ebook Polscy pisarze wobec faszyzmu Paweł Maurycy Sobczak

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2015

Faszyzm wedle sławnej formuły wybitnego niemieckiego badacza Ernsta Noltego był wydarzeniem epokowym i naznaczył cały wiek XX. Stał się popularny także wśród pisarzy i to często bardzo wybitnych – Filippo Tommaso Marinetti, Curzio Malaparte, Ezra Pound, Ernst Jünger, Louis-Ferdinand Céline, Pierre-Eugéne Drieu La Rochelle, Gottfried Benn, Martin Heidegger, Robert Brasillach. Duża liczba książek na temat związków pisarzy z faszyzmem, które powstały na Zachodzie, zderza się z nieobecnością podobnych studiów w naszym literaturoznawstwie. Dlatego obszerna książka Pawła Sobczaka jest niezwykle interesująca. Autorowi chodzi nie tylko o to, jak widzieli polscy pisarze hitleryzm i III Rzeszę, jak postrzegali faszyzm włoski i Włochy Mussoliniego, ale interesuje też to, jak polscy pisarze wyobrażali sobie faszyzm jako taki, czy potrafili rozpoznać modernistyczny i totalitarny charakter doktryny faszystowskiej i na ile sami faszyzmowi lub „ideologiom faszyzującym” się poddawali, a na ile się im opierali. Obszerna praca oryginalnie przywołuje konteksty nie tylko niemieckie czy włoskie, ale też te mniej oczywiste i znane, a więc francuskie i rumuńskie. Zainteresuje nie tylko badaczy kultury polskiej XX w., ale też ze względu na temat i literacki talent autora – większe grono czytelników.

Spis treści ebooka Polscy pisarze wobec faszyzmu

Wprowadzenie 8

Rozdział 1. Liberał w Berlinie, „faszysta” w Warszawie. Antoni Sobański i Ferdynand Goetel 34
Hrabia Tonio na brunatnym lądzie 34
Kultura? W stanie likwidacji 47
Quo vadis, Germania (et Polonia)? 63
Ferdynand apostoł 80
Schabowy w brunatnym sosie 90
Goetel niezrozumiany 104

Rozdział 2. Raz na moście, raz pod mostem. Stanisław Piasecki i środowisko „Prosto z mostu” 118
Literatura według nacjonalistów 119
Wszystko jest polityką? 142

Rozdział 3. „By zarobić ździebełko na chlebek i masełko”? Konstanty Ildefons Gałczyński 164
Paryż wart jest mszy 164
To są moi przyjaciele 170
Szalony wiersz o szalonej ulicy 185
Długie noże i wybuchy 198
Wiersz-zagadka 209
Poetyckie chef-d’oeuvre 215
Meandry „sanacyjnej nocy” 223
Sława i hańba 249

Rozdział 4. W służbie niemodnych wartości. Antoni Słonimski 266
Armia zbawienia ludzkości 266
Czerwone i brunatne 275
Sztuka pod dyktaturą 293
Nasza chata wcale nie z kraja 305
Zwycięstwo wyłącznie pyrrusowe 317

Rozdział 5. Inni szatani też byli czynni. Maria Jehanne Wielopolska, Jan Emil Skiwski i Karol Ludwik Koniński 332
Przed obliczem Temidy 332
„Megiera sanacyjnej publicystyki” 342
Klęska lojalistki 362
Klerk w labiryncie polityki 371

Zakończenie 396

Bibliografia 402
Indeks Osób 416
Podziękowania 430
Od Redakcji 432