ebook Pireneje – brama do wolności Polska ewakuacja wojskowa przez Hiszpanię i Andorę w latach 1940–1944 Jan Stanisław Ciechanowski

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2025

Książka przedstawia mało znany epizod ewakuacji żołnierzy Wojska Polskiego z Francji na Wyspy Brytyjskie po jej klęsce w 1940 roku. Autor szczegółowo opisuje tajne szlaki przerzutowe przez Hiszpanię, Portugalię i Andorę, a także działalność polskich placówek ewakuacyjnych. Szczególną uwagę poświęcono urzędniczce Konsulatu Honorowego RP w Barcelonie Wandzie Tozer z d. Morbitzer i kpr. Józefowi Węgrzynowi – kluczowym organizatorom akcji ratunkowej. Publikacja ukazuje nie tylko logistyczne wyzwania operacji, lecz także odwagę i determinację jednostek w służbie swojej ojczyźnie.

******

The Pyrenees – A Gateway to Freedom. Polish Military Evacuation Through Spain and Andorra in 1940–1944

The Pyrenees – A Gateway to Freedom. Polish Military Evacuation Through Spain and Andorra in 1940–1944 The book presents a little-known episode of the evacuation of Polish Army soldiers from France to the British Isles after their defeat in 1940. The author describes in detail the secret transfer routes through Spain, Portugal and Andorra, as well as the activities of Polish evacuation facilities. Particular attention was paid to the official of the Honorary Consulate of the Republic of Poland in Barcelona, Wanda Tozer, née Morbitzer and corporal Józef Węgrzyn – the key organizers of the rescue operation. The publication shows not only the logistical challenges of the operation, but also the courage and determination of individuals who served their homeland.

Spis treści ebooka Pireneje – brama do wolności

WYKAZ SKRÓTÓW 7

WSTĘP 13

ROZDZIAŁ 1. Polska ewakuacja wojskowa z Francji 27
1.1. Sytuacja polskich żołnierzy we Francji po jej
klęsce 27
1.2. Organizacja ewakuacji z Francji 43

ROZDZIAŁ 2. Polska ewakuacja wojskowa przez Hiszpanię i Andorę 77
2.1. Przejście granicy w Pirenejach 77
2.2. Organizacja ewakuacji przez Katalonię, Andorę,
Aragonię, Nawarrę i Kraj Basków 87
2.3. Organizacja ewakuacji przez Madryt do Portugalii
122
2.4. Organizacja ewakuacji z Hiszpanii po masowych
zwolnieniach Polaków z obozu internowania w Miranda
de Ebro oraz jej dalsze etapy 194

ROZDZIAŁ 3. Inne aspekty polskiej ewakuacji wojskowej
przez Hiszpanię i Andorę 204
3.1. Ewakuacja specjalna 204
3.2. Protesty Ambasady Niemiec w Madrycie 218

ZAKOŃCZENIE 229

ŹRÓDŁA 237

SUMMARY 266

INDEKS OSOBOWY 267

INDEKS GEOGRAFICZNY 277