ebook Osoba prawna prawa wewnętrznego jako podmiot prawa międzynarodowego Karol Karski

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2009

Konstrukcja podmiotowości prawa międzynarodowego jest jednym z bardziej spornych problemów w jego doktrynie. Jednym z najbardziej spornych jest zaś status w jego obrębie osób prawnych prawa wewnętrznego. Autor przeanalizował miejsce osób prawnych prawa wewnętrznego w teorii podmiotowości prawnomiędzynarodowej. Wykazuje, iż osoby prawne prawa wewnętrznego posiadają szereg praw i obowiązków wynikających bezpośrednio z prawa międzynarodowego.

Spis treści ebooka Osoba prawna prawa wewnętrznego jako podmiot prawa międzynarodowego

Wstęp 11

1. Miejsce osób prawnych prawa wewnętrznego w teorii podmiotowości prawno-międzynarodowej 17

1.1. Pojęcie podmiotu prawa międzynarodowego 17
1.2. Podmiot prawa międzynarodowego a osoba prawa międzynarodowego, beneficjent prawa międzynarodowego, nosiciel prawa międzynarodowego i aktor na arenie prawa międzynarodowego 43
1.3. Przynależność państwowa osób prawnych prawa wewnętrznego 49
1.4. Podsumowanie 52

2. Sytuacje, w których osoby prawne prawa wewnętrznego mogą składać petycje oraz składać skargi na państwa do organów międzynarodowych 58

2.1. Prawo petycji do organów międzynarodowych w systemach międzynarodowej ochrony mniejszości narodowych oraz w systemach zarządu obszarów niesamodzielnych pod kontrolą międzynarodową 58
2.2. Międzynarodowa ochrona praw człowieka 71
2.2.1. Status osób prawnych prawa wewnętrznego w ramach systemu ochrony praw człowieka NZ 71
2.2.1.1. Podsystem Rady Praw Człowieka 71
2.2.1.2. Podsystem protokołu fakultatywnego do międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych 74
2.2.1.3. Podsystem do spraw statusu kobiet 80
2.2.1.4. Podsystem do spraw likwidacji dyskryminacji rasowej 81
2.2.1.5. Podsystem ochrony przed torturami i innym okrutnym, niehumanitarnym i poniżającym traktowaniem albo karaniem 83
2.2.1.6. Podsystem ochrony praw osób niepełnosprawnych 84
2.2.1.7. Podsystem ochrony praw wszystkich pracowników migrujących oraz członków ich rodzin 85
2.2.1.8 Podsystem ochrony wszystkich osób od niedobrowolnych zaginięć 86
2.2.1.9. Podsystem UNESCO 87
2.2.1.10. Podsystem Banku Światowego 88
2.2.1.11. Propozycje modyfikacji statusu osób prawnych prawa wewnętrznego w ramach funkcjonujących podsystemów ochrony praw człowieka NZ 89
2.2.2 Status osób prawnych prawa wewnętrznego w ramach systemu Rady Europy 92
2.2.2.1. Podsystem konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności 92
2.2.2.2. Podsystem Europejskiej Karty Społecznej 115
2.2.3. Status osób prawnych prawa wewnętrznego w ramach systemu Organizacji Państw Amerykańskich 119
2.2.4. Status osób prawnych prawa wewnętrznego w ramach systemu Unii Afrykańskiej 125
2.2.5. Status osób prawnych prawa wewnętrznego w ramach systemu Międzynarodowej Organizacji Pracy 131
2.2.6. Status osób prawnych prawa wewnętrznego w ramach konwencji z Århus 139
2.3 Podsumowanie 141

3. Organy międzynarodowe, przed którymi osoby prawne prawa wewnętrznego mogą pozywać lub być pozywane przez państwa 151

3.1. Organy międzynarodowe tworzone dla rozstrzygania sporów majątkowych po zakończonych konfliktach zbrojnych lub innych sytuacjach kryzysowych 151
3.1.1. Wprowadzenie 151
3.1.2. Powersalskie mieszane trybunały rozjemcze 152
3.1.3. Organy konwencji bońskiej z dnia 26 maja 1952 roku 160
3.1.4. Irańsko-Amerykański Trybunał ds. Roszczeń 160
3.1.5. Organy międzynarodowe, do których osoby prawne prawa wewnętrznego mogą składać pozwy przeciwko państwom za pośrednictwem organizacji międzynarodowych o charakterze rządowym lub państw 164
3.2. Centralna Komisja Żeglugi na Renie 167
3.3. Międzynarodowy Trybunał Prawa Morza 169
3.4. Międzynarodowe sądy arbitrażowe w sprawach handlowych i inwestycyjnych 174
3.5. Podsumowanie 193

