Nowość

ebook Pisanie to wyzwanie Anna Dąbrowska, Anna Konarzewska

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2024

Autorki analizują umiejętności budowania wypowiedzi pisemnych przez uczniów. Łączą prezentację wyników badań empirycznych z praktycznymi rozwiązaniami w zakresie doskonalenia kompetencji piśmiennych nastolatków. Pokazują, jak młodzież radzi sobie z kluczowymi umiejętnościami piśmiennymi – wnioskowaniem, parafrazowaniem, rozważaniem (analizą), rekontekstualizacją i podsumowywaniem – oraz jakie cechy komunikacji mówionej odnaleźć można w tekstach uczniów. Przedstawiają sprawdzone rozwiązania metodyczne, które mogą wspierać młodych ludzi w doskonaleniu umiejętności tworzenia tekstów.

******

Writing is a Challenge. Young People’s Texts in School Education

The authors analyze the students’ ability to complete written assignments. They combine the presentation of the results of the empirical studies with practical solutions in terms of improving the writing competence of teenagers. They show how youth deals with important writing skills – deduction, paraphrasing, contemplation (analysis), recontextualization, and summarising – and which characteristics of verbal communication can be found in the students’ texts. They present proven methodical solutions, which can support young people in improving their ability to create texts.

Spis treści ebooka Pisanie to wyzwanie

Wprowadzenie 9

CZĘŚĆ I. W stronę mowy zapisanej? Część teoretyczna 15
Rozdział 1. Język – wyjątkowe akcesorium człowieka
17
1.1. Mowa – pierwsza forma językowej komunikacji
17
1.2. Pismo – medium przełomu społeczno-kulturowego
i cywilizacyjnego 21
1.3. Oralność a piśmienność – odmienne sposoby
myślenia i konstruowania wypowiedzi 24

Rozdział 2. Kulturowe uwarunkowania piśmienności
młodzieży 30
2.1. Od piśmienności do nowej oralności –
przemiany kultury pisma 30
2.2. Młodzież wobec zmian we współczesnej
komunikacji 34

Rozdział 3. Edukacyjne uwarunkowania piśmienności
młodzieży 38
3.1. Kształcenie umiejętności piśmiennych w szkole
– założenia 38
3.2. Kształcenie umiejętności piśmiennych –
praktyka szkolna 43

CZĘŚĆ II. Piśmienność młodzieży w świetle badań własnych. Część empiryczna 49
Rozdział 1. Podstawy metodologiczne badań 51
1.1. Przedmiot, cel badań i pytania badawcze 51
1.2. Metoda zbierania danych 56
1.3. Sposób analizy danych 59

Rozdział 2. Analiza wypowiedzi pisemnych
młodzieży. Wyniki badań 64
2.1. Kompetencje kluczowe dla piśmienności
zaawansowanej Wprowadzenie 9
2.1.1. Wnioskowanie 65
2.1.2. Parafrazowanie 74
2.1.3. Rozważanie (analiza) 79
2.1.4. Rekontekstualizacja 83
2.1.5. Podsumowywanie 88
2.2. Cechy komunikacji mówionej w tekstach
badanych uczniów 92
2.2.1. Dialogiczność (dialogowość) 93
2.2.2. Sytuacyjność 102
2.2.3. Efemeryczność dźwięku i zaangażowanie
emocjonalne 108
2.2.4. Addytywność i redundancja 111
2.2.5. Konkretyzacja 115
2.2.6. Wizualność (ikoniczność) 119
2.2.7. Skrótowość i segmentacja 127
2.3. Podsumowanie wyników badań i wnioski 133

CZĘŚĆ III. Edukacja piśmienna w szkole z perspektywy nauczycielki języka polskiego. Część praktyczna 137
Rozdział 1. Kulturowy i edukacyjny kontekst nauczania
języka polskiego. Głos praktyka 139

Rozdział 2. Rozwijanie umiejętności wnioskowania,
argumentowania, rozważania i podsumowywania. Pomysły
na lekcje języka polskiego 144
2.1. Pomysł 1. "Kordian" Juliusza Słowackiego 145
2.2. Pomysł 2. "Dziady cz. III" Adama Mickiewicza
147
2.3. Pomysł 3. "Lalka" Bolesława Prusa 149
2.4. Pomysł 4. "Czuły narrator" Olgi Tokarczuk 151
2.5. Pomysł 5. Mitologia, "Herakles na rozstajach
dróg", monomit 152
2.6. Pomysł 6. "Pieśń XI" Jana Kochanowskiego 155
2.7. Pomysł 7. "Prospekt" Wisławy Szymborskiej 156
2.8. Pomysł 8. "Dżuma" Alberta Camusa 158
2.9. Pomysł 9. "Konrad Wallenrod" Adama
Mickiewicza 160

Rozdział 3. Jak korzystać z kontekstów podczas
lekcji języka polskiego? Pomysły i ćwiczenia 163
3.1. Pomysł 1. "Schody" w reż. S. Schabenbecka,
1968
164
3.2. Pomysł 2. "Śmierć" Jacka Malczewskiego 165
3.3. Pomysł 3. "The Show Must Go On", Queen 167
3.4. Pomysł 4. Filozofia – eksperyment Zimbardo
168
3.5. Pomysł 5. Przemówienie Mariana Turskiego
"Auschwitz nie spadło z nieba" 169
3.6. Pomysł 6. "Melancholia" Alberta Győrgy’ego
170
3.7. Pomysł 7. Plakat do sztuki teatralnej
"Makbet" Andrzeja Pągowskiego (1981) 171
3.8. Pomysł 8. "Pejzaż z upadkiem Ikara" Pietera
Bruegla (1557) oraz "Upadek Ikara" Marca Chagalla
(1975) 172
3.9. Pomysł 9. "Co myśli Pan Cogito o piekle"
Zbigniewa Herberta 174
3.10. Pomysł na projekt z języka polskiego
„Lektury wzięte na tapet” 175

Rozdział 4. Jak przekonać uczniów do tworzenia
własnych tekstów? Pomysły na rozwijanie sztuki
kreatywnego pisania 182
4.1. Pomysł 1. Wymyśl zakończenie 183
4.2. Pomysł 2. Początek, środek i koniec 183
4.3. Pomysł 3. Stwórz historię na nowo 184
4.4. Pomysł 4. List do bohatera 184
4.5. Pomysł 5. Dziennik podróży w czasie 184
4.6. Pomysł 6. Magia artefaktów 184
4.7. Pomysł 7. Kreatywne pisanie na wybrany temat
185
4.8. Pomysł 8. Fotografia inspiracją 185
4.9. Pomysł 9. Stwórz historię pod wpływem muzyki
185
4.10. Pomysł 10. Gazetowe wycinki 185
4.11. Pomysł 11. Mówiące obrazy. Tworzenie dialogu
186
4.12. Pomysł 12. Tworzymy dubbing. Dialog w akcji
186
4.13. Pomysł 13. Zainspiruj się w terenie 187
4.14. Pomysł 14. Zabawa metaforą. Dixit w grze 188
4.15. Pomysł 15. Story Cubes. Kości opowieści 188
4.16. Pomysł 16. Korkowy zawrót głowy 189
4.17. Pomysł 17. Klocki Lego otwierają wyobraźnię
190
4.18. Pomysł 18. Załóżmy bloga klasowego! 190

Rozdział 5. Praca nad językiem i strukturą tekstu
192
5.1. Struktura tekstu i jego spójność 193
5.2. Świadomość językowa 196

Zakończenie 200
Bibliografia 205
Summary 212