo Łódzkie” 262

Rozdział V. Przedsięwzięcia opiekuńcze adresowane do łódzkich dzieci przez wspólnoty chrześcijańskie 277
1. Organizacje i instytucje pomocowe Kościoła rzymskokatolickiego 278
1.1. Towarzystwo Schronisk św. Stanisława Kostki przy parafii św. Stanisława Kostki 280
1.2. Pomoc dzieciom w innych parafiach rzymskokatolickich 294
2. Placówki opiekuńczo-wychowawcze i edukacyjne w parafiach mariawickich 307
3. Opieka nad dziećmi w Kościele ewangelicko-augsburskim 325
3.1. Przedsięwzięcia pomocowe parafii Świętej Trójcy 328
3.2. Wsparcie najmłodszych w parafii św. Jana 340
3.3. Wspólne inicjatywy parafialne – Przytułek dla bezdomnych dzieci ewangelickich 346
3.4. Inne przykłady opieki nad dziećmi we wspólnocie luterańskiej 350
4. Pomoc dzieciom w Kościele prawosławnym 353

Rozdział VI. Troska o dziecko organizacji i instytucji społeczności żydowskiej 365
1. Towarzystwa filantropijne opieki nad dziećmi 369
1.1. Towarzystwo Kolonii Letnich dla Dzieci Żydowskich miasta Łodzi 369
1.2. Łódzkie Żydowskie Towarzystwo Opieki nad Sierotami 373
1.3. Towarzystwo Niesienia Pomocy Biednym Dzieciom Wyznania Mojżeszowego „Niedola Dziecięca” 384
1.4. Przytułek Towarzystwa Opieki nad Sierotami i Dziećmi Rezerwistów 389
1.5. Żydowska Ochrona Ludowa przy Towarzystwie „Przyjaciel Dzieci” 393
1.6. Zakład Freblowski i Szkółka „Szalom Alejchem” przy Towarzystwie Żydowski Dom Ludowy „Bet-Am” w Łodzi 399
2. Instytucje filantropijno-społeczne 401
2.1. Ochrona dla Dziewcząt Wyznania Mojżeszowego im. Małżonków Jakuba i Anny Hertz 401
2.2. Schronisko dla Dzieci Wyznania Mojżeszowego 409
2.3. Kuchnie dla dzieci wyznania mojżeszowego 413
2.4. Przytulisko dla Dzieci Wyznania Mojżeszowego 417
2.5. Łódzki Żydowski Dom Sierot Starego Miasta 425
2.6. Ochronka „Herclija” Komitetu Syjonistycznego w Łodzi 430
2.7. Przytułek dla Dzieci Bezdomnych i Sierot przy Gminie Starozakonnych 433

Zakończenie 439
Bibliografia 445
Spis tabel 475
Spis ilustracji 479
Aneks 481
Od Redakcji 497