4. Osoby prawne prawa wewnętrznego jako podmioty korzystające z ius contrahendi w sferze prawa międzynarodowego 196

4.1. Umowy wielostronne 196
4.2. Umowy dwustronne 203
4.3. Podsumowanie 212

5. Obowiązki i prawa osób prawnych prawa wewnętrznego na podstawie przepisów międzynarodowego prawa karnego 215

5.1. Osoba prawna prawa wewnętrznego jako oskarżony przed międzynarodowym sądem karnym 215
5.1.1. Wprowadzenie 215
5.1.2. Status organizacji przestępczych, o których mowa w Statucie Międzynarodowego Trybunału Wojskowego 218
5.1.3. Rozwiązania przyjęte w statutach i praktyce działania innych międzynarodowych trybunałów karnych ad hoc (Trybunału Tokijskiego, Trybunału dla byłej Jugosławii, Trybunału Ruandyjskiego oraz Trybunału Specjalnego dla Sierra Leone) 236
5.1.4. Koncepcja umożliwienia sądzenia osób prawnych prawa wewnętrznego w pracach nad ustanowieniem stałego Międzynarodowego Trybunału Karnego 242
5.1.5. Propozycje ustanowienia międzynarodowych trybunałów karnych ad hoc mających sądzić osoby prawne prawa wewnętrznego i organa bezpieczeństwa ZSRR 245
5.2. Osoba prawna prawa wewnętrznego jako organizacja przestępcza przed sądem krajowym działającym na podstawie prawa międzynarodowego 249
5.3. Osoba prawna prawa wewnętrznego jako pokrzywdzony przed międzynarodowym sądem karnym 256
5.4. Osoba prawna prawa wewnętrznego jako amicus curiae przed międzynarodowym sądem karnym 262
5.5. Podsumowanie 263

6. Rodzaje osób prawnych prawa wewnętrznego występujących w obrocie prawnomiędzynarodowym 268

6.1. Wprowadzenie 268
6.2. Zakony rycerskie Kościoła katolickiego 270
6.2.1. Wprowadzenie 270
6.2.2. Zakony, które nie sprawowały zwierzchnictwa terytorialnego 271
6.2.3. Zakon Krzyżacki 273
6.2.4. Zakon Kawalerów Maltańskich 277
6.3. Kompanie handlowe okresu kolonialnego 287
6.4. Międzynarodowe Stowarzyszenie Afrykańskie 293
6.5. Międzynarodowe organizacje pozarządowe 294
6.5.1. Definicja oraz status faktyczny 294
6.5.2. Status konsultacyjny w organizacjach międzynarodowych o charakterze rządowym 304
6.5.3. Korzystanie z praw i obowiązków wynikających bezpośrednio z umów międzynarodowych oraz występowanie przed sądami międzynarodowymi 316
6.5.4. Szczególne międzynarodowe organizacje pozarządowe 319
6.5.4.1. Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża 319
6.5.4.2. Międzynarodowy Komitet Olimpijski 327
6.6. Współczesne korporacje ponadnarodowe 329
6.6.1. Definicja oraz status faktyczny 329
6.6.2. Nowy Międzynarodowy Ład Ekonomiczny jako próba określenia prawnomiędzynarodowego statusu korporacji ponadnarodowych 341
6.6.3. Uczestnictwo w obrocie prawnomiędzynarodowym 346
6.7. Osoby prawne prawa wewnętrznego utworzone przez państwa na mocy umów międzynarodowych 365
6.7.1. Wprowadzenie 365
6.7.2. Międzynarodowe Towarzystwo Mozeli 367
6.7.3. Wspólna Organizacja Interoceanmetal 368
6.7.4. Regionalne Centrum Ekologiczne dla Europy Środkowo-Wschodniej 381
6.8. Podsumowanie 384

7. Status osób prawnych prawa wewnętrznego na terytoriach, na których obowiązuje bezpośrednio prawo stanowione przez organizacje lub organy międzyrządowe 396

7.1. Wprowadzenie 396
7.2. Międzynarodowe porozumienia integracji politycznej i gospodarczej 397
7.3. Terytoria pod bezpośrednią odpowiedzialnością ONZ 414
7.4. Podsumowanie 423

Zakończenie 426

Bibliografia 438
1. Źródła 438
2. Opracowania 447

Wykaz skrótów 485
Legal person of internal law as subject of international law (Conclusion) 490